Gelecek kaygısı açıkta bıraktı

MUSTAFA MERT BİLDİRCİN @mustafamert_

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), YKS’de tercih hakkı kazanmasına rağmen üniversite tercihinde bulunmayan adayların eğilimlerinin belirlenmesine yönelik uyguladığı anketin sonuçlarını paylaştı. Tercih hakkını kullanmayan adayların yüzde 70’inin lisede aldıkları eğitimin üniversite için yeterli olduğuna inanmadığı belirlendi. Anket sonuçlarına göre, tercihlerde istihdam olanakları büyük ölçüde belirli olurken adaylar, vakıf üniversitelerinin ücretlerinin yüksekliğinden yakındı.

Bu yıl ilk kez gerçekleşen ve yüz binlerce öğrenci için hüsranla sonuçlanan YKS’de tercihte bulunmayanlar adaylara ilişkin yapılan ankete 31 binin üzerinde aday katıldı. Ankete katılan adayların yüzde 69’unun, sınava üniversiteye yerleşme hedefiyle girdiği bildirildi.

İstihdam kaygısı
Adayların üniversite ve bölüm tercihlerinde en önemli faktörün mezuniyet sonrası iş bulma durumu olduğu açıklandı. Devlet üniversitelerinin tercih etmeme nedenleri sorulan adaylar yüksek oranda, “Bitirince iş bulamama kaygısı” yanıtını verdi. Ankete katılanların devlet üniversitelerini tercih etmeme nedenlerinde, “İstediğim bölümler için puanımın yeterli olmaması” başı çekti.

Özellerin ücreti yüksek
YÖK’ün yaptığı tercih anketine katılan adayların yüzde 43’ü, özel üniversitelerin öğrenim ücretlerinin yüksek olması nedeniyle bu okulları tercih etmediğini belirtti. Gelecek kaygısının özel üniversite seçimlerinde de etkili olduğu tespit edildi. Buna göre, anketi dolduran adayların yüzde 11’i, kazanma şansının olduğu özel üniversiteleri, mezun olduktan sonra iş bulamayacağı endişesiyle tercih etmedi. Adayların Açıköğretim Fakültesi bölümlerini tercih etmemelerindeki ilk üç neden ise sırasıyla, “İlgi duyulan programın yer almaması”, “İş bulma imkânının kısıtlı olması”, “AÖF programına yerleşmenin ardından bir sonraki yıl başarı puanının düşecek olması” oldu.

Öğretmenlik bölümleri için yeterli başarı sırasını sağladığı halde tercihte bulunmayan adaylara bunun nedeni soruldu. Öğretmenliğin tercih edilmeme nedenlerinde ilk sırayı, “Öğretmenliğin ilgi çekmemesi” alırken istihdam olanaklarının kısıtlı olması ikinci sırada geldi. Adaylar, “Öğretmenlikten mezun olduktan sonra iş bulma imkânı kısıtlı” gerekçesiyle bu bölümleri tercih etmediğini belirtti. YÖK’ün öğretmenlik bölümleriyle ilgili, “İstihdam olanakları daralmış olmasına rağmen hâlâ tercih edilmektedir” değerlendirmesi ise dikkati çekti.

***

Lise eğitimi yetersiz

Anket sonuçları, Türkiye’deki eğitim sisteminin içinde bulunduğu tabloyu gözler önüne serdi. Ankete katılan 31 bin adaydan 21 bin 700’ü, lisede aldığı eğitimin yetersiz olduğunu ifade etti. YÖK konuyla ilgili, “Tercih hakkını kullanmayan adayların, almış oldukları lise eğitiminin yeterliliğine inanmıyor olmaları, konunun diğer paydaşları ile birlikte ayrıca değerlendirilmesi gereken bir konudur” değerlendirmesinde bulundu. Üniversite okumanın artık başlıca amaç olmaktan çıktığı görüşünü paylaşan YÖK, bunun yerini direkt iş imkanı sağlayan programların aldığını savundu. Kontenjanların boş kalmasıyla ilgili, “Mezun olduktan sonra iş bulma konusunda ciddi kaygılar ve sorunlar söz konusudur” denildi.