Ekonomi açıldı işsizler çoğaldı

Ozan GÜNDOĞDU

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haziran ayına ilişkin işgücü göstergelerini yayımladı. Verilere göre Türkiye ekonomisi Haziran ayındaki normalleşmeyle beraber salgının işgücü piyasasına etkilerini hissetmeye başladı.

Önceki aylarda salgın yüzünden iş arayabilenlerin sayısı azaldığı için TÜİK’in dar tanımlı işsiz sayısı da azalmıştı. Ancak salgın tedbirlerinin gevşemesi bu durumu değiştirdi. Mayıs’ta yüzde 12,8 olan işsizlik oranı Haziran’da yüzde 13,4’e yükseldi. Öte yandan TÜİK’in Covid-19 salgını sürecinde işgücü göstergelerinde hiçbir revizyona gitmemesi yüzünden kuruma dönük tepkiler sürüyor.

Peki TÜİK verilerinden yola çıkarak Türkiye’nin gerçek işsizliği nasıl görünüyor? İşte cevaplar…

İstihdam edilenler

►2019 Haziran: 28 milyon 512 bin kişi
►2020 Mayıs: 25 milyon 858 bin kişi
►2020 Haziran: 26 milyon 531 bin kişi

TÜİK verilerine göre geçen yılın aynı ayına göre bu Haziran’da istihdam edilenlerin sayısı yaklaşık 2 milyon kişi azalmış durumda. Bu veriye göre son 1 yıl içinde en az 2 milyon insan işinden oldu. Öte yandan haziran ayındaki istihdam salgının etkilerinin sert şekilde hissedildiği mayıs ayına göre yaklaşık 700 bin kişi arttı.

İş arayıp bulamayan işsizler

►2019 Haziran: 4 milyon 253 bin kişi
►2020 Mayıs: 3 milyon 826 bin kişi
►2020 Haziran: 4 milyon 101 bin kişi

TÜİK’in işsiz olarak kabul ettiği kişilerin aktif biçimde iş araması gerekiyor. Son 4 hafta içinde herhangi bir kanalla iş başvurusu yapmış 15 yaş üzerindeki kişilerden iş bulamayanlar işsiz kabul ediliyor. Bu tanıma göre bu tip işsizlerin sayısı Haziran’da geçen yılın aynı ayına göre 150 bin kişi azalmış durumda. Ancak önceki ay olan Mayıs ile karşılaştırıldığında ekonomik önlemlerin gevşemesiyle yurttaşların iş aramaya koyulduğu anlaşılıyor. TÜİK’in dar tanımlı işsiz sayısı sadece 1 ayda 275 bin kişi artmış durumda.

İşgücüne dahil olmayan işsizler

►2019 Haziran: 28 milyon 660 bin
►2020 Mayıs: 32 milyon 738 bin
►2020 Haziran: 31 milyon 894 bin

İstihdam edilenler ve iş arayıp bulamayanların toplamına işgücü adı veriliyor. Türkiye’de 15 yaşın üzerinde 62 milyon 525 bin kişi bulunuyor. Ancak işgücü 30 milyon 632 bin. Bunun yüzde 86,6’sı istihdamdakilerden oluşurken yüzde 13,4’ü de iş arayıp bulamayan işsizlerden oluşuyor. Yüzde 13,4’lük oran ise TÜİK’in işsizlik oranını ifade ediyor. Buna karşın Haziran ayı itibariyle 31 milyon 894 bin kişi işgücünün dışında. Sayı geçen yıla göre 3,2 milyon daha fazla. Peki ne yapıyor bu insanlar?

*Ev kadını olma, mevsimlik çalışma, öğrenci olma gibi nedenlerle iş aramamakla beraber iş olsa çalışmaya hazır olanlar

GERÇEK İŞSİZLİĞİ DİSK AÇIKLADI

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) TÜİK verilerinden yola çıkarak gerçek işsizlik verilerini derledi. DİSK-AR raporundan öne çıkan gerçekler şunlar;

►Haziran ayında ekonomi açılmasına rağmen istihdam ve işsizlikte Covid-19’un olumsuz etkisi sürüyor.
►TÜİK’in dar tanımlı (resmi) işsizlik oranı ve sayısı Covid-19’un etkisini açıklamaktan uzak.
►DİSK-AR, ILO’nun yöntemini esas alarak Covid-19’un yarattığı gerçek istihdam kaybını ve işsizliği hesapladı.
►Covid-19 etkisiyle revize edilmiş geniş tanımlı işsiz sayısı ve iş kaybı Haziran 2020’de 14,2 milyona yükseldi!
►Revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik ve iş kaybı yüzde 40,4 olarak hesaplandı.
►Covid-19 Haziran 2020’de en az 5 milyon 484 bin yeni eşdeğer istihdam kaybına yol açtı.
►Geniş tanımlı işsiz sayısı 10,2 milyona yükseldi.
►Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 28,9 olarak gerçekleşti.
►İstihdam bir yılda 1 milyon 981 bin kişi azaldı.
►İstihdam oranı yüzde 42,4’e geriledi.
►İşbaşında olanların son bir yılda sayısı 3 milyon 830 bin kişi azaldı.
►Ümitsiz işsizlerin sayısı bir yılda 583 binden 1 milyon 377 bine yükseldi.
►Kadınlar Covid-19’dan daha fazla etkileniyor: Kadın işgücü yüzde 9,9, kadın istihdamı yüzde 8,7 azaldı.

SOL PARTİ: FELAKET TABLOSU

SOL Parti, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan işsizlik verisinin gerçeği yansıtmadığını belirtti.
Konuyla ilgili açıklama yapan SOL Parti, TÜİK’in yüzde 13,4 olarak açıkladığı işsizlik oranının hiçbir yurttaşa inandırıcı gelmediğini vurguladı.

Üç kişiden sadece birinin çalıştığının kaydedildiği açıklamada, “4 milyon 575 bin yurttaşımız da iş aramadığı halde çalışmaya razı olduğunu beyan etmiştir. Bu sayıyı da eklersek çalışma isteği gösteren 35 milyon 208 bin kişiden 21 milyon 51 bin kişisi fiilen mesai yapmaktadır. Diğer bir ifadeyle 100 kişiden 60’ı çalışırken 40’ı işsizdir. Gerçek işsizlik oranı yüzde 13,7 değil ne yazık ki yüzde 40’tır” ifadelerine yer verildi.

Parti’den yapılan açıklamada şunlar vurgulandı: “2020 yılı Haziran döneminde çalışacak yaşta nüfus 1 milyon 99 bin kişi artarken, çalışma arzusu gösteren nüfus 2 milyon 134 bin azalmış. Çünkü işgücüne dahil olmayanların sayısı 3 milyon 234 bin artış göstermiş. Bu bir felaket tablosudur.”