En büyük dert, kriz ve işsizlik

Politika Servisi

Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, eylül ayına ilişkin "Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri Seçmen Eğilimi ve Gündem Saha Araştırma Raporu"nu paylaştı. Anket, 26-30 Ağustos 2022 tarihleri arasında Doğu ve Güneydoğu Bölgesi içinde yer alan 16 kentte gerçekleştirildi. Diyarbakır, Mardin, Urfa, Van, Batman, Siirt, Şırnak, Hakkari, Ağrı, Muş, Bingöl, Bitlis, Adıyaman, Kars, Tunceli ve Iğdır illerinde gerçekleştirilen anketin hatapayı yüzde 3 olarak hesaplandı. "Basit tesadüfi" yöntemle gerçekleştirilen anket, bin 501 hanede ve yüz yüze yapıldı.

EKONOMİK KRİZ ZİRVEDE

Katılımcılara sorulan “Sizce Türkiye’nin en önemli sorunu nedir” sorusuna gelen cevap, AKP’nin ülkede yarattığı tahribatı bir kez daha gösterdi. Görüşmecilerin yüzde 71,6’sı soruya ‘ekonomik kriz ve işsizlik’ cevabını verdi. Bu cevabı ise yüzde 9,3 ile ‘Kürt sorunu’, yüzde 3 ile ‘eğitim sistemi’, yüzde 2,9 ile ‘cumhurbaşkanlığı sistemi’, yüzde 2,5 ile ‘hukuk sisteminin mevcut durumu’, yüzde 2,4 ile ‘demokrasinin olmayışı cevapları izledi.

CHP İKİ KATINA ÇIKTI

Raporda ayrıca CHP’nin oylarının iki katına çıktığı görülürken AKP’nin oylarında da büyük bir düşüş yaşandığı görüldü. Zirvede olan HDP’de ise yüzde 3’e yakın bir artış gerçekleşti. Rapora göre HDP’nin oyu yüzde 36,4’ten yüzde 39,6’ya, CHP’nin oyu yüzde 6,5’ten yüzde 12,3’e artarken AKP’nin oyu yüzde 25,5’ten 16,4’e düştü.

Görüşmecilere iletilen “Cumhurbaşkanı tercihiniz kim” sorusuna ise Erdoğan’ın karşısında bulunan bütün adayların bir adım önde olduğu görüldü. Cevaplarda Kemal Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’a büyük fark attığı görülürken oy oranı olarak Kılıçdaroğlu’nun arkasında ise Ekrem İmamoğlu yer alıyor.

GEÇİM KAYGISI ARTTI

BirGün’e konuşan Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi Koordinatörü Yüksel Genç, yayımlanan raporu BirGün’e değerlendirdi.

Son dört yıldır Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ekonomik krizin temel sorun olarak görülmeye başladığını aktaran Yüksel Genç, “Geçim kaygısı, gelecek kaygısı, işsizlik ve yoksulluk bölgede çok yoğun. İnsanlar ayrıca bu süreçte birbirlerine yardımcı oldukları dayanışma ağlarını yitirdiği için krizle baş edemiyor” ifadelerini kullandı.

İkinci sırada Kürt sorunu olduğunu hatırlatan Genç, “Daha önceki çalışmalarımızda daha alt seviyelerde görülen Kürt sorunu son çalışmamızda yüzde 4 kadar yükseliş yaşadı. Öte yandan insanlar güncel ihtiyaçlarını işaret ederken bunun nedenleri olarak Kürt sorunundaki çözümsüzlüğü de işaret ediyorlar. Görüşmeye katılanlar çoğunlukla Kürt sorunu, ekonomi, işsizlik, hukuk ve adalet gibi sorunları etkiliyor demekte. Öte yandan hem muhalefetin hem de iktidarın Türkiye’nin temel çözümlerine yönelik söylemleri bölge halkını umutlandırmaktan uzak olduğunu gördük. Bu yüzden araştırmayı gerçekleştirirken de zorluklar yaşadık” dedi.

Yüksel Genç, Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi Koordinatörü

AKP’DEN UZAKLAŞILIYOR

AKP’ye oy veren Kürt seçmenin, partiden uzaklaşma nedenlerini de açıklayan Genç, “Özellikle AKP’nin Kürt sorununun çözüldüğü şeklindeki tavrı ile şiddet ve gerilim dalgasını tırmandırması AKP’ye oy veren Kürt seçmenini büyük oranda tedirgin etti. Ardından yoksulluğun derinleşmesi ve işsizliğin büyük oranda artması AKP’ye dönme ihtimali olan kararsızları partiden iyice uzaklaştırmaya başladı. Bu seçmenin büyük bir kısmı DEVA Partisine, bir kısmı HDP’ye ve azımsanmayacak bir kısmı iktidara gelme olasılığının en fazla olduğu düşünülen ve devlet eliyle sorunları çözebileceğine inanılan CHP’ye yönelmiş durumda” şeklinde konuştu.

Erdoğan’ın karşısına çıkacak birçok adayın büyük bir şansı olduğunu işaret eden Genç, “Ortaya çıkan olumsuzlukların nedeni olarak Cumhurbaşkanı ve AKP iktidarı olarak görülüyor. Ancak burada çıkan sonuçlarda oyların sabitlenmediğini, adayların ortaya çıkaracağı pratikler ve tutarlılıklar ile ancak konsolidasyonu sağlayabileceğini bilmesi gerekiyor. Son üç çalışmamızda Kılıçdaroğlu oy oranının giderek artığını görüyoruz ancak ilgili adayın böğe ile kuracağı bağ çok önemli. Özellikle HDP seçmeninin dörtte üçüne yakını HDP’nin işaret edeceği adaya oy vereceğini belirtti” dedi.