Eller, halkın aleyhinde inip kalktı
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin beşinci ve altıncı yasama yılı olan 2022’de birçok antidemokratik düzenleme hayata geçirildi. Toplumsal meseleler ele alınmadığı gibi milletvekillerinin denetleme yolları tamamen tıkandı. Aynı zamanda belirli çevrelere rant aktarılan da bir yıl oldu.
Hüseyin ŞİMŞEK
Parlamenter Sistem’den Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişin ardından yetkileri azalan, denetim işlevini büyük oranda yitiren ve yasama yetkisini Saray’la paylaşan TBMM, 2022 yılında AKP-MHP ittifakının tartışmalı düzenlemelerini hayata geçirmek için mesai harcadı.
Önceki sistemde yasama yetkisini tek başına kullanan, ancak yeni sistemle birlikte Cumhurbaşkanı Kararnameleri ile bu yetkiyi büyük ölçüde Saray’a devreden TBMM’de 25’inci ve 26’ncı yasama yıllarını içerisine alan 2022 yılında, 31 kanun teklifi yasalaşabildi. Bu tekliflerin dördü, Meclis Başkanı Mustafa Şentop’un imzasını taşıyan uluslararası anlaşmalardan oluştu.
Çoğu antidemokratik hükümler içeren kanun teklifleri de iktidar partileri tarafından yasalaştırıldı. 2022’de “Dezenformasyon yasası” olarak duyurulan, gazetecileri soyut gerekçelerle hapse gönderecek sansür düzenlemesi, yasalaşan en tartışmalı tekliflerden biri oldu. Yerli tütün üreticilerini cezaevine gönderecek düzenleme, Hazine arazilerini sermayeye peşkeş çekecek endüstri bölgeleri torbası, ‘Sağlık çalışanlarına Bakanlık sopası’ olarak da adlandırılan yeni İnceleme Heyeti’nin oluşturulması hakkındaki kanun teklifi bu düzenlemeler arasında yer aldı. 2022’de ayrıca AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın “himayesinde” kurulduğu açıklanan Türkiye Çevre Ajansı’na geniş yetkiler tanıyan kanun teklifi, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) iptal ettiği Nükleer Düzenleme Kurumu’nu hayata geçiren düzenleme, birçok bakanlığı geride bırakan bütçeye sahip Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı Diyanet Akademisi’nin kurulması hakkındaki teklif de TBMM’de onaylanarak yürürlüğe girdi.
BAKANLAR BU SENE DE KAYIP
Gensoru ve sözlü soru önergelerinin yürürlükten kaldırılmasının ardından milletvekillerinin elindeki tek denetleme mekanizması olarak kalan yazılı soru önergelerine yönelik istatistikler de mevcut sistemin olumsuz sonuçlarını ortaya koydu. Bakanlar, milletvekilleri tarafından 2022 yılında sunulan yazılı soru önergelerinin 8 bin 570’ine yanıt vermedi. Yanıtlanan önerge sayısı ise 3 bin 442 olarak kayıtlara geçti.
SORUNLARIN GÖRÜŞÜLMESİ BİRÇOK KEZ ENGELLENDİ
AKP ve MHP, 2022 yılında önemli toplumsal sorunların TBMM’de tartışılmasına da engel oldu. Muhalefet milletvekilleri tarafından yıl boyunca 15 konuda genel görüşme açılması talep edildi. Bu taleplerin tamamı, AKP ve MHP milletvekilleri tarafından reddedildi. CHP, HDP ve İyi Parti Milletvekillerinin Meclis çatısı altında genel görüşme konusu yapılmasını istediği ancak iktidarın uygun bulmadığı bazı konular şöyle:
•Kur Korumalı Mevduat Sistemi’nin Haziney’e getireceği yük
•Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş
•Asgari ücretin açlık sınırının üzerinde bir seviyede yeniden belirlenmesi
•Kadın cinayetlerine ilişkin davalar
•Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olayları
•Otoyol ve köprülerin özelleştirilmesi
TUTULMAYAN SÖZLER VERİLDİ
Muhalefetin çok sayıda önerisini reddeden iktidar partisi, buna karşılık vatandaşa “Görüşülecek” dediği konuları da ‘es geçti.’ Bunlardan ilki, yıllardır oyalanan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) oldu. EYT’lilerin sorunlarına seçimlerin yaklaşmasının ardından kulak kabartan AKP ve MHP ittifakı, yıl içerisinde sorunlarının çözüleceği sözünü verdiği EYT’lileri 2022’de yine görmezden geldi.
Ağır ekonomik krizin ardından gelir vergisi dilimlerinde iyileştirme sözü ve sözleşmeli personele kadro sözü de bu yıl tutulmayan vaatler arasında yer aldı.
BirGün’ün gündeme getirdiği, 6 yaşındaki çocuğa tecavüz skandalının ardından AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin tarafından verilen, ‘Çocuk istismarı konusunda Araştırma Komisyonu kurulması’ vaadi de tutulmayan sözler arasında yer aldı.