Ev masrafları artıyor, mesai bitmek bilmiyor

Politeknik’in gerçekleştirdiği ‘Mühendis, Mimar, Şehir Plancılarının Çalışma Hayatında Covid-19 Araştırması’, pandemiyle birlikte yaygınlaşan ‘evden çalışma’ modelinin emekçiler üzerindeki olumsuz etkilerini gözler önüne serdi. Buna göre ev masrafları arttı, iş yaşamı ve iş dışı yaşam arasındaki sınırlar ortadan kalktı.

Ev işleri ve bakım yükünün artması da emekçilerin dile getirdiği sorunlar arasında.

24 Kasım-16 Aralık 2020 tarihleri arasında yapılan araştırmada öne çıkan sonuçlardan bazıları şöyle:

İŞYERLERİNDE YETERLİ ÖNLEM ALINMADI

♦ Karantina döneminde işçi sağlığı ve iş güvenliği kapsamında alınması zorunlu olan önlemler çoğunlukla hayata geçirilmemiş. İşyerlerinin düzenli dezenfekte edilmesi yüzde 54, Covid 19 konusunda bilgilendirme eğitimi yüzde 40, pandemi acil eylem planı ise yüzde 35 oranında gerçekleşmiş. Bu oranlar yasal zorunlulukların bile düşük oranlarda hayata geçirildiğini gösteriyor.

♦ İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli gibi metropoller dışında yaşayan katılımcıların işyerlerinde pandemi önlemlerinin oldukça zayıf olması dikkat çekiyor. Metropolde evden çalışma oranı yüzde 76 iken metropol dışında yüzde 33.

PANDEMİ FIRSATA ÇEVRİLDİ

♦ Araştırma, pandeminin pek çok hak ihlali için fırsata çevrildiğini ortaya koyuyor. Senelik izinden kullanmaya zorlama ve yemek haklarından kısıtlama, en sık yaşanan ihlaller arasında. Neredeyse her üç katılımcıdan biri (yüzde 29) sokağa çıkma yasağına, her beş emekçiden biri ise (yüzde 21) işyerinde pozitif vaka görülmesine rağmen çalışmaya zorlanmış.

EV VE İŞ SINIRI KALKTI

♦ Emekçilerin evden çalışmayla ilgili yaşadıkları olumsuzluklarda ev masraflarının artması yüzde 52 ile ilk sırada. İş ve iş dışı sınırların kalmaması (yüzde 51), ev işleri ve bakım yükünün artması (yüzde 40), ofis sandalyesinin olmaması (yüzde 40) yüksek oranda ifade edilen diğer olumsuzlar arasında yer alıyor.

♦ Pandemi sonrası evden çalışmak isteyen mühendis, mimar, plancı oranı sadece yüzde 11. Katılımcıların çoğu (yüzde 66), bazı günler ofisten bazı günler evden çalışacakları bir hibrit modelden yana.

♦ Mühendis ve mimarların yüzde 94’ü evden çalışmayla birlikte artan masraflar için işveren desteği olması gerektiğini düşünüyor. Katılımcıların yüzde 86’sı ise mesai dışı ulaşılmama hakkını talep ediyor.

***

Kadınların ev içi bakım yükü arttı

Araştırma, kadınların pandemiden daha olumsuz etkilendiğini de gösteriyor. Kadınlar kısa çalışma ödeneği ile sigorta priminin düşmesi, iş yoğunluğunun artması gibi sorunları daha sık yaşamış. Evden çalışmayla ilgili olumsuz deneyimlerinin tamamını kadınların daha yüksek oranda yaşadığı da görülüyor. Kadın mühendis, mimar ve plancıların yarısına yakını pandemide ev içi bakım işleri için harcadığı zamanın arttığını ifade ediyor.