GDO için bir adım: Akredite laboratuvarlar kurulacak

ODTÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Avni Öktem, genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) sağlığa zararlı etkisinin bulunup bulunmadığının saptanması için, toksite veya alerji gibi birçok biyogüvenlik testinden geçtiğini ve bu konuda akredite GDO laboratuvan kurma projesi başlattıklarını açıkladı.

GDO'lara ilişkin yapılan biyogüvenlik testlerinin ardından bunlara kullanım ve üretim izni verilebildiğini belirten Öktem, konuyla ilgili endişelerin daha çok, zaman içinde olumsuz etkilerinin ortaya çıkıp çıkmayacağından kaynaklandığını söyledi. Bunların 1996'dan beri kullanıldığını ifade eden Öktem, "İnsan sağlığına etkileri açısından, şu ana kadar bilimsel problem ortaya çıkmadı," dedi.

Öktem, bu konuda tüketicinin bilgilendirilmesinin önemli olduğuna işaret ederek şunları söyledi: "Bugüne kadar yapılan testlerde bir etki saptanmadı. Ama potansiyel riskleri var. Çevre üstüne muhtemel riskleri olabilir. Bunları bileceğiz, değerlendireceğiz. O riski alıyor musun, alamıyorsun, Türkiye'ye faydası ne kadar, bunları iyi değerlendirip eğer sahiden faydası varsa belli güvenlik limitleri içinde kullanacaksın."

LABORATUVAR ŞART

Öktem, bir bitki veya organizmada gen transferi bulunup bulunmadığını kontrol edecek laboratu-varların akredite olmasının şart olduğuna dikkati çekti. Bu akreditasyonun belirli kurallara bağlı olduğunu anlatan Öktem, AB'de GDO analiz laboratuvarları ağı bulunduğunu, bunların tümünün akredite olduğunu ve birbirlerini kontrol ettiklerini kaydetti. Türkiye'de ise henüz akredite olmuş bir GDO analiz laboratuvan bulunmadığını belirten Öktem, bu amaçla TÜBİTAK bünyesinde bir proje başlattıklarını bildirdi. Öktem, "Türkiye'de aynı AB'de olduğu gibi akredite GDO laboratuvarlar ağıkuracağız. Tarım Bakanlığı, TÜBİTAK, ODTÜ, İstanbul ve Ankara Üniversiteleri tarafından yürütülecek projeyle Türkiye'de akredite GDO analiz laboratuvarları kurulması planlanıyor," dedi.

İlk etapta 10 birimin yer alacağı bu ağın, daha sonra tüm Türkiye'ye genişletileceğini ve AB'deki ağa entegre edileceğini belirten Öktem, bu labo-ratuvarların hem işlenmiş hem değişlenmemiş ürünleri analiz edebileceğini bildirdi.

Öktem, halen Türkiye'de transgenik bitkilerle ilgili bir yasal düzenleme bulunmadığını kaydederek, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nca AB'ye uyum çerçevesinde, etiketleme ve diğer faaliyetlerin düzenlenmesi, denetlenmesi ve izlenmesi için biyogüvenlik sisteminin kurulması amacıyla bir yasa taslağı hazırlandığını söyledi. Birgün