Ekonomik kriz okul yemekhanelerine mecbur bıraktı: Porsiyonlar küçük, yemek kalitesi kötü!

Sibel BAHÇETEPE

Üniversiteliler yeni eğitim-öğretim yılına barınma sorununun yanında yemek sorunları ile başlıyor. Ülkenin pek çok yerinde üniversitelerin yemekhanelerine zam haberleri peş peşe gelirken; bunun beraberinde porsiyonların daha da küçülmesi ve yemeklerdeki besin değerlerinin de düşmesi tartışılıyor. Üniversite öğrencileri, ayrıca artan hayat pahalılığı karşısında artık üniversite dışında çok fazla yemek yenilmediğini daha çok yemekhanelerden bu ihtiyacın karşılandığını belirterek "Bu nedenle yemeklerin niteliği, kalitesi ve porsiyonları çok önemli. Devlet, üniversite öğrencilerini müşteri gibi görmemeli" dediler.

PORSİYONLARIN UFALMASI

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Antropoloji Bölümü 4. Sınıf öğrencisi Cihan Cihangir, son yıllarda hayat pahalılığı nedeniyle yemekhanede yemek yiyen öğrenci sayısının arttığını söyledi. İÜ'de 2020 yılında yemek fiyatının iki katına çıkarılmak istenmesi üzerine eylemler yaptıklarını, bunun ardından zamdan geri adım atıldığını anımsatan Cihangir, son gelen zam ile öğrencilerin yine benzer bir hazırlığının olduğunu anlattı. "Devlet üniversitelerindeki yemekhanelerden para kazanma anlayışı olmamalı" diyen Cihangir, yemeklerin niteliğini de eleştirdi. Cihangir, İÜ'de 2020 yılına kadar yemeklerin çok kötü olduğunu, eylemler sonrası kalitenin biraz daha düzeldiğini belirterek, şöyle devam etti: “O zamana kadar haftada birkaç kez yemeklerden böcek, kıl, kurt çıkma durumu oluyordu. Şimdi bu gibi durumları daha az görmeye başladık. Yetkililer, devlet üniversitelerinde öğrencilerini müşteri gibi görüp para kazanmaya çalışmamalı. Maliyeti karşılamak amacıyla bile bir ücret alınıyorsa bu maliyeti rektörlerin, dekanların lüks araçlarından ya da bunun gibi başka lüks harcamalarından kısmalı. Eğer üniversitede nitelikli öğrenci yetiştirmek isteniyorsa öğrencilere iyi bakmanız, iyi beslemeniz gerek. Son birkaç yıldır hayat pahalılığı ve yoksulluk nedenile okullarda yemekhanelerde yemek yeme oranı çok arttı. Bu kadar da talebin çoğaldığı, hayat pahalılığının da öğrencilerin iliklerine kadar hissettiği, barınma gibi sorunu yaşadığı bir durumda devletin de bunu görmesi lazım ve buna göre düzenlemeleri öğrencilerin yararına odaklı düzenlemeli. "

Cihan Cihangir, İstanbul Üniversitesi Öğrencisi

İÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik 1. sınıf öğrencisi Yağmur Gündoğan ise çoğu üniversitede sabah, öğle ve akşam olmak üzere düzenli olarak yemeklerin verilmediğini, bunun da bir sıkıntı olduğunu söyledi. Gündoğan “Bazı üniversitelerde akşam yemeği yok. Bu durum özellikle devlet ve özel yurtlarda kalan öğrenciler için büyük dezavantaj. Yurtlarda kalan öğrenciler çoğu zaman çoğu yemek parasını çıkaramıyorlar, bu nedenle okullarındaki yemekten akşam yemeğini karşılamak istiyorlar" dedi. Gündoğan, şöyle devam etti: "Yaz okuluna giden öğrenciler yemekhaneye daha fazla para ödedi. Yıl içindeki yemekhane fiyatı neyse yaz okulu yemeklerinin fiyatı da aynı olmalı. Yemekhanelerdeki yemekler porsiyon olarak da öğrencinin ihtiyacını karşılayamıyor."

