Fuarda çoksesliliğe ekonomi darbesi
TÜYAP 39. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, ekonomik krizin gölgesinde başlıyor. Bu yılki fuara birçok yayınevi yüksek stant ücretleri nedeniyle katılamıyor. Yayıncılar kültürel çeşitliliğin yara aldığı görüşünde.
Işıl ÇALIŞKAN
Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, iki yıllık pandemi arasının ardından yarın kapılarını açıyor. Tüyap İstanbul Fuar ve Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilecek fuar, 11 Aralık’a kadar sürecek.
“Kitabın Büyülü Dünyası” temasıyla gerçekleştirilecek olan fuarın 39’uncusu ekonomik krizin gölgesinde geçecek. Yayıncıların bir kısmı fahiş stant ücretleri nedeniyle fuara katılamayacağını duyurdu. Yayıncılar, fuarda bulunamama nedeni olarak fuarın metrekare ücretlerinin ve diğer giderlerinin çok yüksek olmasını gerekçe gösterdi. Ginko Kitap, Kor Kitap, Manos ve Sor Yayınları bunlardan bazıları.
Son bir yılda yüzde 250 artan kâğıt maliyetleri nedeniyle kan kaybeden yayıncılar, fuarın orta ve küçük ölçekli yayıncılara ücretlerde esneklik sağlanmadığını belirtiyor. Yayıncılar, kültürel çeşitliliğin yara aldığını belirtiyor.
BİZ DE VARLIĞIMIZI GÖSTERMEK İSTERDİK
1994’ten bu yana İstanbul Kitap Fuarı’nda standı bulunan Berfin Yayınları ilk kez bu yıl fuara katılamıyor. Berfin Yayınları’nın kurucusu İsmet Arslan, “En az 25 yıldır katılıyorduk. Ekonomik krizin olduğu bu günlerde esneklik sağlanmalıydı. Yalnızca kira bedeli de değil bunun bir de nakliye masrafları var. Maddi nedenlerle katılamıyor olmak üzücü. Uluslararası bir fuarda varlığımızı göstermeyi isterdik” diyor.
Özellikle küçük ve orta ölçekli yayıncıların mağduriyetini vurgulayan Arslan, “Neredeyse 40- 50 lira bize maliyeti olacaktı. Kazancımız 20-25 bin lirayı geçmezdi. Katılsaydık ekstra zarara uğrayacaktık” ifadelerini kullanıyor.
KÜLTÜREL ÇEŞİTLİLİK YARA ALIYOR
Bu yıl fuarda yer alacak olan Yordam Kitap Yayın Yönetmeni Hayri Erdoğan ise fuarda yer alacaklarını ancak yanlış politikaları onaylamadıklarını ifade ediyor. Erdoğan, “Son yıllarda fuarlarda ticari kaygılar kültürel faaliyetin önüne geçti. Krizin de etkisiyle kiralar yayınevlerinin karşılayamayacağı ölçüde yükseldi. Daha çok parası olan, sermayeye yaslanan imkânları büyük yayınevleri birden fazla standa sahip olurken birçok yayınevi stant açamaz duruma geldi. Bu kültür hayatımız bakımından önemli bir problem ve tehlike oluşturuyor. Kitap fuarları yayıncılığın tüm kesimlerini kapsayacak zengin bir çiçek bahçesi olması gerekirken büyük yayınevlerinin gösteri alanına dönüşüyor, kültürel çeşitlilik yara alıyor. Bu gelişmeyi hiçbir şekilde onaylamıyoruz” açıklamasını yapıyor. Küçük ve orta ölçekli yayınevlerinin korunması gerektiğine vurgu yapan Erdoğan, “Katılım ücretleri belli bir metrekareye kadar düşük olmalı” önerisinde bulunuyor.
Yayıncılar Kooperatifi (YayKoop) Yönetim Kurulu Başkan Elif Akkaya, iki yılın ardından fuarın yeniden yapılıyor olmasını “heyecan verici” bulduğunu belirtiyor. Yayıncıların son bir yılda ağır bir ekonomik sınav verdiğini ve ağır enflasyonun fuarları da etkilediğini belirten Akkaya, “YAYKOOP’un da neredeyse yarısı katılamıyor. Maliyetler ve metrekare birim fiyatları muazzam ölçüde arttı” diye konuşuyor.
Fuarın bu yıl okur için de bir hayal kırıklığı yaratacağını aktaran Akkaya, düşüncelerini şöyle aktarıyor: “Birçok yayınevi indirimde yüzde 20-25 bandının üzerine çıkamayacak. O da artan kitap fiyatları ve maliyetlerle doğrudan orantılı. Küçük ve orta ölçekli yayıncıların buralarda yer alması için uygun koşullar sağlanabilirdi. TÜYAP’ın bir şirket olması ve artan enflasyonu ile onların da fiyat /m2 birim maliyetlerine bunun yansıtmış olmasını bir yandan anlarken bir yandan pandemi sonrası yapılan ilk fuar olması nedeniyle metrekare birim fiyatları için indirim yapılabilirdi, sponsorluklar çoğaltılabilirdi. Gerek giriş ücretleri gerek yayıncının orada rahatlıkla yer alması, yazarların okurlarına ulaşması, kendilerini ifade edebilmesi açısından daha iyileştirici çözümler geliştirilmeli.”
***
300’E YAKIN ETKİNLİK
Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı boyunca panel, söyleşi, şiir dinletisi ve çocuk atölyelerinden oluşan yüzlerce kültür etkinliği ve binlerce imza günü yapılacak. Fuar, panel, söyleşi, atölye çalışmaları ve çocuk etkinliklerinden oluşan 300’e yakın kültür etkinliğine ev sahipliği yapacak; dokuz gün boyunca düzenlenecek etkinlikler ve imza günlerinde 2 bine yakın yazar, okurlarıyla buluşma fırsatı bulabilecek.
Yunanistan, Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Hırvatistan ve Kosova’nın da içerisinde bulunduğu ülkelerinden yetkililer, katılımcı yayınevleri temsilcileriyle birebir görüşmeler gerçekleştirebilecek. Bunun yanı sıra Almanya, İran, BAE ve Romanya’dan yayınevleri de fuarın uluslararası salonunda yerlerini alacak.
***
ONUR YAZARI: Nazlı ERAY
39. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nın “Onur Yazarı” edebiyatın üretken kalemlerinden Nazlı Eray olacak. Eray’ın katılımıyla onlarca söyleşi, panel ve etkinlik düzenlenecek.
***
GİRİŞ ÜCRETİ 10 TL
Giriş ücretinin 10 TL olarak belirlendiği fuarı öğrenci, öğretmen, çocuk, emekli ve engelliler ücretsiz olarak ziyaret edebilecek. Fuar, hafta içi 10.00-19.00, hafta sonu 10.00-20.00 saatleri arasında gezilebilecek.