Ekonomik güven endeksi ne demek? Ekonomik güven endeksi bize ne söylüyor?

Ekonomik Güven Endeksi, tüketicilerin ve üreticilerin ülke ekonomisine duydukları genel güven düzeyini ölçen bir göstergedir.

Bu endeks, hem bireylerin hem de işletmelerin mevcut ekonomik durumu ve geleceğe ilişkin beklentilerini yansıtır.

Ekonomik güven yüksek olduğunda, insanlar daha çok harcar, şirketler daha fazla yatırım yapar; güven düştüğünde ise tüketim ve yatırım eğilimleri zayıflar.

Kısacası ekonomik güven endeksi, ekonominin "moral seviyesini" gösteren bir barometredir.

EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ NASIL HESAPLANIR?

Ekonomik güven endeksi, farklı kesimlerin görüşlerinin birleşiminden oluşur. Türkiye'de bu endeksi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) hesaplamaktadır.

Endeks şu alt göstergelerin birleşimiyle oluşturulur:

• Tüketici Güven Endeksi
• Reel Kesim (İmalat Sanayi) Güven Endeksi
• Hizmet Sektörü Güven Endeksi
• Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi
• İnşaat Sektörü Güven Endeksi

Bu beş alt endeks, belirli ağırlıklarla birleştirilerek ekonomik güven endeksi oluşturulur.

Bütünleşik bir puan ortaya çıkar: Bu puan, halkın ve patronların ekonomik koşullara olan güvenini sayısal bir değerle ifade eder.

EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ KAÇ OLURSA NE ANLAMA GELİR?

• 100 puan: Ne iyimserlik ne kötümserlik var, tarafsız bir algı söz konusu.
• 100'ün üzeri: Ekonomiye güven artmış, iyimserlik hakim.
• 100'ün altı: Ekonomiye güven azalmış, kötümserlik baskın.

Örneğin, endeks 90 seviyesindeyse, ekonomiye ilişkin beklentilerin genel olarak olumsuz olduğu söylenebilir.

Eğer 105 gibi bir değer görülüyorsa, halk ve şirketler ekonomiye dair daha umutlu demektir.

EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ NEDEN ÖNEMLİDİR?

1. Tüketim ve Yatırım Kararlarını Etkiler

İnsanlar ekonomiye güvendiklerinde daha fazla harcar, ev ve araba alır, şirketler yatırım yapar.

Güven düşerse tüketim ve yatırım ertelenir, ekonomi yavaşlar.

2. Piyasa Beklentilerini Şekillendirir

Borsa, döviz piyasası ve faiz oranları gibi finansal göstergeler, ekonomik güven seviyesinden etkilenir.

Düşük güven ortamı piyasada risk iştahını azaltır.

3. Politika Yapıcılar İçin Yol Gösterir

Merkez bankaları ve hükümetler, ekonomik güven verilerini yakından izler.
Güvenin düştüğü dönemlerde para ve maliye politikalarında gevşeme yoluna gidebilirler.

TÜRKİYE’DE EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ HANGİ DÖNEMLERDE DALGALANDI?

Türkiye’de ekonomik güven endeksi:

• 2018 döviz krizi sırasında keskin şekilde düşmüştü.
• 2020 COVID-19 pandemisinin başlangıcında tarihi dip seviyelere gerilemişti.
• 2021-2022 döneminde yüksek enflasyon ve kur şokları sırasında güven tekrar zayıflamıştı.

Özetle, ekonomik ve siyasi belirsizlikler, yüksek enflasyon, döviz dalgalanmaları gibi faktörler endeks üzerinde doğrudan etkili oluyor.