Filistin devleti için toprak bırakmadılar

Ömür Şahin Keyif
Washington | @omurkeyif

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), kısa bir süre önce İsrail’in işgali altındaki Filistin topraklarındaki yasadışı yerleşimlerini durdurmasını isteyen bir karar çıkardı. Daha önceki yıllarda her seferinde veto yetkisini kullanarak bu tür kararları engelleyen ABD, bu kez çekimser kaldı. Dışişleri Bakanı John Kerry, ABD’nin değerlerinin BMGK’da takındığı tavırla uyumlu olduğunu ileri sürdü, Obama yönetiminin İsrail’e dair politikasını savundu.

İsrail’in bir ‘Yahudi devleti’ olması konusuna olan bağlılıklarını anlatan Kerry, ‘tek devletli çözümün devreye girmesi halinde, “İsrail’in ya Yahudi ya da demokratik olabileceğini, ikisi birden olamayacağını” söyledi.

Apartheid eleştirisi

El Aksa Üniversitesi’nden Doç. Dr. Haydar Eid’e göre ise ‘iki devletli çözüm’ ihtimali çoktan ortadan kalktı. BirGün’e açıklama yapan Eid, Kerry’nin “görmezden geldiği” noktalara dikkat çekerek, “İsrail, var olan yerleşimleri genişleterek, Kudüs’ü ilhak ederek, Apartheid duvarını inşa ederek ve Gazze Şeridi’ni milyonlarca mahkûmla dünyanın en büyük toplama kampına çevirerek, iki devletli çözümü başından vurdu ve öldürdü. Bütün bu hamleler, Filistinlilerin elinde, üzerinde bir devlete sahip olabilecekleri toprak bırakmadı” dedi.

“İki devletli çözüm ırkçı bir çözümdür” diyen Eid, Kerry’nin farazi şekilde bahsettiği Filistin devletini Güney Afrika Apartheid rejiminin oluşturduğu siyahların yaşadığı ve sözümona bağımsız olan bantustanlara benzetti. ABD, “tüm yurttaşlar için laik demokratik bir devlet” olasılığını korkuluk olarak kullanıyor diyen Eid, “Irkçı bir çözüm yerine bu alternatif neden bu kadar korkutucu?” diye soruyor.

İşgal altındaki Filistin görmezden geliniyor

Eid, Amerika’nın İsrail’in güvenliğine olan bağlılığını ifade eden Kerry’nin “İsrail’in yerleşimci sömürgeciliğinden, etnik temizlikten ve işgal politikalarından korunması gereken Filistinlileri görmezden geldiğini” ifade ediyor. Eid’e göre, Kerry’nin önerisi “Filistinli mültecilerin uluslararası hukuk ve BM tarafından korunan geri dönme haklarını da görmezden geliyor.” “Mültecilerin geri dönme hakkını garanti altına almadan, Filistin sorununa bir çözüm söz konusu olamaz” diyor Eid.

‘Bu ırkçılıktır’

Ali Abunimah da kurucusu olduğu bağımsız internet sitesi electronicintifada.net’te yayınlanan yazısında, Kerry’nin Filistinli mülteci meselesine dair sözlerini eleştirdi. Kerry’nin “Çözümün iki devlet ve iki halka uygun olması gerektiğine ve İsrail’in temel karakterini etkileyemeyeceğine” dair sözlerini hatırlatan Abunimah’a göre, “Bu, basit bir dille, Filistinli mültecilerin, Yahudi olmadıkları için evlerine dönmelerine izin verilmeyeceği anlamına geliyor. Bu kaba bir ırkçılıktır ve uluslararası insan haklarını çiğner”

“Tek bir devlet olursa, Batı Şeria’nın orta yerindeki ayrılmış bölgelerde yaşayan, siyasi haklardan, eğitim ve ulaşım sistemlerinden yoksun, büyük gelir eşitsizliği içinde yaşayan milyonlarca Filistinli olacak…” sözlerini hatırlattığı Kerry’nin önerisinin, bu eşitsizliği, temelden değiştirmek yerine, ’Filistin bağımsızlığı’ şeklinde yeniden paketlediğini belirtiyor. Kerry’nin iki devletli çözümüne göre, Filistinliler İsrail’i bir ‘Yahudi devleti’ olarak tanıyacak. Abunimah’a göre, bunun anlamı, “İsrail’e Filistinliler’e ve Yahudi olmayan herkese ayrımcılık yapma hakkını vermek.”

Netanyahu da Trump’ı bekliyor

Seçim kampanyası sırasında ABD Büyükelçiliği’ni Kudüs’e taşıyacağı sözü veren Trump’ın İsrail Büyükelçisi olarak seçtiği David Friedman İsrail’in yeni yerleşim yerleri inşa etmesini destekliyor.

Destekçileri, “Obama’nın sekiz yılda bozduğuna inandıkları politikaların Trump’ın ilk 100 gününde düzeleceğini” savunuyor. Obama’yla gergin ilişkileri olan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun ise Trump yönetimine umut bağladığı belirtiliyor.