Fırat’ın doğusunda ABD, İdlib’de Rusya'yla: Ankara iki ‘dostu’ arasında kaldı

POLİTİKA SERVİSİ

ABD ile Fırat’ın doğusunda kurulması planlanan ‘güvenli bölge’ konusunda anlaşmazlık yaşayan Ankara, Suriye ordusunun İdlib operasyonlarına hız vermesinin ardından bu kez de Rusya’yla kriz yaşamak üzere. Rusya destekli Suriye ordusunun Türkiye’nin garantör ülke olduğu İdlib’e yönelik operasyonu Ankara’yı kızdırdı. Suriye ordusu ile cihatçılar arasında tampon görevi gören TSK’ye ait gözlem noktalarının hedef alınması ve önceki gün bir TSK konvoyunun vurulması krizi tırmandırdı. Ankara operasyona ve TSK konvoyunun vurulmasına tepki gösterirken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İdlib’in büyük kısmını kontrol eden Heyet Tahrir El Şam’ın saldırılarının sert bir biçimde bastırılacağını söyledi. Türkiye’nin bu konuda bilgilendirildiğini vurgulayan Lavrov, “Söz konusu saldırılara cevap vereceğimiz konusunda Türk meslektaşlarımızı önceden uyarmıştık. Soçi Mutabakatı teröristlere karşı ateşkes yapılmasını içermiyor” diye konuştu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yaptığı görüşmede, “Suriye ordusunun İdlib’deki teröristlere karşı çabalarını destekliyoruz” dedi.

GÖZLEM NOKTASI TAŞINMAYACAK

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) konvoyuna önceki gün yapılan saldırıya ilişkin değerlendirmede bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Rejimin ateşle oynamaması gerekiyor. Askerimizin güvenliği için ne gerekiyorsa yaparız” diye konuştu. Rusya’nın Türkiye’ye Morek’te kuşatma altında kalan TSK gözlem noktasını Fırat Kalkanı bölgesine çekmesi teklifinde bulunduğu iddialarına da yanıt veren Çavuşoğlu, “9. Gözlem Noktası’nı başka yere taşıma gibi bir niyetimiz yok” dedi.
Çavuşoğlu, ABD ile varılan güvenli bölge mutabakatına ilişkin ise “ABD’nin ikinci Münbiç sürecini işletmesine müsaade etmeyeceğiz” ifadesini kullandı. Çavuşoğlu, “Anlaştığımız konular var, anlaşamadığımız konular var. Müzakere süreci olmazsa bizim kendi planımız var. Sayın Cumhurbaşkanı da söyledi, harekât konusunda hazırlıklarımız var” diye konuştu.

DENGE STRATEJİSİ TUTMUYOR

Bir yandan Fırat’ın doğusunda ABD ile güvenli bölge konusunda belirsizlikler sürerken bir yandan da İdlib’de Rusya ile ilişkilerin bozulması iktidarın, hem Washington hem Moskova ile iş tutma siyasetini tıkadı. Türkiye’nin Suriye toprakları üzerinde pazarlıklara taraf olmaması gerektiğini savunan, CHP Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ünal Çeviköz, AKP’yi eleştirerek “Suriye’nin toprak bütünlüğünü ve Türkiye’nin güvenliğini tehlikeye atıyorlar” dedi.

SOÇİ MUTABAKATI ÇÖKTÜ MÜ?

Çeviköz, “İdlib’deki gözlem noktalarındaki askerlerimizin güvenliğinin sağlanması için gereken tedbirlerin derhal alınması gerektiğini” vurguladı. Çeviköz, ‘Suriye ordusunun ve güçlerinin hareketlerini desteklediğini’ Putin’in ağzından en yüksek düzeyde açıklamıştır. Türkiye ise ‘bunun engellenmesi için sürekli olarak Rusya’yı uyardığını’ dile getirmektedir. Demek ki Rusya ile Türkiye arasında ciddi bir görüş farklılığı oluşmuştur. Bu da Soçi Mutabakatı’nın artık çöktüğü anlamına gelmektedir” diye konuştu.
Çeviköz, ABD ile Suriye topraklarında yapılan pazarlıklara da değinerek “Türkiye’nin Suriye toprakları üzerinde bir güvenli bölge oluşturulması tartışmalarına taraf olmaması gerekir. Herhangi bir şekilde BM Güvenlik Konseyi kararı veya Suriye devletinin rızasına dayanmaksızın kurulacak bir güvenli bölge hukuki temelden yoksundur” diye konuştu.

SURİYE ORDUSU İLERLİYOR

Cihatçılara yakınlığıyla bilinen İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, cihatçıların gece yarısı ve salı sabahına karşı Han Şeyhun ve çevresinden geri çekildiklerini ve bölgenin Suriye ordusunun kontrolüne geçtiğini söyledi. Gözlemevi’nin başkanı Rami Abdülrahman, cihatçı örgütlerin bölgeden çekilmesinin ‘Morek yerleşim yeri yakınlarındaki stratejik öneme sahip Türk gözlem noktasının tamamen Suriye hükümetine bağlı güçler tarafından kuşatıldığı anlamına geldiğini’ ifade etti.

'TSK YIĞINAK YAPTI' İDDİASI

İngiliz gazeteleri, Suriye’de bir TSK konvoyuna önceki gün düzenlenen hava saldırısına sayfalarında geniş yer verdi. Guardian gazetesi, “Ankara, Suriye’de Türk konvoyuna hava saldırısını Esad güçlerinin düzenlediğini iddia ediyor” başlıklı haberinde, Türkiye’nin Suriye’ye önemli sayıda tank ve asker gönderdiğini yazdı. Haberde, “Türkiye’nin Suriye’de 8 yıldır süren iç savaşa askeri olarak hiç bu kadar müdahil olmadığı” belirtildi.