Felaketi önceden tahmin etmek mümkün mü?

Haber Merkezi

Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen depremlerin ardından "Depremi erken tahmin etmek mümkün mü?" sorusu tekrar gündeme geldi. Deprem üzerine çalışan bilim insanları depremin nokta atışı biçimde tahmin edilmesinin neredeyse imkânsız olduğunu söylüyor. Bunun sebebi olaraksa depremleri meydana getiren plaka hareketlerinin yavaş hareketlerini, kırılmaların ani ve öngörülemez biçimde olmasını gösteriyor. Deprem üzerine çalışan bilim insanları depremleri tek tek öngörmek yerine depremin olma ihtimaline odaklanıyor. Onlarca ayrı bilim dalı ve binlerce tarihsel kaynaktan beslenerek araştırmalarını sürdürüyorlar.

Independent Türkçe’den Çağla Üren’in haberine göre teknoloji ilerlemeye devam ettikçe deprem erken uyarı sistemleri de gelişiyor. Öte yandan, jeologlar şimdiye dek uyarı sistemlerini ancak depremden saniyeler öncesine kadar ayarlayabildi. Bu tür sistemler, sismograflar aracılığıyla sarsıntıları tespit ve analiz ediyor. Bu sayede bir deprem meydana gelmeden birkaç saniye önce insanlara bildirim gönderen bir uygulama ortaya çıktı. USGS’nin gelişitirdiği ShakeAlert (Sarsıntı Uyarısı) adlı sistem, depremden yaklaşık 20 saniye ila 1 dakika önce insanların telefonuna bildirim gönderebileceğini kanıtladı. Uygulama yer sarsıntısının yoğunluğunu ölçen USGS saha istasyonu sensörlerinden gelen verileri topluyor. Bir istasyon bir deprem algıladığında, bilgisayarlar istasyon verilerini hesaplıyor ve sarsıntının nereye gideceğini 5 saniye içinde öngörebiliyor. Öte yandan çok sayıda deprem uzmanı, uyarı süresinin daha erkene çekilmesinin çok zor olduğunu düşünüyor. Uygulama umut vaat etse de titizlikle test edilmeden piyasaya sürülmesi ve başarısız olması durumunda insanların teknolojiye güvenini sarsabilir. Kaliforniya Üniversitesi, Davis’te fizik ve jeoloji profesörü John Rundle, "Yanlış alarmlar, doğru tahminlerden daha bile kötü olabilir" diyor.