Ekonomide Albayrak gölgesi

Ozan GÜNDOĞDU

Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak 8 Kasım’da istifa ederek kayıplara karıştı. Konuya ilişkin spekülasyonlar olsa da, Albayrak’ın 8 Kasım gecesi Instagram hesabından yaptığı paylaşım, kayınpederi Tayyip Erdoğan ile arasındaki ilişkinin gergin olduğunu kanıtlar nitelikteydi. Ancak Albayrak’ın istifa ettiği tarih ile bugün arasında bir benzerlik de bulunuyor. 7 Kasım’da TCMB Başkanı görevden alınmış ve yerine Naci Ağbal atanmıştı. Albayrak’ın istifası da TCMB Başkanı’nın görevden alınmasının hemen ardından yaşanmıştı. Böylece Naci Ağbal yeni TCMB başkanı olurken, Albayrak’ın yerine de Lütfi Elvan atandı. O günden itibaren Albayrak’ın izleri ekonomi yönetiminden silinmeye başladı. 27 Kasım’da Berat Albayrak’ın Türkiye Varlık Fonu’ndan da istifa ettiği duyuruldu. O tarihte Varlık Fonu’ndan Albayrak’la birlikte Arda Ermut da istifa etmişse de, bu istifa gündemde geniş yer bulamadı. Ardından 21 Şubat’ta Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Cahid Şirin görevden alındı ve yerine Ahmet Kürşad Dosdoğru atandı. Yeni başkan vekaleten atanmış olsa da göreve gelir gelmez önemli reformlara girişti ve kamuoyunda sıkça tartışılan enflasyon verileri için bir ‘danışma kurulu’ oluşturdu.

Ancak 22 Şubat’ta Erdoğan’ın Berat Albayrak’a ilişkin övgü dolu sözlerinin ardından Albayrak’ın gölgesi yeniden ekonomi yönetiminin üzerinde dolaşmaya başladı. Son TÜİK Başkanı Dosdoğru, görevde yalnızca 2 hafta kalabildi ve bu kısa başkanlığını 2 Mart’ta Sait Erdal Dinçer’e bıraktı. Dinçer’in ilk işlerinden biri de önceki başkanın kurduğu danışma kurullarını lağvetmek oldu. Yeni başkan aynı zamanda tıpkı Borsa İstanbul’un başkanı Erişah Arıcan gibi Marmara Üniversitesi İktisat Bölümü’nde profesör. Hatırlanacağı gibi 2019’da “Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi” metnine imza atan 10 akademisyen “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan cezalandırıldı. Akademisyenlerin Anayasa Mahkemesi’ne yaptıkları bireysel başvuruda “hak ihlali” kararı verilmesine ilişkin 1071 akademisyen bir bildiri imzaladı. Bildiride hem Erişah Arıcan’ın hem de Sait Erdal Dinçer’in imzaları bulunuyor. Yani iş hayatında yan yana olan Arıcan ve Dinçer, politik olarak da aynı konumda bulunuyorlar.

Erişah Arıcan ise hem Borsa İstanbul’un başkanı, hem de Türkiye Varlık Fonu’nun yönetim kurulu üyesi. Ancak Arıcan’ın ekonomi yönetimindeki bu parlak kariyerinde Berat Albayrak’ın da etkisi olduğu biliniyor. Zira Erişah Arıcan aynı zamanda Berat Albayrak’ın doktora tezinin danışmanı. Nitekim, 10 Temmuz 2018’de Berat Albayrak’ın Hazine ve Maliye Bakanı olmasından sadece 2,5 ay sonra Erişah Arıcan 27 Eylül 2018’de Borsa İstanbul’un başına geçmişti.
TÜİK’te 2 Mart’ta gerçekleşen başkan değişikliğinden 1 hafta sonra 9 Mart’ta Varlık Fonu’nun genel müdürü Zafer Sönmez görevden alındı. Sönmez’in yerine atanan isim ise sadece 4 ay öncesinde Varlık Fonu yönetim kurulu üyeliğinden Berat Albayrak ile beraber istifa eden Arda Ermut’tu. Tıpkı Erişah Arıcan gibi Ermut da, Eylül 2018’de, Albayrak’ın ekonominin başına geçmesini takip eden aylarda Varlık Fonu’nun yönetim kuruluna girmiş, Albayrak’la aynı gün istifa etmişti. Şimdiyse Albayrak’la yol arkadaşlığı yaparak Varlık Fonu yönetiminden istifa eden bu isim aradan 4 ay geçtikten sonra şirkete cumhurbaşkanı tarafından genel müdür olarak atandı.

Medya Belirleyici güç

Albayrak, Naci Ağbal’ın TCMB Başkanı olarak atanmasının ertesi günü istifa etmişti. Kendisi belli ki, aradan geçen bu süreçte boş durmadı ve hem TÜİK’te hem de Varlık Fonu’nda kendisine yakın isimlerin göreve gelmesini sağladı. Borsa’nın başında ise zaten Albayrak’ın hocası bulunuyordu.

Bu süreçte özellikle iktidar medyasının ekonomi yönetimine dönük eleştirilerinin tonu da sertleşmeye başladı. Hem Sabah ve ATV grubunu içinde bulunduran Turkuvaz Medya, hem de paralel çizgide yayın yapan Yeni Şafak gazeteleri fırsat buldukça ekonomi yönetimini topa tuttu. Eleştirinin tonu TCMB’nin 18 Mart’taki toplantısında zirveye çıktı. Yeni Şafak o gün birinci sayfasındaki manşetine “Faizi kim istiyor” başlığı attı ve TCMB’nin faiz politikasını eleştirdi. Önceki gün de Sabah’ın Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu köşesinde benzer yazılar yayımladı. Ancak Ağbal başkanlığında toplanan Para Politikası Kurulu politika faizini 200 baz puan artırınca iktidar medyası deyim yerindeyse ayaklandı. Yeni Şafak, “Bu operasyonu kim adına çektiniz” diyerek Naci Ağbal’ı hedef aldı. Bu manşetlerin ısıttığı hava ile Ağbal göreve gelmesinin üzerinden yalnızca 132 gün sonra sürpriz biçimde görevden alındı. Berat Albayrak’ın abisi Serhat Albayrak’ın Turkuvaz Medya’nın CEO’su olduğu düşünülürse, Naci Ağbal’a dönük medya linçinde Albayrak ailesinin rolü olduğuna ilişkin şüpheler kuvvetleniyor. Ağbal’ın yerine atanan isim ise Yeni Şafak’ta köşe yazarlığı yapan ve yazılarında Albayrak’ı fırsat buldukça öven Şahap Navcıoğlu oldu. TCMB’nin yeni başkanının tez danışmanının da Erişah Arıcan olması ekonomi yönetimindeki Albayrak gölgesinin bir başka kanıtı niteliğinde.
Albayrak’ın istifasının ardından revize edilen tüm koltuklar yeniden Berat Albayrak ile yakın bağı olan isimler tarafından doldurulmuş durumda. Bu konuda tek istisna ‘şimdilik’ Hazine ve Maliye Bakanı olan Lütfi Elvan.