Genel-İş’in raporu kadın emeğinin durumunu farklı boyutları ile ele alarak kadınların çalışma hayatı içerisindeki sorunlarını gözler önüne serdi. Araştırmaya göre erkekler, kadınlara oranla yüzde 17,6 daha fazla kazanıyor.

Eşitsizlik yaşamın her alanında

EKONOMİ SERVİSİ

8 Mart Dünya Kadınlar Günü yaklaşırken yaşamın her alanında mücadele etmek zorunda bırakılan kadınlarla ilgili çeşitli raporlar da yayımlanmaya başladı. DİSK/Genel-İş de her yıl yayımladığı Kadın Emeği Raporu'nu dün yayımladı. Sendikanın Araştırma Dairesi EMAR'ın (Emek Araştırma) hazırladığı Kadın Emeği Raporu, eşitsizlikle mücadele etmek zorunda bırakılan kadınların iş yaşamını mercek altına alıyor. Raporda, eşitsizliğin derinliğini ve sonuçlarını göstermesi bakımından çarpıcı veriler yer alıyor.


Kadınlar sadece çalışma hakkına değil, çalışma hayatı içerisinde eşit değerde işe eşit ücret alamama, işte yükselememe, işyerinde ayrımcı politikalara maruz kalma, eğitim olanaklarından yararlanamama ve sendikalı olamama gibi birçok hakka ulaşamıyor ve bu eşitsizlikler giderek derinleşiyor.

Türkiye’de kadınların istihdama katılım oranı, AB ve OECD ülkelerinin oldukça altında yer alıyor. Yıllar içerisinde birçok ülkede kadınların istihdama katılımını artırmaya dönük politikaların etkisi ile kadın istihdamı artarken, ülkemizde bu oran oldukça sınırlı bir artış göstermiş durumda.OECD ülkeleri ortalamasında istihdamda cinsiyet açığı yüzde 14,5, AB ülkeleri ortalamasında yüzde 10 İken, Türkiye’de yüzde 39,1 oranında. Rapora göre Türkiye istihdamda cinsiyet açığının en yüksek olduğu ülkelerin başında geliyor.

Cinsiyete göre ülkelerin işsizlik oranına bakıldığında; Türkiye’nin kadın işsizlik oranının, birçok ülkeye göre yüksek olduğu görüldü. 2021 yılı Aralık ayı verilerine göre, kadınlarda dar tanımlı işsizlik yüzde 13,7 ve geniş tanımlı işsizlik açıklanan resmi işsizliğin iki katı olarak yüzde 29,9 oldu.

Genç Kadın İşsizliği Resmi Verilerin 2 Katı

İşsizlikten en fazla genç kadınlar etkileniyor. TÜİK 2021 yılı 4. çeyrek verilerine göre, 15-24 yaş arası genç kadın işsizliği 493 bin kişi ile yüzde 27,2. Geniş tanımlı genç kadın işsizliği 943 bin kişi ile yüzde 42,7’dir ve dar tanımlı işsizliğin iki katı. Yıllara göre karşılaştırıldığında ise genç kadınlarda işsizliğin her geçen yıl arttığı görülmekte. 2014 yılında yüzde 23 olan dar tanımlı genç kadın işsizliği, 2021 yılında 4,2 puan artarak yüzde 27,2’ye yükselmiş durumda.
Kadınların çalışma hayatına katılımı önündeki en büyük engel hem toplumsal cinsiyet eşitsizliği hem de kamusal bakım hizmetlerinin yetersizliği nedeni ile engelli, yaşlı ve hasta bakımı ile ev işlerinin kadınların sorumluluğunda olması. 2021 Aralık ayı verilerine göre işgücüne dâhil olan kadın sayısı 10 milyon 972 bin iken, engelli, yaşlı veya hasta bakımı ve ev işleri ile meşgul olmalarından dolayı işgücüne dâhil olamayan kadın ve erkek sayısı 13,3 milyon. Kadınların ücretsiz bakım işleri nedeni ile işgücüne katılamama sayısı, kadıların işgücü katılım sayısından daha yüksek. Rapora göre kadınların çalışma hayatına katılımı önündeki en somut sorunun bakım sorunu ve ev işleri.

Her 10 Kadından 3’ü Kayıt Dışı Çalıştırılıyor

Kadınların çalışma hayatına katılımı önündeki engellerin yanı sıra çalışma koşulları da iç açıcı değil. Türkiye’de her 10 kadından 3’ü kayıt dışı olarak çalıştırılmakta. 2021 yılı 4'üncü dönem verilerine göre; istihdam edilebilen kadınların sadece yüzde 64,4’ü kayıtlı yani sosyal güvence kapsamındayken, yüzde 35,6’sı kayıt dışı işlerde hiçbir güvencesi olmadan çalışıyor.

Ülkede toplamda 1 milyon 533 bin kadın yarı zamanlı ve yarı zamanlı çalışanların 1,1 milyonu yani yüzde 73’ü kayıt dışı çalıştırılmaktadır. Bununla birlikte kadınların çalışma biçimi değiştikçe güvencesizliği de artmaktadır. Yarı zamanlı çalışan kadınların kayıt dışı çalıştırılmaları tam zamanlı çalışan kadınlara göre 2,5 kat daha fazla.

Erkekler, Kadınlardan Daha Fazla Kazanıyor

Toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizliklerin önemli bir göstergesi de ücret adaletsizliği. 2020 yılında erkeklerin yıllık ortalama geliri 45 bin 648 TL iken, kadınların 35 bin 828 TL olmuştur. Erkeklerin yıllık ortalama kazancı, kadınlara göre yüzde 27,4 daha fazla. Ekonomi Servisi