‘Erken seçime mahkûm eden cezalandırılacak’

SERBAY MANSUROĞLU- serbaymansur@birgun.net

Türkiye, koalisyon görüşmelerinden herhangi bir sonuç çıkmaması üzerine erken seçime doğru giderken New York Üniversitesi'nden Doç. Dr. Selçuk Şirin ile seçmen profilini, partileri ve gelişmeleri değerlendirdik.

Koalisyon kurulmaması ve sizin hesabınızla 2 milyarlık ekonomik yük getirecek erken seçime gidilmesi seçmen tavrını nasıl etkiler?
Seçmenlerin önemli bir kısmının oyunu etkilemez. İdeolojik ya da lider bazlı seçmenler zaten oylarını her durumda aynı partiye veriyor. Fakat giderek oranı azalsa da hâlâ benim gidişat kardeşim Çağdaş Şirin Hoca’nın ‘ekonomik seçmen’ dediği bir grup var. Bu grup görece yüzergezer ve biraz da siyasetsiz bir seçmen grubu. İşte onlar için bu maliyet hesabının bir önemi var.

Seçmen 7 Haziran’da kararını verdi. Kasıma kadar kararını değiştirir mi? Partileri cezalandırır mı?
Evet iki grup seçmen için bu söz konusudur. Birinci olarak yukarıda sözünü ettiğim ekonomik seçmenler kararını değiştirecektir. Kimi istikrar için AKP’ye gelebilir kimi de istikrarsızlığı artırdığı için AKP’den gidebilir. Oran olarak 5-10 puan dolayında olduğu tahmin edilen bu grup bizi seçime mahkûm edeni cezalandıracaktır. Unutmayın 3-4 puanın AKP’yi tek parti iktidarından ettiği bir seçimde 5-6 puanlık bir yüzergezer seçmen grubu ciddi bir güçtür.

İkinci olarak da barış sürecinin sona ermesinin bir etkisi olacaktır. Halen AKP’ye oy veren yaklaşık 4-5 puan dolayında Kürt seçmen oylarını gözden geçirecektir. Yine aynı şekilde MHP’nin sürece yönelik eleştirilerinde haklı olduğunu düşünen ve halen bu partiye oy vermeyen milliyetçiler de oylarını gözden geçirecektir. Artan terrör ve şiddet hem HDP desteğini perçinleyecek hem de MHP’ye olan ilgiyi diri tutacaktır.

Anketler mevcut konjonktürde oylarda ciddi oynamalar olmayacağını söylüyor. Ama mesela Demirtaş, “Hedefimiz yüzde 20” açıklaması yaptı? Bu mümkün mü? 7 Haziran sonuçlarını nasıl bir hava değiştirir?
HDP yükselen bir trende sahiptir. Gidişatta oy kaybetmesini gerektirecek bir hata yapmadığı için önümüzdeki seçimde ben HDP’nin oylarını artıracağını iki gerekçeyle bekliyorum. İlk olarak yukarıda ifade ettiğim halen HDP’ye oy vermeyen Kürtlerin bu partiye yöneliminin devam ettiği gerçeği. İkincisi ise katılımın artacağı. Hem mevsimlik işçiler hem de partiye oy veren genç ve öğrencilerin kasım ayında daha yüksek oranda seçime katılacaklarını bekliyorum. Yüzde 20 olur mu emin değilim ama hedefi yüksek tutmak büyük liderlerin özelliğidir.

Kasımda olası erken seçimde sonuç değişmezse bizi ne bekliyor?
Koalisyon! Dört parti Meclis’e girdiği sürece koalisyonlar kaçınılmaz. Buna ne kadar erken alışırsak o kadar çok tasarruf etmiş oluruz.

CHP yüksek moralli olacak

Önümüzdeki seçime en yüksek moralle girecek parti CHP olacaktır. Hem bir önceki seçime çok iyi hazırlanmışlardı hem de iki seçim arasındaki dönemi en iyi onlar yürüttü. Koalisyon görüşmelerinde uzlaşmacı, sorumluluk sahibi ve disiplinli bir görüntü sunmaları ve masadan kaçan taraf olmamaları onlara artı puan olarak dönecektir. CHP erken seçimde her üç partiden de oy alma potansiyeli olan tek partidir. AKP’den ekonomi seçmenini, HDP’den bir önceki seçimde baraj için oy veren 1.3 puanlık seçmen grubunu ve MHP’den de parti AKP’ye koltuk değneği oldu diye partiye kızan kıyı ve okumuş ulusalcı seçmen oyunu alabilir. Ancak CHP’nin hayal ettiği 30 puan bandını zorlaması için daha cesur ve daha radikal adımlar atması gerekmektedir. Bu anlamda CHP önümüzdeki seçimlere yine eski yüzlerle yeni projeleri anlatarak girmekten vazgeçmelidir. Parti kritik projeler için yeni yüzleri kamuoyu önüne çıkartmalıdır. Selin Sayek Böke ve Özgür Özel gibi yeni ve genç siyasetçilerin yarattığı pozitif rüzgârı çoğalttığı ölçüde CHP oyları yükselecektir.

MHP en zor parti

MHP gerçekten üzerine konuşulması en zor parti zira nasıl bir strateji izlediğini sadece bir kişi biliyor ve yapılana strateji demek neredeyse imkânsız. Ama buna rağmen seçimler tercih meselesidir ve aslolan siyasal konumlamadır. Bu anlamda MHP ne yaparsa yapsın hep barajın üstünde kalacaktır. Çözüm sürecinin bitmiş olması ve aynı şekilde Meclis’te HDP’nin geriye düşme olasılığı MHP’ye özellikle İç Anadolu’da ciddi bir destek getirebilir. MHP bu kartı iyi oynarsa ve küçük yerlerde doğru adayları koyarsa bu seçimden oy kaybetmeden çıkar.

‘AKP ders çıkarmalı’

AKP bir süredir uzaklaştığı gayri ideolojik kalkınma odaklı kampanyaya dönerek eski yükselen trende dönebilir. Bu anlamda toplumu ayrıştıran değil birleştiren bir çizgi izleyen Erdoğan’ın umulanın aksine pozitif bir etki yaratacağını düşünüyorum. AKP, iddia edildiği gibi dini kullandığı ya da toplumu ayrıştırdığı için iktidara gelmedi. Bunları yapmadığı için yüzde 50 seviyesini yakaladı.

HDP yükselecek

HDP yine Demirtaş odaklı bir kampanya güderek ve kendi mağduriyetini yalın bir şekilde kamuoyuna aktararak devam ederse oyunu korur. HDP güçlü olduğu 16 ilde, bir önceki seçimde, oylarını katılımı artırarak artırmıştır. Katılım kasım ayında daha da yüksek olacaktır zira mevsimlik işçiler ve öğrenciler daha yüksek oranda seçime katılacaktır. AKP’den gelecek barış süreci destekçisi Kürtlerin de katkısıyla HDP oyları muhtemelen yükselecektir.