Emekliye rahat yok!

Yaren ÇOLAK

Açlık sınırının yarısında yaşayan emeklilerin gözü temmuzda gelecek zamma çevrildi. Yalnızca 10 bin lira geliri olan emeklilere sadece TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranında zam yapılması bekleniyor. Bu durumda emekliler açlık sınırının altında yaşamaya devam edecek. Üstelik emeklilerin alacağı zam asgari ücrette herhangi bir artış yapılmasa bile bunun altında kalmaya devam edecek. Bu durumda da emekliler sefalet ücretiyle yaşamayı sürdürmek zorunda kalacak.

Yapılan araştırmalar da AKP’nin emeklileri bilinçli olarak toplumun en altına ittiğini ortaya koyuyor. Özellikle TÜİK’in verileri emekli geliriyle yaşayan hanelerin arttığını ve sağlık harcamalarından kıstığını gösteriyor.

TÜİK’in hanehalkı harcama istatistiklerine göre temel geliri emekli aylığı olan hanelerin sayısı 2018’de 4 milyon 229 binken bu sayı 2023’te 4 milyon 726 bine yükseldi. Artan yoksulluk ve pahalılıkla emekli aylığıyla geçinenlerin sayısı da artınca emekliler harcamalarını sadece karınlarını doyurmak için yapmaya başladı.

Gıda ve alkolsüz içeceğe 2018 yılında toplam harcamalarının yüzde 25,5’ini yapan emeklilerin bu kaleme ayırdığı pay yüzde 28,4’e yükseldi.

Artan konut kiraları da emeklileri de kötü etkiledi. Emekli 2018 yılında ceplerindeki her 1000 liranın 286 lirasını konut ve kira gideri için harcarken, bu masraf 319 liraya yükseldi. Emekliler için en dikkat çeken veri ise sağlık harcamaları oldu. Harcamalarının yüzde 50’sinden fazlasını gıda ve kira için yapan emekliler sağlıktan ise kesmeye başladı.

2018 yılında emekliler her 100 liralarının 30 lirasını sağlık harcamalarına ayırırken artık 24 liralarını ayırmak zorunda.

Emekliler her 100 liralarının sadece 21 lirasını eğlence, spor ve kültür harcamalarına, 18 lirasını sigorta hizmetlerine, 38 lirasını da giyim ve ayakkabı ihtiyaçlarını karşılamaya ayırabildi. Öte yandan Türkiye Emekliler Derneği Genel Başkanı Kazım Ergün yaptığı açıklamada, 16 milyon 154 binden fazla kişinin SGK’den emeklilik ve yaşlılık aylığı aldığını belirterek, emeklilerin bir kısmının ekonomik nedenlerden dolayı çalışmaya devam ettiğini söyledi. SGK’nin Mart 2024 verilerine göre, 1 milyon 943 bin 579 emeklinin SGK’ye sosyal güvenlik destek primi ödenmesiyle çalışmayı sürdürdüğüne dikkati çeken Ergün, şunları kaydetti:

"Veriler bize yaklaşık 2 milyon emeklinin çalışmaya devam ettiğini gösteriyor. Kayıtlı çalışan emekli sayısı kadar, kayıt dışı çalışan ya da çalıştırılan emeklimiz var. Kayıtlı ve kayıt dışı 4 milyon emekli çalışmak zorunda kalıyor. Bu da emeklilerin yaklaşık dörtte birine karşılık geliyor. EYT düzenlemesiyle birlikte çalışan emekli sayısı hızla arttı. Bu tablonun tek bir sebebi var: Ekonomik nedenler. Emeklilerimiz geçinemedikleri için çalışmak zorunda kalıyor. Emekli aylıklarında artış yapılarak emeklilerin çalışmamaları ve bu sayede oluşacak istihdam açığından gençlerin faydalanması sağlanabilir."