Eşitsizlik yaşamdan çalıyor

Dünya genelinde 90 ülkede 476 milyondan fazla yerlinin yaşadığı tahmin ediliyor. Küresel nüfusun yaklaşık yüzde 5’ini yoksul kesimin ise yüzde 15’ini oluşturan yerliler zor şartlar altında yaşam mücadelesi veriyor.

Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre;

•Yerli halkların ortalama yaşam süreleri yerli olmayan toplumların üyelerine göre 20 sene daha kısa.
•Küresel olarak yerli halkların yüzde 86'sından fazlası kayıt dışı ekonomide çalışıyor, bu oran yerli olmayanlarda yüzde 66.
•Küresel olarak istihdamda olan tüm yerli halkların yüzde 47'si eğitimsizken, yerli olmayanların yüzde 17'si eğitimsiz durumda.

Covid-19 salgınından en çok etkilenen toplulukların başında yerli halklar geliyor. Paraguay'da yerliler için virüs kaynaklı ölüm oranı yüzde 12,7'yken yerli olmayanlardaki oransa yüzde 3,4 olarak dikkati çekiyor. Asya kıtası, en çok yerliyi barındıran kıta olarak öne çıkıyor. Sadece Çin'de 112 milyon yerlinin yaşadığı tahmin ediliyor ve bu sayı, Çin'i en çok yerlinin yaşadığı ülke yapıyor. Çin'i, 104 milyon yerliyle Hindistan, 60 milyon yerliyle Endonezya takip ediyor.

Yerli Halkların Sorunları için Uluslararası Çalışma Grubunun (IWGIA) raporu yerlilerin hakları için mücadele eden insan hakları savunucularının da hedef haline geldiğini ortaya koyuyor. 2021’de öldürülen 358 insan hakları savunucusunun yüzde 59’u yerli halkların hakları için mücadele eden kişilerdi.

AA