Gazeteciler, baskı ve şiddetle baş başa

HABER MERKEZİ

Basın emekçileri her ay olduğu gibi mayıs ayında da hedef gösterildi, yargılandı, ceza aldı ve gazetecilerin hakları gasp edildi. CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in ‘Mayıs ayı Basın Özgülüğü Raporu’na haber takibi yapan gazetecilere yönelik engellemeler ile İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun gazeteleri hedef gösteren açıklamaları damgasını vurdu. Rapora göre geçen ay 14 gazeteci hâkim karşısına çıktı. 2 gazeteci toplam 3 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı. Basın Kartı Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle, Danıştay kararı yok sayılarak basın kartlarının keyfi ve soyut gerekçelerle iptali kolaylaştırıldı.

BİRGÜN HEDEFTEYDİ

CHP’li Çakırözer, “Mayıs ayında da gazeteler, gazeteciler devletin en üst makamlarınca hedef tahtasına kondu. Gazetelere silahlı saldırı yapanlar serbest kalırken, yolsuzluk haberi yapan gazetecinin evine polis baskını düzenlendi” dedi. Basın İlan Kurumu’nun Evrensel’e 5 gün ilan kesme cezası verdiği hatırlatılan raporda, şöyle denildi: “Jandarma Genel Komutanı Arif Çetin’in Tolga Ağar ve suç örgütü lideri Selahattin Yılmaz’la olan fotoğraflarını yayımlayan Cumhuriyet gazetesini; suç örgütü lideri Sedat Peker’in videolarına ilişkin haberleri sonrasında da BirGün’ü hedef alındı.”

Rapora göre eylemler sırasında ses ve görüntü alınmasını yasaklayan Emniyet genelgesi gazetecilerin haber takibi yapmasının engellenmesine gerekçe için kullanıldı. Raporda, “Basın özgürlüğüne aykırı olduğu gerekçesiyle Danıştay’ın iptal ettiği Basın Kartı Yönetmeliği’nde yeniden değişiklik yapıldı. Değişiklikle, Danıştay’ın iptal gerekçesi yok sayılarak basın kartlarının keyfi, soyut gerekçelerle iptali kolaylaştırıldı” ifadeleri de yer aldı.

Öte yandan ‘Demokrasi İçin Medya/Medya İçin Demokrasi’nin raporuna göre ise ifade ve basın özgürlüğü üzerindeki baskılar hız kesmedi. Rapora göre ülkede her gün birden fazla gazeteci hâkim karşısına çıktı. Mayıs ayındaki yargılamalarda 24 ayrı davada 43 gazetecinin 2 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis, 240 yıl 9 ay 15 günden 617 yıl 2 aya kadar hapisle cezalandırılmaları talep edildi. Pandemi gerekçesiyle alınan ‘tam kapanma’ kararını da kapsayan 1-17 Mayıs tarihleri arasında 28 gazetecinin yargılandığı 12 ayrı duruşma görülmesinin planlandığı hatırlatılan raporda, duruşmaların ertelendiğine dikkat çekildi.

***

Bir gazeteci öldürüldü

Gazetecilikte Kadın Koalisyonu (CFWIJ) da kadın gazetecilere yönelik hak ihlallerini, karşı karşıya kaldıkları tehditleri ve saldırıları raporlaştırdı. Rapora göre mayıs ayında kadın gazetecilerin yaşadığı hak ihlalleri şu şekilde:

• 70 kadın gazeteci şiddete, tehdide veya tacize maruz kaldı.

• Filistin’de bir kadın gazeteci öldürüldü.

• En çok vaka kaydedilen üç ülke Belarus, Filistin ve Türkiye oldu.

• Belarus’ta dokuz kadın gazeteci gözaltına alındı.

• Türkiye’de mayıs ayında toplam beş kadın gazeteci sahada haber takibi yaparken fiziksel müdahaleye uğradı. Çoğu kitlesel hareketlerde Emniyet Genel • Müdürlüğü’nün (EGM) yeni yayınladığı genelge gerekçe gösterilerek polis tarafından şiddete uğradı, haber takibi engellendi.

• Türkiye’de üç kadın gazeteci hâkim karşısına çıktı.

• Şalom Gazetesi yazarı Karel Valansi, hükümet yanlısı basın kuruluşlarının ırkçı saldırılarına hedef gösterildi.