‘Fırat’ın doğusuna harekât’ düğümü
“Fırat’ın doğusuna operasyon” çıkışı ABD’nin tepkisini çekti, Rusya ise Ankara ile temas halinde olduklarını söylemekle yetindi. Bölgedeki dengeler ve aktörlerin açıklamalarına bakılırsa operasyon ‘düğüm’ünü koruyor
POLİTİKA SERVİSİ
Fırat Kalkanı Harekatı’ndan sonra sıklıkla dile getirilen “Fırat’ın doğusuna operasyon”, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın son açıklamasıyla yeniden gündeme oturdu. Suriye’deki önemli aktörler ABD ve Rusya’dan konuya ilişkin temkinli açıklamalar geldi. Önceki gün verilen operasyon sinyaline rağmen tablo, meselenin hala bir ‘düğüm’ niteliği taşıdığına işaret ediyor.
RUS CEPHESİ ‘ÇEKİMSER’
Ankara’nın operasyon açıklamasıyla ilgili konuşan Rusya Dışişleri Sözcüsü Mariya Zaharova, “Türk meslektaşlarımızla, terör karşıtı operasyonlar düzenlenmesi de dahil olmak üzere Suriye’yle ilgili her konuda temas halindeyiz” yanıtını vermekle yetindi.
Rus Dışişleri Sözcüsü ayrıca, “Rusya’nın, Suriye’deki Kürt güçleri Türkiye’nin yaptığı gibi terörist olarak görüp görmediği” sorusuna ise Moskova ile Ankara’nın her konuda aynı fikirde olmadığı cevabını verdi.
İran’ın, Astana’da birlikte olmasına rağmen Türkiye’nin Suriye’de bu kadar etkin hale gelmesine karşı olduğu bilinirken Rusya’nın yaptığı bu ‘çekimser’ nitelikli açıklama, Ankara’nın Suriye gündemindeki en yakın müttefikleriyle de henüz net bir anlaşmaya varmadığını gösteriyor. Çekimser açıklamanın bir başka nedeni de, Rusya ve İran’ın Türkiye’yle uyuşmasalar da, öncelikle ABD’nin bölgede bulunmasına karşı olmaları.
ABD TEPKİLİ
Rusya cephesinde durum buyken ABD cephesi ise operasyona tepkili. Pentagon Sözcüsü Binbaşı Sean Robertson, Anadolu Ajansı’nın olası operasyona dair sorularını yanıtladı. “Koordinasyonsuz asker operasyonlar ortak menfaatlerin altını oyacaktır” diyen Sözcü, “Suriye’nin kuzeydoğusunda özellikle de ABD askerlerinin bulunduğu veya yakınlarında olduğu bölgelere yönelik herhangi bir tarafça atılacak tek taraflı bir adım büyük bir kaygıdır ve bu tür adımları kabul edilemez addederiz” ifadelerini kullandı.
Bu ifadeler, Erdoğan’ın operasyon duyurusundan hemen önce ABD tarafından yapılan “Suriye’nin kuzeyindeki gözlem noktalarını kurduk” açıklamasıyla birlikte okunduğunda, Washington’ın operasyona hala karşı olduğu sonucunu çıkarıyor. Zaten ABD, gözlem noktası kurulmasına duyurusunu da, Erdoğan’ın “Operasyon planımız hazır” açıklamasının hemen ardından yapmıştı.
Gözlem noktalarının ABD ve Fransız askerlerinin yanı sıra YPG militanlarını da barındırması, ABD’nin stratejisinin henüz değişmediğine bir başka örnek.
ASKERİ YIĞINAK
Öte yandan operasyon beklentisine karşın bölgedeki kaynaklar, kapsamlı bir operasyon için yeterli askeri gücün henüz bölgede bulunmadığını öne sürüyor. CNN’e konuşan iki ABD’li yetkili, “Ek Türk kuvvetlerinin bölgeye sevk edildiğini gözlemlediklerini ancak Erdoğan’ın belirttiği zaman çerçevesinde böylesi bir operasyonu gerçekleştirmek için yeterli sayıda askeri bulunmadığını” söylediler.
Türkiye’den de henüz askeri yığınak hakkında bir açıklama yapılmış değil. Söz konsuu operasyonla bağlantılı olmasa da Anadolu Ajansı’nın dün geçtiği habere göre askeri bir araç konvoyu dün Hatay’daki sınır birliklerine sevk edildi.
Sevkiyatın amacının ‘takviye’ olduğu bildirildi. Çok sayıda zırhlı personel taşıyıcısının da Hatay’dan, Fırat nehrinin batısında kalan Kilis’e doğru hareket etikleri görüldü.
***
‘Seçimler için gereken atmosfere yönelik’
Rusya Dışişleri Konseyi’nden Türkiye uzmanı Timur Ahmetov, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu operasyonun ABD’yi Suriye’nin kuzeyindeki planlarını gözden geçirmeye iteceğini belirtti. Ahmetov’a göre açıklamanın iç siyasi zemini de var.
Russia Today’e (RT) demeç veren Ahmetov, “Türk yönetimini harekata teşvik eden ana faktör, ABD’yle yürütülen Kürt oluşumlara destek konusundaki müzakerelerde ilerleme kaydedilememesi. ABD, IŞİD yok olduktan sonra Kürtlerle işbirliğinin devamı için meşru gerekçeler bulma çabalarını sürdürüyor” dedi.
Türkiye’nin sert eylemleriyle ABD’ye ‘Suriye’de Ankara’nın desteği olmadan uzun vadede bir şey yapamayacağı’ mesajını vermek istediğini ve ayrıca hükümetin eylemlerinde iç siyasi zemin olduğunu kaydeden Ahmetov, “Türkiye’de 3 ay sonra seçimler var ve Erdoğan’ın partisi milliyetçilerle ittifak yapacak. Bu ittifak için gereken atmosferin yaratılması gerekiyor” diye konuştu.