Eksilen sadece ‘ivme’ olsaydı...

Asena TUNCA

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizini sürpriz bir kararla 100 baz puan indirerek yüzde 13'e çekti. Karar metninde ekonomide ivme kaybı olduğuna işaret edildi. Sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olmasının önem arz ettiğine dikkat çekildi. Yapılan açıklamada "Bu çerçevede Kurul, politika faizinin 100 baz puan düşürülmesine karar vermiş, mevcut görünüm altında güncellenen politika faiz düzeyinin yeterli olduğunu değerlendirmiştir" denildi. Ayrıca son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının parasal aktarımın etkinliğini azalttığı belirtilirken bu çerçevede makro ihtiyati politika setinin parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarla daha da güçlendirilmesine karar verildiği kaydedildi. Kararın ardından Dolar yüzde 1 oranında değer kaybederek 18 lirayı geçti. Bankacılık Endeksi yüzde 3 değer yitirdi.

TAŞIMA SUYLA GİTMEZ

Merkez Bankası’nın faiz indirimini gazeteci İbrahim Ekinci AKP tarafından kurulan ekonomik sistemin devamına ilişkin bir hamle olarak değerlendirdi. Ekinci, “Sanayi üretiminde kısmen bir ivme kaybı var. Bir de makro ihtiyati tedbirler setini desteklemekten bahsediyor. Fiyat oluşumlarını, enflasyonun küresel koşullarla bağlantısına işaret ederek açıklamaya çalışıyorlar. Metin başkaları bize enflasyon getirmişler gibi bir üslupla yazılmış” dedi.

Karar öncesi atılan adımlara da dikkat çeken Ekinci ,”Kredi garanti fonundaki teminat miktarını yola çektiler. 14,7’den kamu bankalarına kredi kullandırıyorlar. İstihdama atıf yaparak ‘Biz büyümeyi tercih ettik’ diyorlar. İktidarın enflasyonla ilgilenmediğini söyleyen İbrahim Ekinci “Faiz indiriminde cesaretlerinin artmasında muhtemelen Rus parasına güvendiler. Bununla kuru tutma hesabı var. Taşıma su ile değirmen hesabı. Rus ve Körfez ülkelerinden gelen paraya güveniyor olabilirler. Dedikodunun ötesine geçmiyor bu para gelecek hikayesi. Kur üzerindeki baskı gittikçe artıyor. Kurla birlikte enflasyon da yukarı çıkacak. Dar gelirlinin canını yakacak” diye konuştu.

AKP’nin rant ekonomisi yarattığını ifade eden Ekinci, “Enflasyonu azdırıyorsunuz. Bunu dar gelirli ödüyor. Böyle bir zamanda 14,7’den şirketlere kredi açıyorsun. Bu rant ekonomisi. Şirketlere gelir aktarımı. İktisat politikalarına MÜSİAD anlayışının hâkim olması” olarak değerlendirdi.

Ekinci sözlerini şöyle bitirdi: Erdoğan büyüme havası atmak istiyor. İstihdam artışı havası atmak istiyor. Arkada olan hasarla ilgilenmiyor. Bütün makro dengeleri alt üst eden bir hasar. Küçük tasarruf sahiplerine çok güzel dayak atıyorlar. Yani büyüme konusunda bir sonuç almaları zor. KKM bombası geliyor arkadan o yük de yeni hükümete kalacak. Kasası dibine kadar boş hatta son zamanda altınlar konuşuluyor. Bütün hedefleri seçime kadar bir ödemeler dengesi kriziyle karşılaşmadan ‘kur 24-25’ oldu şokuyla karşılaşmadan seçime kapak atmak istiyorlar. Yeni hükümete bombayı bırakacaklar.

DAR ÇEVRENİN BEKLENTİSİ

BirGün’e konuşan ekonomist Cüneyt Akman dar bir çevrede de olsa faiz indirimini bekleyen bir kesimin olduğunu söyledi. Akman, “200 baz puan indirileceğine dair düşünceler vardı. Hisselerde de hareketliliği buna yoran spekülasyonlar olmuştu. Genel kanı böyle bir faiz düşürmenin olmayacağı yönündeydi fakat sözünü ettiğim dar çevre haklı çıkmış oldu.

