Erdoğan istedi, ihalesiz verildi

Nurcan Gökdemir

AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, "Kınalı-Malkara Otoyolu Projesi" konulu 17 Aralık 2021 tarih ve 56366 sayılı yazısı ile 127 kilometrelik "Kınalı-Malkara" otoyolunun yapım işinin, ihalesiz şekilde Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi Ortak Girişimi'ne verilmesi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nı yetkilendirdiği iddia edildi. Erdoğan’ın yapım işine doğrudan müdahil olduğunu ileri süren isim CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel oldu.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaniye Demiryolu İhalesi'nin yandaşlara peşkeş çekildiğini açıklamasının ardından Erdoğan’ın “Ben ihalelere imza atmıyorum” dediğini anımsatan Özel, “Erdoğan’ın sadece bu imzasının bedeli 600-800 milyon avro yani 8-13 milyar TL düzeyindedir” dedi.

Özel, "Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolu" projesinin, "Kınalı-Malkara", "Malkara-Çanakkale", "Çanakkale-Balıkesir" şeklinde üç bölüm halinde yapılmasının planlandığını belirtti.

ÖNCE AÇIKLADI SONRA YAZISINI YAZDI

1915 Çanakkale Köprüsü dahil Malkara-Çanakkale bölümünün toplam 101 kilometre olduğunu ve bu işin ihale ile Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi Ortak Girişimi'ne verildiğini anlatan Özel, şunları anlattı:

"Çanakkale Köprüsü’nü de kapsayan bu proje tamamlanmak üzeredir. Erdoğan, 13 Kasım 2021 tarihinde Çanakkale’yi ziyaret ediyor ve ‘Kınalı-Tekirdağ, bu otoyolu da inşallah bununla birlikte yapmayı planlıyoruz. Bugün bunun da görüşmelerini yaptık’ diyerek, Kınalı-Malkara arası için görüşmelerin yapılacağını açıklıyor. Erdoğan, 17 Aralık 2021 tarihli yazısıyla da bunu resmileştiriyor. Kınalı-Malkara bölümünün, köprü projesini yürüten gruba verilmesini, ‘maliyet artışı tavanının artırılması’, ‘ilave işletme süresi ve trafik garantisi verilmesi’ gibi mali konuların şirketle görüşülerek, sözleşme değişikliğinin yapılması talimatını veriyor. Konulan bir limit var mı? Fiyat nasıl belirlenecek? Hiçbiri yok. Bunun anlamı Erdoğan, boş kağıda imza atmıştır, firmalara açık çek vermiştir. Aydın-Denizli Otoyolu 163 kilometre uzunluğunda. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ‘Kamu Borç Yönetimi Raporu’na göre proje toplam maliyeti 1 milyar 118 milyon avro, 1 kilometre maliyeti ise 6,8 milyon avro.

İkinci örnek Ankara-Niğde otoyolu 330 kilometre uzunluğundadır. Yine aynı rapora göre, bu yolun toplam maliyeti 1 milyar 462 milyon avro ve bir kilometre maliyeti 4,4 milyon avro’dur.

Bu iki örnek temel alındığında 127 kilometre uzunluğundaki Kınalı-Malkara Otoyolu’nun maliyeti 562,8 milyon avro ile 871,5 milyon avro arasında değişebilecektir. avro kuru 15,4 TL olarak baz alındığında projenin maliyeti 8,6 milyar ile 13,4 milyar TL düzeyinde olacaktır."

İHALEYE FESAT

Köprü inşaatını yürüten firma ile yapılan sözleşmede, 40 kilometre uzunluğa kadar ek projeler için pazarlık limiti tanındığını da belirten Özel, “Ancak bu yol, sözleşmedeki limitin üç katı düzeyindedir. Belirlenen limitlerin katlandığı sözleşme değişiklikleri, ihaleye fesat karıştırmanın başka bir yoludur. Böylesi bir mali büyüklüğü sahip projenin, bir imza ile verilmesinde kamu yararı olmadığı açıktır” dedi.

KAPKAÇ DÜZENİ

Türkiye’de ihale düzeninin yerini kapkaç düzeninin aldığını kaydeden Özel, açık ihale olarak yapılan ihalelerin hemen hemen tamamında, ihale şartname ve sözleşmelerinde sonradan değişikliğe gidildiğini anlattı. Özel, ihaleler tamamlandıktan sonra ek işler verildiğini, proje maliyetlerinin artırıldığını, garanti sürelerinin uzatıldığını, vergi indirimleri sağlandığını ya da Hazine’nin borç üstlenim anlaşmaları yoluyla müteahhitlere kefil olduğunu söyledi.

Yurttaşlar elektrik faturalarını ödeyemezken milyarlarca liralık bir projenin ihalesiz verilmesinin, iktidarın tercihini açıkça ortaya koyduğuna dikkati çeken Özel, “Kapalı kapılar ardında yapılan pazarlıklarla Türkiye’nin kaynakları, dünya rekoru kıran yandaş müteahhitlere akıtılmaktadır. Kınalı-Malkara yolu da Çanakkale Köprüsü’nü alan firmaya, piyango vurmuş misali verilmektedir” dedi.