Fikri Sönmez 40’ıncı ölüm yıldönümünde anılacak: Karadeniz’de bir yol var, hâlâ!

Ordu Fatsa’nın devrimci belediye başkanı Fikri Sönmez, ölümünün 40’ıncı yılında Fatsa’da anılacak. 4 Mayıs 1985 tarihinde, cezaevinde yaşamını yitiren Devrimci Yol’cu Sönmez ve yol arkadaşları yarın SOL Parti’nin düzenleyecekleri programla ile anılacak.

Saat 11.00’de Sönmez’in Fatsa Kabakdağı köyündeki mezarı başında başlayacak anma programı saat 13.00’de Bolaman Park Restaurant’ta düzenlenecek söyleşiyle devam edecek. “Bir geçmiş, bir gelecek: Karadeniz’de bir yol var” başlıklı anma programında 28 Ocak’ta yaşamını yitiren Karadeniz Devrimci Yol Sorumlusu Sedat Göçmen de anılacak.

⭐Bir geçmiş, bir gelecek Karadeniz'de bir Yol var.

Fikri sönmez, Sedat Göçmen ve unutulmayanlara... #fatsa pic.twitter.com/G3cIsZqpfC

— SOL Parti (@solpartibilgi) May 2, 2025

FİKRİ SÖNMEZ KİMDİR?

Fikri Sönmez, 1938’de Ordu’nun Fatsa ilçesine bağlı Kabakdağı köyünde doğdu. Yoksul bir çocukluk geçirdi. İlkokul sonrası bir terzinin yanında çırak olarak çalışmaya başladı.

1960’lı yıllarda Türkiye İşçi Partisi’ne (TİP) üye olarak aktif siyasete başladı. TİP’in Fatsa’daki örgütlenmesinde aktif yol aldı.

Dev-Genç’le birlikte 6. Filo’ya karşı eylemlerde yer aldı. 1972’de THKP-C davasından yargılandı. Mahir Çayan ve yoldaşlarının Maltepe Askeri Cezaevi’nden kaçışı sonrası Karadeniz’e geçmelerine yardımcı olmakla suçlandı. 2 yıl kadar tutuklu yargılandıktan sonra 1974’te afla serbest kaldı.

Karadeniz bölgesindeki emekçilerin ve köylülerin içerisinde mücadele yürüttü. 1978-79’da “Fındıkta sömürüye son” mitinglerini örgütleyen isimlerden biri oldu. Devrimci Yol’cu Sönmez, 1979’da Fatsa’da, CHP, AP ve MSP’nin iki katı oy alarak bağımsız belediye başkanı seçildi, halk komiteleriyle birlikte yönettiği ilçeyi sadece 9 ayda bambaşka bir yer haline getirdi. Komitelerle birlikte “Çamura son” kampanyası, “Fatsa Halk Kültür Şenliği” gibi etkinlikler düzenledi. İlçede yol, su, kanalizasyon gibi sorunların halkın katılımıyla çözülmesi için adımlar attı. Geniş köylü kitlesinin katıldığı fındık mitingleri hayata geçirildi.

DEMİREL HEDEF GÖSTERDİ, FAŞİSTLER YARDIM ETTİ

1980 Mayıs-Temmuz ayları arasında 50’nin üzerinde kişinin katledildiği Çorum Katliamı sırasında dönemin başbakanı Süleyman Demirel tarafından “Çorum’u bırakın Fatsa’ya bakın” ifadeleriyle hedef gösterildi. Operasyon öncesi CHP, MSP, AP ilçe başkanlarının ortak basın açıklaması yaparak “Fatsa’da operasyon yapılacak bir şey yok. Huzur içindeyiz” sözleri de yeterli olmadı.

Sönmez, Vali Reşat Akkaya’nın Ordu’ya atanmasıyla birlikte 11 Temmuz 1980’de başlatılan “Nokta operasyonu” ile gözaltına alındı. Hürriyet, operasyondan 2 gün önce “Fatsa’ya nokta operasyonu” başlığıyla harekâtı duyurdu. TSK, ilçeye hücumbotlarla denizden baskın gerçekleştirdi. Harekâta bir mekanize piyade taburu, üç jandarma komando birliği, il alay komutanlığı takviye birlikler, polis katıldı. Operasyon sırasında asker ve polislere, yüzlerini maskeyle kapatan faşistler yardım etti. Birçok devrimcinin evleri, bu faşistler tarafından ihbar edildi.

Sönmez ‘Fatsa’da sosyalist bir yönetim kurduğu’ gerekçesiyle, 12 Eylül askerî darbesine giden süreçte yapılan bir askerî operasyonla görevinden alındı.

Hayatının geri kalanı cezaevi koşullarında, işkenceyle geçiren Sönmez, 4 Mayıs 1985’te Amasya'da cezaevinde geçirdiği kalp krizi nedeniyle yaşama veda etti.

‘NE YAPTIYSAM HALKIM İÇİN, HALKIMLA BERABER’

Sönmez’in mahkemedeki savunmasında kullandığı, “Ben ne yaptıysam halkım için, halkımla birlikte yaptım” sözleri tarihe geçti.

Hakkında kitaplar yazılan ve belgeseller çekilen, çalışmaları bir sosyalist yerel yönetim deneyimi olarak görülüp yerli ve yabancı çok sayıda araştırmaya konu olan Fikri Sönmez için Türkiye edebiyatının unutulmaz şairlerinden Can Yücel de şu dizeleri yazmıştı:

“Terzi Fikri öyle bir giysi dikti ki Fatsa’ya
O Gürcü öyle bir gürledi ki arkadaşlarıyla
Noktalar, noktalı virgüller, askeri operasyonlar
Kimseler çıkaramaz Fatsa’nın sırtından!
Emek hakkının sımsıcak çıplaklığını”