Gazetecilere yönelik baskı ve şiddet olayları giderek artıyor. DFG’nin raporuna göre Türkiye’de 79 gazeteci tutuklu bulunurken, birçoğu haber takibi sırasında tehdit ve şiddete maruz kaldı. Utku Çakırözer “İktidar seçimler yaklaştıkça çareyi daha fazla baskıda, daha fazla cezalandırmada buluyor” dedi.

Gazeteciler baskı ve şiddet altında

Kayhan AYHAN

Türkiye’de gazetecilere yönelik baskılar, tutuklamalar, darp, işkence, gözaltı ve tutuklamalarla sürüyor. Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün hazırladığı 2022 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde Türkiye, basın özgürlüğü endeksinde 180 ülke arasında 149’uncu sırada yer aldı. Son bir haftada artan baskılarda, birçok kentte gazeteciler polis saldırılarıyla karşı karşıya kaldı. Bunun son örnekleri ise Van’da 1 Eylül Dünya Barış mitingi takip eden gazetecilerin ölümle tehdit edilmesi oldu. İstanbul Kadıköy’de de 1 Eylül açıklamasını takip eden gazeteci Zilan Azad, darp edilerek ve ters kelepçeyle gözaltına alındı. Aynı gün Bianet muhabiri Tuğçe Yılmaz da sivil bir polisin tacizine uğradı. Bunun yanı sıra polis İstanbul Tokatköy’de kentsel dönüşüm için mahalleyi abluka altına alan polis, haber takibi yapan Halk TV muhabirini engelledi.

Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG), Ağustos Ayı Gazetecilere Yönelik Hak İhlalleri Raporu’nu yayınladı. DFG’nin kendi sayfasında paylaştığı raporda, gazetecilere yönelik ihlallerde azalma beklentisinin aksine artış olduğunu belirtildi. Her geçen gün gazeteciliği bitirmek için adımlar atan iktidarın, kendisini eleştiren ve ihlallerini ortaya döken haberlere erişim engeli getirdiği vurgulanan raporda, “Bu ay içerisinde 2 gazeteci daha tutuklandı ve Türkiye’de tutuklu olan gazeteci sayısı 79’a yükseldi” denildi.

Ağustos ayında sahada haber takibi yapan gazetecilere yönelik çok sayıda hak ihlali yaşandığının altı çizilen raporda, bu ay içerisinde sahada yaşanan hak ihlalleri şöyle aktarıldı: “İstanbul Çekmeköy’deki park nöbetini takip eden BirGün muhabiri İsmail Arı, Çekmeköy Emniyet Müdür Yardımcısı tarafından tehdit edildi. Çekmeköy’deki askeri arazide yapılan çalışmaları görüntülemesi nedeniyle hakkında şikâyet olduğunu söyleyen Emniyet Müdür Yardımcısı, Arı’yı ‘Bekle, seni de alacağım’ diye tehdit etti. Çekmeköy Kışlası’ndaki ağaç katliamını haberleştiren BirGün muhabiri İsmail Arı, kışla önünde CHP’nin Çevre ve Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç’un basın açıklamasını takip etmek istediği sırada yaklaşık 15-20 kişilik bir özel güvenlik grubunun saldırı girişimine maruz kaldı.”

GAZETECİLERE ŞİDDET MECLİS GÜNDEMİNDE

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Batman Milletvekili Ayşe Acar Başaran, kolluk kuvvetlerinin basın emekçilerine yönelik artan şiddetine dair Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.

Acar Başaran, eylemlerde uygulanan polis şiddetinden basın emekçilerinin de nasibini aldığını belirterek son dönemde gazetecilerin ters kelepçe ve işkenceyle gözaltına alındığını, eylemlerde cinsel taciz saldırısına maruz bırakıldıklarını belirtti.

ÇAKIRÖZER’DEN BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ RAPORU

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer de Ağustos ayı Basın Özgürlüğü Raporu’nu paylaştı. Çakırözer, “İktidar seçimler yaklaşırken çareyi baskıda, yeni cezalarda arıyor! Gazetecilerin haber takibi engelleniyor, gerçekleri yazan gazete ve televizyonlar cezalandırıyor, ucu Saray’a dokunan her habere erişim engelleniyor! Gazeteciler cezalandırılıyor! Amaç gerçeklerin duyulmasını, öğrenilmesini engellemek! Ne yapılırsa yapılsın gazeteciler gerçek haberden, basın özgürlüğünden vazgeçmeyecek!” dedi.

Çakırözer’in hazırladığıAğustos ayı Basın raporunda öne çıkan bazı ihlaller şunlar:

- Gazeteciler Zeynep Kuray ve Diren Yurtsever gözaltına alındı, Mehmet Gündem tutuklandı.

- BirGün Yayın Koordinatörü İbrahim Varlı hakkında twitter paylaşımı nedeniyle CİMER şikayeti üzerine soruşturma açıldı.

RÖPORTAJA SİLAHLA YANIT

- Yaptıkları röportaj nedeniyle tehdit mesajları alan ‘Sokak Kedisi’ isimli YouTube kanalının sahibi ve sunucusu Ebru Uzun Oruç eşi ile birlikte silahlı saldırıya uğradı.

- Çekmeköy Kışlası’ndaki ağaç kıyımını görüntüleyen ve CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç’un basın açıklamasını takip eden BirGün muhabiri İsmail Arı özel güvenlik grubunun saldırısına uğradı.

- Beykoz Tokatköy Mahallesi’nde kentsel dönüşüm projesi kapsamında yapılan yıkım işleminde mahalle halkı ile güvenlik güçleri arasında yaşanan gerginliği takip eden KRT ekibine polis müdahale etti.

YAYIN YASAĞI VE ERİŞİM ENGELLERİ

- İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Yediiklim Yayınevi’nin tanıtım afişinde kullanılan fotoğrafı haber yapan BirGün gazetesini ve Tele1’i hedef aldı.

- Kişisel Verileri Koruma Kurulu, AKP İstanbul Milletvekili Ravza Kavakçı hakkındaki haberler ile ilgili Cumhuriyet Gazetesi’ne 30 bin lira idari para cezası verdi.

- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Halk TV, Haber Türk, TELE1 ve Netflix’e ceza verdi. Tele1’in Doktor Ekrem Karakaya’nın öldürülmesine ilişkin yaptığı yayın nedeniyle cezalandırılması dikkat çekti.

- Basın İlan Kurumu’nun Birgün, Cumhuriyet, Sözcü ve Evrensel gazetelerine verdiği ilan kesme cezaları hakkında Mart ayında ‘basın ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine’ hükmeden Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesi 10 Ağustsos’ta yayınlandı. İhlallerin yapısal bir sorundan kaynaklandığını belirten mahkeme Meclis’ten düzenleme istedi.

- AYM’nin ‘pilot kararı’na rağmen Basın İlan Kurumu gazeteleri cezalandırmaktan vazgeçmedi! Üç yıla yakın süredir Evrensel gazetesine resmi ilan ve reklam yayını durdurma cezası uygulayan BİK gazetenin ilan hakkını tamamen iptal etti.

- Ağustos ayında 25 farklı içerikteki onlarca habere erişim engelli getirildi.