Yağmur Gündoğan, İstanbul Üniversitesi Öğrencisi

BURSLARIN TAMAMI YEMEĞE

Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi E.B ise “Böylesi bir beslenme ile kaliteli bir eğitim yaşamı sürdürmemiz mümkün mü? Üniversitemiz Etiler tarafında. Hayat pahalılığı ortada, dışarıdan yemek yediğimiz zaman bir porsiyon 80-90 liraya geliyor. Her gün bu parayı vermemiz mümkün mü?" diye sordu. Boğaziçi Üniversitesi Felsefe bölümü 4. sınıf öğrencisi Asım Kaya da şunları anlattı: "Yemekhaneye yapılan son zamlar elbette birçok öğrencinin masraflarının neredeyse iki katına çıkması demek. Bu da KYK bursu alan birinin bursunun neredeyse tamamını yemeğe vermesi demek. Üstelik sadece fiyat da problem değil. Yemeklerin kalitesi gün geçtikçe yenebilir düzeyden uzaklaşıyor. Yağ içinde yüzen, iyi pişirilmemiş ve doyurucu olmayan yemekler öğrencilerin sağlığını tehdit ediyor. Yetkilileri bu konuda somut adımlar atmaya davet ediyorum."

İTÜ İngilizce İnşaat Mühendisliği 2. sınıf öğrencisi Derin Çetiner ise şunları söyledi:“Porsiyonlar gün geçtikçe azalıyor, doyurucu olmuyor. Yine de dışarıdan yemekten daha ekonomik olduğu için yemekhaneyi tercih ediyorum. İTÜ’nün Vadi'deki kendi yurdunda kalıyorum ve bu yurt İTÜ’nün yemekhanesine bağlı, sadece akşam yemeği çıkıyor. Sabah ve öğle yemeği ayrıca hafta sonu yemeği de yok. Ayda 15 gün oraya gittiğimde ve dışarıdan yemek söylediğimde benim aşağı yukarı mutfağa harcadığım para bu lira gibiydi. Bu yıl yemekha 2 bin lirayı bulacak.”

Derin Çetiner, İTÜ İngilizce İnşaat Mühendisliği Öğrencisi

BESİN DEĞERİ ÖNEMLİ

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut, yemeklerin organizasyonlarında kontrolünün çok iyi yapılması ve besin değerlerinin iyi olması gerektiğini kaydederek, şöyle devam etti: "Eğitim alan insanlar özellikle zihinsel bir güç sarf ederler ve proteinli beslenme çok önemli. Eğer yemeklerin niteliği düşerse öğrencilerin algılamaları bozulur. Buna dikkat etmek gerekir. Türkiye’nin pek çok bölgesinden dar gelirli ailelerin çocuklarını büyük kentlere okumaya geliyorlar, birincisi kiralık yer-yurt bulamıyorlar, ikincisi de yeterli gıdaya ulaşamıyorlar. Böyle bir durumda eğitimin kalitesi bozulur” dedi.

***

YEMEKHANELERE ZAMLAR YAĞDI

İstanbul Üniversitesi (İÜ), Ege Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) yeni dönem başlamadan önce yemekhanelere zam yaptı. Boğaziçi Üniversitesi’nde kahvaltı fiyatı 2,60 TL’den 5 TL’ye, öğle ve akşam yemekleri de 4,10 TL’den 7,50 TL’ye çıktı. İTÜ de zamlarla beraber öğle yemeği 3 TL’den 5 TL’ye, akşam yemeği ise 4 TL’den 10 TL’ye çıkarıldı. Ege Üniversitesi de 3,5 TL olan öğle yemeği fiyatı 6,5 TL’ye yükseldi. İÜ bir öğün yemek ücreti 3,50 TL’den 6,00 TL’ye çıkardı. KYK yurtlarındaki yemek fiyatları ise 1 Mart 2022 tarihinden itibaren güncellenmişti. Sabah kahvaltısı yardımı 8,00 TL, akşam yemeği yardımı ise 17,00 TL olarak uygulanıyor.