Emekçiler artık çözüm bekliyor
Erdoğan, kabine toplantısından sonra konuştu, bol bol övündü. Milyonlarca asgari ücretli zam talebine tatmin edici yanıt bulamadı. Asgari ücret komisyonu hafta sonuna kadar toplanacak, ücret belirlenecek.
Emek Servisi
Milyonlarca ücretli çalışan ücretlerin biran önce insanca yaşanabilir seviyeye çekilmesini talep ediyor. Kamu emekçileri ve emeklileri zam için temmuz ayını beklemek zorunda. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklayacağı haziran ayı enflasyonu 6 milyon kamu emekçisi ve emeklisinin ücretini belirleyecek. İlk 5 ayın enflasyonu şu anda yüzde 35. Haziran ayı enflasyonuyla birlikte bu oranın yüzde 40’a kadar yükselmesi bekleniyor. Ancak asgari ücretliler için durum çok daha çetrefilli. AKP iktidarı döneminde yılda sadece bir kez Aralık ayında belirlenen asgari ücret açlık sınırının oldukça gerisine düşmüş durumda. Ücret zammına ilişkin yükselen talebe rağmen iktidar ayak sürüyor.
BOL BOL ÖVÜNDÜ SOMUT KONUŞMADI
AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan kabine toplantısının ardından konuştu. Asgari ücrete dair konuşan Erdoğan aralık ayında adil bir paylaşım yaptıklarını belirtti. Ancak enflasyonla bunun eridiğini kabul etti. Çalışma Bakanlığı’nın işveren tarafıyla masaya oturarak asgari ücretin belirleneceğini aktardı. Çalışma Bakanı’na talimat verdiğini söyleyen Erdoğan komisyonun bu haftasonuna kadar toplanacağını aktardı.
Ek bütçeden Cumhurbaşkanı ödeneği maddesinin kanundan çıkarılmasını talep ettiğini söyledi. Meclis’te görüşülen ek bütçeye hatırlatan Erdoğan disiplinli olduklarını ancak enflasyon nedeniyle gerekli olduğunu söyledi.
Kur şoklarından da şikayet eden Erdoğan enflasyonun bir süre daha devam edeceğini söyledi ve “Milletimizden sabır bekliyoruz” dedi. Erdoğan enflasyonun 2023 yılı Ocak ve Şubat aylarında düzeleceğini söyledi. İhracatta artan rakamları anlattı, ithalata ve cari açığa dair konuşmadı. Adana bulunan petrollerden, Eskişehir’de kurulacak maden sahaları ve işleme tesislerinden bahsetti. Erdoğan’a göre büyüme kesintisiz devam ediyor ve turizm toparlandı. Tarımda ise sezon iyi geçiyor.
ÜCRET ARTIŞINDA FORMÜLLER NELER?
Sanayici de asgari ücretin artırılması gerektiğine yönelik görüşlerde bulundu. Farklı işveren örgütleri ve ticaret odaları yükselen enflasyon nedeniyle asgari ücret zammının artırılması gerektiğini söyledi. Ancak işveren asgari ücret artışını kendisi karşılamak istemiyor. Bunun yerine işsizlik sigortası ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim kesintisinin kaldırılmasını öneriyor. Brüt asgari ücret 5004 lira. Yapılan kesintilerle 4253 liraya kadar geriliyor. Her asgari ücretli çalışan için işveren de SGK ve işsizlik sigortası primi ödemesi gerekiyor. Asgari ücretin işverene maliyeti ise 5 bin 879 lira.
Sendikalar ise asgari ücrete yapılacak olası bir artışın prim ödemelerinin kaldırılmasıyla yapılmasını istemiyor. Öyle ki Türk-İş Genel Başkanı Ergun Atalay yaptığı açıklamada “İşsizlik Fonu’ndan verilmesini istemiyorum. Benim paramı niye veriyorlar. Fondan verilmesi sağ cepten alıp sol cebe koymak olur. Prim indirimi yapılacaksa hazineden karşılanmalıdır. Asgari ücrete ara zammın maliyetini hazine ve işveren üstlenmeli” diye konuştu. Atalay’ın asgari ücrete yönelik talebi ise son 6 aylık enflasyon oranında olması yönünde.
İŞÇİ SENDİKALARI NE İSTİYOR?
Net asgari ücret şu anda 4 bin 253 lira. Açlık sınırı ise asgari ücret komisyonunda bulunan Türk-İş’e göre 6 bin 17 lira. Enflasyonla birlikte fark açılmaya devam ediyor. Ücretli çalışanların en önemli gider kalemini ise konut ve gıda oluşturuyor. Gıdada enflasyon mayıs ayında yıllık yüzde 91 olarak gerçekleşti. Konut giderleri yıllık yüzde 63 olurken en yüksek enflasyon ulaşımdan geldi. Ulaştırmada enflasyon yüzde 107. Yıllık enflasyon ise mayıs ayında yüzde 73,50 olarak gerçekleşti.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) asgari ücrete yönelik talepte bulunurken yoksulluk sınırını baz alıyor. DİSK, dört kişilik bir ailede 2 kişi çalıştığı düşünülerek asgari ücretin yoksulluk sınırının yarısından aşağı olmayacağı şekilde belirlenmesini talep ediyor. Yoksulluk sınırı yine Türk-İş’e göre 19 bin 602 lira. DİSK aynı zamanda faturalara yapılan zamların geri alınmasını da talep ediyor. Faturalardaki verginin kaldırılması gerektiğin aktaran DİSK asgari ücretin yılda 4 defa belirlenmesini de taleplerı arasına alıyor.
TİSK MASAYA OTURMAK İSTİYOR
Ücret artışına yönelik iktidar tarafından açıklamalar gelse de komisyon kurulup kurulmayacağına ilişkin kafa karışıklığı devam ediyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu bileşenlerinden Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) konuyla ilgili yaptığı açıklamada şöyle dendi: “Ülkemiz de tüm dünya gibi olağanüstü ekonomik şartların küresel boyutta yaşandığı bir dönemden geçiyor. Yapılacak değerlendirmelerde bu belirsizlik ortamının göz önünde bulundurulmasının kritik öneme sahip olduğunu düşünüyoruz. Böyle bir ortamda işletmelerimizi ve üreticilerimizi ayakta tutmanın, üretimin devamlılığını sağlamanın da büyük önem taşıdığını biliyoruz. Tüm taraflara çözüm olacak formüller için iş birliğine açığız. Bu vesile ile asgari ücretin değerlendirilmesine dair yapılacak olası bir toplantıda işveren tarafını temsilen mutlaka masada olacağımızı ve toplam fayda odaklı çalışmalarımız ile olası bir değerlendirmeye olumlu yaklaşacağımızı ifade etmek isteriz.”