Emekli oldum sigortam yapılmadı
Soru: 11.02.2015 tarinde özel bir şirkette ise başladım. İki vardiyalı olarak gündüz 11 saat, cumartesi günleri 5 saat toplamda 60 saat çalıştırıldık. 2016 yılında emekli oldum çalışmaya devam ettim 5 yıl sigortam yapılmadı ne yapmalıyım?
Cevap: İş kanunumuza göre haftalık çalışma süresi 45 saat olarak belirlenmiştir. Bunun üzerinde yapılan çalışmalar fazla mesai olarak değerlendirilir ve işçiye saat başına %50 zamlı olarak ödenmelidir. Şayet haftada 60 saat çalıştırıldı iseniz haftada 15 saat fazla mesai yapmış oluyorsunuz. Bu fazla mesailerin karşılığı size ödenmedi ise bunu kanıtlamak suretiyle işverenden geriye dönük olarak talep etmek hakkınız var. Fazla mesai konusunda 5 yıl boyunca geriye dönük hak aramak mümkün. Konuyla ilgili bir avukatla görüşüp hukuksal süreç başlatabilirsiniz. Diğer konuya gelince sorunuzdan çok net anlaşılmamakla birlikte sanırım emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmenize karşın sigorta kaydınız yapılmamış. Durum eğer böyle ise bu da yasal bir uygulama değil çünkü emekli olarak çalışma hayatını sürdürenler de İşverence Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilmeli ve bunlar içinde Sosyal Güvenliği Destekleme Primi (SGDP) ödenmelidir. Bu durumu kuruma bildirmek mümkün ancak bunun size kişisel olarak bir ekonomik yansıması olmayacaktır.
İSTİFA EDERSEM İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALABİLİR MİYİM?
Soru: Ben lisans öğrencisiyim ve part time bir gıda şirketinde çalışıyorum. Pandeminin henüz başında iki ay kadar kçö desteği aldım. Şuan istifa edersem işsizlik maaşı alabilir miyim? SGK gün şartını karşılıyorum. Birkaç sitede kısa çalışma ödeneği (KÇÖ)alan kişinin kendi isteği ile de işten ayrılması durumunda işsizlik maaşı alabileceğine dair bilgi gördüm.
Cevap: Kısa çalışma ödeneği konusu bildiğiniz gibi kapanma dönemine ilişkin bir konuydu ve bu konu geçen yıl Haziran ayı sonu itibarı ile sona erdi. İşveren tarafından kısa çalıştırılmadığı halde tam maaş ödenmeyip kötü niyetli bir şekilde KÇÖ’den yararlandırılan işçilerin haklı fesih haklarını kullanarak işten İş Kanunu 24/2 madde çerçevesinde haklı nedenle ayrılarak işsizlik ödeneğinden yararlanabilmeleri elbette mümkündür. Ancak ortada bu tür bir durum söz konusu değil ise, yani işyeri gerçekten kapanma döneminde faaliyetine tam ya da kısmen ara verip çalışanlarını yasal prosedüre uygun olarak KÇÖ’den yararlandırıyor ise sırf bu nedenle işten ayrılıp (istifa) işsizlik ödeneğinden yararlanabilmek mümkün değildir.
YILLIK İZNİMİ SADECE 7 GÜN KULLANIYORUM
Soru: Ben yaklaşık 4 yıldır aynı işyerinde çalışıyorum ve Yıllık iznimi sadece 7 gün kullanıyorum. Bana daha fazla hakkım olmadığı söyleniyor bu durumda nereye başvurmalıyım?
Cevap: Size eksik izin kullandırıyorlar. Konuyu düzenleyen İş Kanunu’nun 53. Maddesi aynen şöyledir: İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,
b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden az olamaz.
Bu madde çerçevesinde sizin her yıl 14 gün izin hakkınız var. Eksik kullandırılan izinlerinizi de geriye dönük olarak talep etme hakkınız var. Bu konularla ilgili şikayetler Türkiye İş Kurumu’na yapılmaktadır. Ayrıca işçi sırf bu nedenle işyerinden haklı nedenle ayrılıp kıdem tazminatı talep edebilir.