CDS’lerde küçük bir hareket oldu. Ülkeye para girdi, rezervlerde hafif bir yükseliş oldu diyerek bunu yapmış olabilirler” dedi.

Enflasyonun yüzde 80 olduğu bir yerde faiz indirimin ekonomik bir manasının olmadığını söyleyen Akman, “Seçime kadar ülkeyi döviz elde patlamadan götürmeye çalışıyorlar. Ülkeye biraz döviz de girdi. Bu hareket ‘benden sonra tufan olsun’ hareketidir. Seçime kadar oy kaybetmeyelim, ekonomi iyi imajı çizelim diyorlar. Kredilerde gene hareketlilik başlayacak, ekonomiyi hormonlu bir şekilde büyütecekler. Aflar ve transfer çalışmaları başlayacaktır” diye konuştu.

Faiz indiriminin erken seçime yorulmasını da doğru bulmadıklarını ifade eden Cüneyt Akman sözlerini şöyle bitirdi: Bu zamana kadar yapılan her şey bir seçim hamlesiydi. Elbet bu da öyle fakat erken seçim hamlesi değil. Faizler düşük, yurtdışından para gelmiyor. Büyümeyi durdurursan iktidardan düşersin. İktidar şu an karşılıksız kaynaklarla kredi yoluyla yalancı, hormonlu bir büyüme planlıyor. Faiz politikasının esası bu.

KARARA TEPKİ YAĞDI

Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu: Kimse iktisadi bir yorum yapmamızı beklemesin! Sadece iç politika malzemesi olarak, ‘dünyaya meydan okuyan delikanlı lider’ diye sunulmaya elverişli bir durum çıktı o kadar…

Mustafa Sönmez: Buldum cinnetin gerekçesini. 3. Çeyrekte ekonomi canlılığını kaybetmesin diye faizi indirdik diyor! İster beğenin ister beğenmeyin. Erdoğan canlı ekonomiyle sandık isterim deyince Şahapgiller de bunu önermişler ve tuşa basılmış! Doların 18 in üstüne, enflasyonun 100 e gitmesi? Boşver.

Ozan Bingöl: Bugünkü faiz indirimi bir kez daha gösterdi ki; Merkez Bankası yöneticileri enflasyonla mücadele etmiyor, koltukta kalma mücadelesi veriyorlar!

Bir Merkez Bankamız var ama bir para politikamız yok…

Özgür Demirtaş: Delilik. Aynı şeyi yapıp farklı sonuç beklemektir.

Veysel Ulusoy: Elimizde kala kala baz etkisi kaldı.

Atilla Yeşilada: Gayret TCMB, senin sayende Suudi parası da artık RTE'yi kurtarmaz

Selçuk Geçer: MB madem NAS var faizi sıfırla !!! Nasıl olsa sıfırla 14 arasında bir fark kalmadı. Bu sayede en azından bankalar karlarını daha da katlarlar. Parayı devletten yüzde 14’e alıp yüzde 25’e aynı devlete satacaklarına yüzde 0’la alıp yüzde 25 ile satarlar

Durmuş Yılmaz: MB var olan derin yoksulluğu daha da derinleştirmek için teammüden bir adım attı bugün.

Ali Ekber Yıldırım: Merkez Bankası faizi 1 puan indirince dolar 18 liranın üzerine çıktı Doların artması demek, tarımda gübre, mazot, zirai ilaç, yem, taşıma maliyetleri yani her şeyin fiyatının artması demek. Fiyatlar artarsa artsın, Tarım Kredi'ye talimat verir düşürürüz diyebilir miyiz?

Uğur Gürses: Kör gözüm parmağına…halkı yoksullaştıracak kararları sonuçlarını bilerek alanlar suç işliyor.