Enflasyon gelirleri yedi
Yüksek enflasyon ve adaletsiz vergiler emek gelirlerini eritiyor. Asgari ücretin dört aylık enflasyon kaybı 2 bin 953 lira oldu. DİSK-AR, emek gelirlerinde enflasyon kaybının 176,6 milyar lirayı bulduğunu hesapladı. En büyük kayıp ise 100 milyar TL ile işçilerde yaşandı.
Ekonomi Servisi
DİSK-AR, emek gelirlerinde vergi ve kesintiler ile enflasyon yüzünden yaşanan kayıpları aylık olarak izlemeyi amaçlayan Ücret Kayıpları İzleme Raporu’nu yayımladı. Raporda yüksek enflasyon nedeniyle emek gelirlerinde yaşanan kaybın devasa boyutlara ulaştığı ortaya konuldu. Ocak, Şubat, Mart ve Nisan 2025’te TÜİK tarafından açıklanan yüzde 13,36’lık dört aylık resmi enflasyonun dört ayda emek gelirlerinde yarattığı toplam kayıp 176,6 milyar lirayı buldu.
Dört aylık resmi enflasyonun kişi başına ortalama kaybı ise 4 bin 492 lira oldu. Bu kayıp, işçi maaşında kişi başına 5 bin 197 lira, memur maaşlarında kişi başına 8 bin 744 lira, emekli aylığında kişi başına 2 bin 584 lira olarak tahmin edildi.
Raporda 22 bin 105 lira olan net asgari ücretin enflasyon kaybının 2 bin 953 lira olduğu, asgari ücretin net 19 bin 151 TL’ye gerilediği hesaplandı.
VERGİ KESİNTİSİ EKLENDİ
Ülkede ücret düzeyinin asgari ücretin 1,7 ve 1,8 katı olduğuna dikkat çekilen raporda, asgari ücretin biraz üstündeki ücret düzeylerinde yaşanan kayıplara vurgu yapıldı. 2025 Ocak, Şubat, Mart ve Nisan ayları itibarıyla brüt asgari ücretin 1,5 katı olan 39 bin 8 TL'nin neti 31 bin 400 TL oldu. Böylece ücretin 7 bin 608 TL’si doğrudan vergi ve kesintilere giderken dört aylık enflasyon kaybı sonrası ise reel net ücret 27 bin 205 TL’ye geriledi. Toplam kesinti ve enflasyon kaybının 11 bin 803 TL olduğu hesaplandı.
Raporda ayrıca ücret düzeyi yükseldikçe kesintilerin arttığına dikkat çekildi. Asgari ücretin üç katı olan 78 bin 17 liralık brüt ücrette yaşanan vergi ve kesinti yükü ile enflasyon kaybı hesaplandı. Buna göre asgari ücretin üç katı düzeyindeki ücretin, Nisan 2025’te yüzde 20’lik gelir vergisi dilimine girmesi nedeniyle toplam vergi ve prim kesintisi yükü arttı. Şubat 2025’te 18 bin 729 TL olan brüt ücretten yapılan vergi ve kesinti yükü, Mart 2025’te 20 bin 776 TL’ye, Nisan 2025’te ise 22 bin 44 TL'ye yükseldi.
Nisan ayında brüt 78 bin 17 TL olan ücrette vergi ve kesintiler sebebiyle 22 bin 44 TL’lik bir kayıp yaşandı. Enflasyon karşısındaki kayıp da 7 bin 478 TL olarak hesaplandı. Böylece asgari ücretin üç katı brüt ücret alan bir işçinin reel net ücreti, 48 bin 495 liraya kadar geriledi.
Kesinti ve enflasyon kaybının toplamı 29 bin 522 lirayı buldu.
GELİR BÖLÜŞÜMÜ DAHA DA ADALETSİZLEŞİYOR
Raporun sonuç bölümünde enflasyon ve adaletsiz vergi yükünün emek gelirlerinde büyük kayıplara yol açtığı vurgulandı. Yılın ilk dört ayında yüksek enflasyonun faturasına dikkat çekilen DİSK-Ar raporunda “Ücretlerin sabit, fiyatların serbest olması nedeniyle emek gelirleri enflasyonun altında ezilmektedir. Hükümetin izlediği alım gücünü ve ücretleri bastırmayı amaçlayan ekonomi politikası enflasyonun faturasının emek gelirleri üzerine yüklenmesine yol açmaktadır. Enflasyon ve adaletsiz vergi-kesinti sistemi emek gelirlerini eriterek gelir bölüşümü daha da adaletsiz hale getirmekte ve yoksulluğu artırmaktadır” ifadelerine yer verildi.
∗∗∗
Enflasyonun emek gelirlerinde yarattığı dört aylık toplam kayıp (milyar TL)
• İşçilerin kaybı: 100,4
• Memurların kaybı: 34,8
• Emeklilerin kaybı: 41,4
TOPLAM KAYIP: 176,6
