Faiz artışı durgunluk ve küçülmeye sebep olacak

CEDAY AVCI

Merkez Bankası (MB) bugün aldığı bir kararla ihale faiz oranını (politika faizi) yüzde 17.75'ten yüzde 24'e yükseltti. Böylece faizde 625 baz puan artış yapılmış oldu. Merkez Bankası’nın faiz artırım kararını Aslı Aydın ve Mustafa Sönmez, BirGün’e yorumladı. Aslı Aydın, Türkiye’nin dışa bağımlılığını hafifletmedikçe faiz artışlarının çözüm olmayacağını, dolarda yaşanan düşüşün kısa süreceğini söyledi. Mustafa Sönmez ise, sert bir faiz artışı yapılmasına rağmen sonuç alınamadığını, rejime karşı ciddi bir güvensizlik olduğunu vurguladı. Sönmez ayrıca yaşanan bu faiz artışının ekonomide sert bir durgunluk ve küçülme dalgası başlatacağını belirtti.

Aydın, "Merkez Bankası beklenildiği üzere faizlerini yaklaşık 625 baz yükseltti. Şu anda Merkez Bankası’nın politika faizi %24’e yükselmiş oldu. Piyasa, 400-500 baz puanlık artış bekliyordu. Merkez Bankası bunun üzerinde bir faiz artışına gitti. Ve açıklamasında, ihtiyaç duyulduğunda ilave olarak parasal sıkılaştırma yapabileceğini yani faizi arttırmasıyla birlikte bunu diğer enstrümanlarıyla da destekleyeceğini belirtti. Merkez Bankası’nın daha önce atmaktan çekindiği adımları, bir çırpıda atmaya çalıştığını görüyoruz” ifadelerini kullandı.

Bu kararın dolar kurundaki ateşi bastırmaya yönelik hamleler olduğunu belirten Aydın, “Ama bugünkü kuru, TL’nin değer kaybını sadece faiz meselesiyle açıklamadığımız için bunun geçici bir sonuç doğurabileceğini düşünüyorum. Dolardaki düşüş sınırlı olacak çünkü sadece piyasanın ihtiyaç duyduğu faiz artışına tekabül bir adım atılmadığı TL’deki değer kaybının sürdüğünü düşünmüyorum. Daha çok yapısal nedenlerle ilgili olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.

"DÖVİZ SIKINTISI ÇÖZÜLEBİLMİŞ DEĞİL"

Aydın konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Türkiye, şu an da dışa bağımlılığını hafifletmiş, dış borçlarını kabul edilebilir bir vadeye yaymış gözükmüyor. Reel sektörün başta döviz borcu olan şirketlerin şu anda döviz sıkıntısı çözülebilmiş değil. Dolayısıyla, Türkiye’nin içinde bulunduğu krize çözüm oluşturabilecek bir adım olarak görmüyorum. Sadece finansal piyasaların talep ettiği oldu diyebiliriz. Bu geçici bir süre, dolar kurunda bir düşme yaratır ama bunun kısa süreli olacağını düşünüyorum."

'TÜRKİYE EKONOMİSİ KIRILGAN VE ZAYIF'

Türkiye’de dolar kurunun yükselmesinin, cari açık başta olmak üzere ekonomik yapının doğurduğu risklerle ifade eden Aydın, "Bugün Türkiye dış borcu yüksek, son derece kırılgan, küresel alanda oluşabilecek risklerle mücadele edemeyecek durumda, zayıf bir ekonomi. Dolayısıyla buraya hem parasal hem reel anlamda yatırım iştahı yok. Bu iştahın tekrar kazandırılabilmesi için nitelikli yapısal çözümler üretilmesi gerekiyor, bir üretim politikası ortaya konulması gerekiyor. Döviz ihtiyacının düşürülmesi, finansman kısmının öz kaynaklara dayalı yapılması gerekiyor. Türkiye’nin ciddi anlamda bir reel yatırıma ihtiyacı var” diye konuştu.

Aydın, “Türkiye'nin, reel yatırıma teşvik edebilecek, bu iştahı tekrar arttırabilecek bir çözüm üretemedikçe Türkiye’ye yatırımların geri dönebileceğini düşünmüyorum” diyerek sözlerini noktaladı.

Ekonomist Mustafa Sönmez

'REJİME GÜVENSİZLİK MESELESİ'

Faiz artışının beklentilerin üstünde görünmekle beraber etkisiz olduğuna dikkati çeken Mustafa Sönmez, "Burada yapılmak istenen Türk lirasına cazibe kazandırmak ve dolardan caydırmaktı ama 6,25 puanlık artışa rağmen dolar 6,15-6,20 bandında kalmıştır. Bu kadar sert faiz artışına rağmen dolardan geri dönüş olmamıştır. Bu durum, rejime karşı ciddi bir güvensizlik olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla Türkiye’deki mesele, ekonomik mesele olmaktan çok politik bir meseledir, rejime güvensizlik meselesi gibi görünüyor. Hem içerdeki aktörler hem dışardaki ekonomik aktörler, bu rejimin aldığı faiz kararına tepki vermeyerek ciddi bir güven problemi yaşadıklarını ortaya koymuştur. Buradan çıkarılması gereken en önemli ders, budur" ifadelerini kullandı.

'YÜKSEK DÖVİZ FİYATLARINDAN DOLAYI YÜKSEK ENFLASYON YAŞANMAYA DEVAM EDİLECEK'

Sönmez, artırılan faizlerin ekonomide yaratacağı sert bir durgunluk ve küçülme dalgasına karşı uyararak "Türkiye, hem yüksek döviz fiyatlarından dolayı yüksek enflasyonu yaşamaya devam edecektir. Aynı zamanda yüksek faizlerden dolayı da durgunluk ve küçülmeyi yaşayacaktır. Bir yandan pahalılık bir yandan durgunluğun getireceği yüksek işsizlik dalgası Türkiye’ye hakim olacaktır. Bu stagflasyon dediğimiz yapışkan bir krizdir, aşılması da hiç kolay değildir, oldukça uzun sürebilir" diye belirtti.