Ekonomik bunalım uzadıkça ülke geçmişte deneyimlemediği bir sinir savaşı veriyor. İşsizlerin yüzde 27’si artık 1 yıldan uzun süredir iş arıyor. Ümitsizlik yüzünden son 2 ayda 925 bin kişi çeşitli gerekçelerle iş aramaktan vazgeçti

Ekonomik bunalımda 2’nci perde: İş arayanlar eve  dönüyor, umutsuzluk toplumsallaşıyor

Ozan GÜNDOĞDU

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kasım ayına ilişkin işgücü istatistiklerini yayımladı. Buna göre TÜİK kasımda işsizlik oranının yüzde 13,3, işsiz sayısının ise 4 milyon 308 bin olduğunu tahmin etti.

Ancak verilere göre ekonomik bunalım ikinci bir aşamaya girmiş durumda. Halk daha önce yaşamadığı bir krizi tecrübe ediyor. Yüzbinler artık iş bulmaktan ümidini kesmeye başladı. Halk artık eve kapanıyor ve aile içi dayanışma ilişkileriyle hayatta kalmaya çalışıyor. Sonuç; hızla sosyalleşen ümitsizlik ve depresyon.

Eylül ayından Kasım ayına kadar geçen 2 aylık süre içinde temel nedeni “iş bulmaktan ümidini kesme” olan 925 bin kişi iş aramaktan vazgeçti. Geçim sıkıntısına rağmen iş aramayan veya çalışmayan 15 yaşın üzerindeki nüfus ölçüm tarihinin rekorunu kırmış durumda. Kasım ayı itibariyle tam 29 milyon 363 bin kişi çeşitli temelde ümitsizlik olan çeşitli nedenlerle artık iş aramıyor.

15 YAŞ NÜFUS ARTIYOR AMA İŞ ARAYAN YOK

TÜİK’in tahminlerine göre 15 yaş üstü nüfus 2018 yılının kasım ayında 60 milyon 896 binken 2019 yılının kasım ayında 944 bin kişilik artışla 61 milyon 840 bine yükseldi. Buna karşılık işgücündeki artış 182 binle bu sayının yalnızca yüzde 19’unda sınırlı kaldı.

Öte yandan özellikle alım gücünün düştüğü bunalım dönemlerinde işgücünün büyüdüğü biliniyor. Örneğin küresel finans krizinin Türkiye’deki etkilerinin görüldüğü 2008 kasım ayından 2009 kasım ayına dek 15 yaş üstü nüfus 951 bin kişi artmış, buna karşılık işgücü 916 bin kişi artmıştı. Yani bugün 182 bin kişi olan işgücü artışı 2008-2009 krizinde 916 bindi.

HALK KRİZİ KABULLENİP EVE KAPANIYOR

Ancak 2008 küresel krizi iktisatçıların “V” tipi dediği kısa süreli ama sert bir dalgalanmayken, bugün Türkiye’nin içinden geçtiği sürecin farkı, süresi. 2018 kur şokunun üzerinden 1,5 yıl geçti ancak istihdam verilerinde kayda değer bir toparlanma yok.

TÜİK’in anketine cevap veren yurttaşlar artık iş aramadığını ev işleriyle meşgul olduğunu, emekli olduğunu, eğitim öğretime başladığını veya doğrudan ümitsiz olduğunu beyan ediyor.

Bu 4 sebeple işgücüne dahil olmayanların sayısı eylül ayında 21 milyon 154 bin kişiydi. Kasım ayında bu sayı 925 binlik artışla 22 milyon 79 bin kişiye yükseldi. Bu artış içinde özellikle ev işleriyle uğraşan ve bu yüzden iş gücüne katılmayan kadınların sayısında olağanüstü bir artış var. Eylül ayında 11 milyon 404 bin olan ev kadını sayısı 2 ayda 337 bin kişilik artışla 11 milyon 741 bine yükseldi. Halbuki bu gerekçeyle işgücünden vazgeçenler 2008-2009 döneminde artmak bir yana azalmıştı.

UZUN SÜRELİ İŞSSİZLİKTE CUMHURİYET REKORU

İşsizlik sayısı artık doğal sınırlarına ulaşmış durumda. Zira artık iş aramak üzere sahaya inenlerin yanında iş bulmaktan ümidini kestiği için eve girenler sayıyı dengeliyor. TÜİK verilerine göre 4 milyon 308 bin kişi iş arıyor ancak bulamıyor. Bu sayının yüzde 27’si yani 1 milyon 160 bini ise 1 yıldan uzun süredir bu faaliyetini sürdürüyor.

Yüzde 27’lik bu oran ise ölçüm tarihi boyunca görülmüş değil. Henüz ocak ayında bu oran yüzde 19 seviyesindeydi. Bunalımın süresi uzadıkça iş arama süresi de uzuyor. Ocak ayından son açıklanan kasım ayına kadar veriler tablodaki gibi.

İŞSİZLİK ARTIK SOSYAL BİR KRİZ

1 yıldan uzun süredir iş arayan milyonu aşkın kişi bulunuyor. Başka bir deyişle kasım ayı itibariyle 1 milyon 160 bin kişi son 1 yıldır 4 haftada bir iş aradı ancak eli boş döndü. Bu sinir savaşına yenik düşenler ise iş aramaktan vazgeçmeye başlıyor. Artık işsizlerin yüzde 27’si 1 yıldan uzun süredir iş arıyor.

ekonomik-bunalimda-2-nci-perde-is-arayanlar-eve-donuyor-umutsuzluk-toplumsallasiyor-686566-1.

GENİŞ İŞSSİZLİK YÜZDE 20

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) TÜİK’in açıkladığı veriler üzerine aylık "İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu’nu" yayımladı.

Rapordan satır başları şu şekilde;

  • İşsizlik dünyada düşüyor, Türkiye’de tırmanıyor!
  • İşsiz Sayısı 1 Yılda 327 Bin Kişi Arttı
  • İstihdam 1 Yılda 145 Bin Kişi Azaldı
  • Ümitsiz İşsiz Sayısında Artış Devam Ediyor
  • Türkiye işsizlikte OECD üçüncüsü
  • Geniş Tanımlı İşsizlik: Yüzde 20
  • Geniş Tanımlı İşsiz Sayısı: 7 Milyon
  • Kentsel Genç Kadın İşsizliği Yüzde 36’ya ulaştı.

TEMEL NEDEN ÜMİTSİZLİK

TÜİK işgücü istatistiklerini “Hanehalkı İşgücü Anketi” adında bir anketle belirliyor. Bu anketi yıllık 44 bin kişiye uyguluyor ve çıkan sonuçla Türkiye çapında tahmin yürütüyor.

TÜİK’in anketinden çıkan sonuçlara göre iş aramama gerekçelerinde emeklilik, öğrencilik, ev işleriyle uğraşma ve ümidini kesme nedeniyle yurttaşlar iş aramaktan vazgeçtiklerini ifade ettiler. Son 2 ayda sayıları 925 bin kişi arttı. Aslında temel neden ümitsizlik. Çünkü yurttaşların pek çoğu iş olsa çalışırım diyor. Ümitsizliğin neden olduğu 4 gerekçenin son 3 aydaki sayıları şu şekilde;

ekonomik-bunalimda-2-nci-perde-is-arayanlar-eve-donuyor-umutsuzluk-toplumsallasiyor-686567-1.