Ekonomide sarsıntı

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu''nun da aralarında olduğu 106 kişiye yönelik operasyon,, sadece siyaseti değil ekonomiyi de derinden etkiledi. İktidarın hukuku ve demokrasiyi hiçe sayan hamleleri, hem yurttaşları hem de piyasaları sarstı.

İBB Başkanı İmamoğlu'nun gözaltına alınmasının ardından döviz piyasasında sert yükseliş görüldü. Dolar/TL 41 lirayı, avro/ TL 44 lirayı aşarak rekor tazeledi. Kayıpların artması sonrası Merkez Bankası döviz satarak piyasalara müdahale etti.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in TL’nin reel değerlenmesi üzerine kurduğu enflasyonla mücadele programı, operasyonlarla birlikte iflas etti. Doların günlük artışı yüzde 11'i aşarken avro yüzde 11,5’i buldu. Dolar bu yıl TL karşısında yüzde 16,16, avro ise yüzde 22,30 artış kaydetti.

Çok sayıda özel bankanın dolar kurunda al-sat işlem makası 3-4 lira arasında değişkenlik gösterdi. Bu fark bugüne kadarki en yüksek kur makası seviyesi olarak kayıtlara geçti.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de piyasalarda yaşanan hareketlilik sonrası açıklama yaptı.Şimşek, "Piyasaların sağlıklı işleyişi için gereken her şey yapılıyor. Uygulamakta olduğumuz ekonomi programı kararlılıkla devam ediyor" ifadelerini kullandı.

BÜYÜ BOZULDU

TL'deki hızlı değer kaybı ardından Merkez Bankası'nın döviz satışlarının günlük olarak rekor düzeye ulaştığı tahmin ediliyor. Reuters’a konuşan bankacılar, satışın 10 milyar dolara ulaşmış olabileceğini öne sürerken, işlemciler kamu bankaları aracılığıyla yoğun döviz arzı gözlemlediklerini aktardı.

Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre, satışların 20 milyar doları bulabileceğini belirterek “Seçimden beri uygulanan tüm ekonomi politikası çöpe gitti. ‘Yabancı ve yerli yatırımcıya güven vereceğiz, stabil kur, yüksek faizle enflasyonu dizginleyeceğiz ve gerisi…’ TL tekrar volatiliteye geri döndü. Bugün Merkez kuru 36’da kapatsa nafile. Bugün yerli talebi olduğu da açık. Yazık oldu, programın asıl acısını çeken vatandaş ve KOBİ’lere” ifadelerini kullandı.

Cibre, BirGün'e operasyonların ekonomiye maliyetini ise şöyle değerlendirdi:

“2024-2025 sürecinde tahvil girişi ve carry trade girişi olmuştu. Yabancı yatırımcıların yavaş yavaş hisse senetlerine girişi de olmuştu. Bugün şokla uyandık. Türkiye’den çok hızlı bir çıkış var. Yabancı yatırımcılar doğrudan dolar satıp TL’ye geçip, çıplak pozisyon alıyorlardı. Kur riski çok önemliydi. Uzun zamandır önemli bir oynaklık yoktu. Buna güvenerek yatırım yapıyorlardı. Tekrar kur riski gündemlerine geldi. Portföy yatırımlarında hızlı çıkış görebileceğimizi düşünüyorum. Doğrudan yatırımlarda ciddi bir giriş olmamıştı zaten. Bu durumda enflasyon beklentileri de bozulacak. Bireysel döviz talebi artacak. Önümüzdeki aylarda enflasyon görüntüsü de bozulabilir.”

***

RİSK PRİMİ YÜKSELDİ

Gözaltı kararının ardından Türkiye’nin Kredi Risk Primi (CDS) de yükseldi. Türkiye’nin 5 yıllık CDS’i Ekim 2024 tarihinden bu yana görülen en yüksek seviye olan 279 baz puana çıktı. Ayrıca gram altın ilk kez 4 bin liranın üzerine çıkara rekor kırdı.

***

BORSA TEPETAKLAK

BIST 100 endeksi de güne yüzde 6,87 düşüşle 10 bin 60,48 puandan başladı. Endeksteki kaybın yüzde 5’i aşması nedeniyle sabah saatlerinde devre kesici uygulandı. Ardından saat 10.30’dan itibaren yeniden başladı. Endekste kayıpların devam etmesi ve saat 14.10 itibarıyla düşüşün yüzde 7’yi aşmasıyla birlikte ikinci kez devre kesici uygulandı. Endeks saat 15.10 itibarıyla 10 binin altına kadar geriledi. Endeksteki kayıp yüzde 8’i buldu.