Genital estetik cerrahi: İdeal vulva var mı?

IRMAK SARAÇ
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

Genital kozmetik ya da estetik cerrahi, tıbbi olmayan nedenlerle kadın dış genital organlarının yapısını ve görünümünü değiştirmek için yapılan cerrahilerin tümünü kapsar. Bunların arasında küçük dudakların küçültülmesi (labiaplasti/labioplasti) , klitoris üzerindeki derinin alınması (clitoral hood reduction), büyük dudakların dolgunlaştırılması (labia majora augmentation), vajenin daraltılması (vaginoplasty/vaginal rejuvenation), G noktası amplifikasyonu (G spot amplification) gibi pek çok işlem sayılabilir. Oysa, bugün Batıda pek çok ülkede yasak olan kadın sünnetini (female genital mutilation, genital cutting), genital kozmetik cerrahiden ayıran ufacık adım kadının seçim hakkına dayandırılıyor. Çünkü özellikle dudakların küçültülmesi ve/veya klitoris üzerindeki derinin alınması Dünya Sağlık Örgütü’nün kadın sünneti sınıflamasından bazıları arasında yer alabilir:

• Tip1: Klitorisin kısmen ya da tamamen çıkarılması ya da klitoris üzerindeki derinin kaldırılması (klitoridektomi)
• Tip 2: Klitorisin ve küçük dudakların kısmen ya da tamamen çıkarılması ve/veya büyük dudakların çıkarılması (eksizyon)
• Tip 3: Küçük ve büyük dudakların çıkarılıp dikilerek vajina girişinin daraltılması ve/veya klitorisin baş ya da derisinin çıkarılması (infibulasyon)
• Tip 4: Tıbbi olmayan nedenlerle genital bölgeye uygulanan diğer zararlı işlemler: iğneleme, delme, kazıma, kesme ve yakma

Görüldüğü gibi tip 1 ve tip 2, en sık uygulanan ve reklamı yapılan iki genital kozmetik cerrahiyi içeriyor aslında. Burada akla hemen kadın sünnetinin kız çocuklarına, içinde bulundukları kültürün dayatması olarak kendi rızaları dışında uygulanıyor olması geliyor. Oysa kozmetik cerrahi kadınların kendi özgür iradeleri ile verdikleri bir karar. Öyleyse belki de tartışılması gereken seçim yaparken ne kadar özgür olduğumuz.

Neden bir kadın kendi genital bölgesinden rahatsızlık duyar ya da belki neden bedeninin her hangi bir yerinden rahatsızlık duyar? Neden beden parçalarının doğru çalışması yetmez, “güzel” de olması gerekir. Güzel tanımının kendisi, normu da değiştirebilecek güce sahip. Kaldı ki kadın genital sistemi için tanımlanmış “normal ölçüm değerleri” de yok. Dolgun vücutların güzel kabul edildiği dönemlerden zayıflığın güzelliğine evrilmemiz yeme bozukluklarını da beraberinde getirmedi mi?. Güzellikle ilgili norm elbette sadece zayıflıkla sınırlı değil. Göz, burun, kaşlar, dudaklar, memeler, bacaklar, kollar… Snapchat filtrelerindeki yüzlere benzemeye çalışan insan sayısı artıyor, tıpkı Barbie bebeklerine benzemek için geçirilen onlarca estetik cerrahi gibi. Genital estetik cerrahiyi bundan ayırmak mümkün değil aslında. Artık kadınlar “ideal vulva” arayışındalar. Batı toplumlarında ideal vulva, düz olmalı yani küçük dudaklar, büyük dudakları geçmemeli ve kılsız olmalı. Sanki ergenlik öncesi bir kız çocuğunun vulvası gibi.

Oysa ki vulva kadın bedeninde çeşitliliğin en çok olduğu yerlerden biri. Neyse ki bu çeşitliliğin “güzelliğini” göstermeyi çalışan sanatçılar var. Örneğin ikinci dalga feministlerinden Judie Chicago’nun The Dinner Party adlı çalışması, Jamie McCarney’nin The Great Wall Of Vagina adlı eseri ya da Nick Karras’ın Petals adlı fotograf kitabı. Aynı zamanda kadınlara vulvalarının normal ve her birinin özel olduğunu gösteren internet sayfaları da mevcut.

Ne yazık ki, normdan uzaklaşmanın endişesi, farklılığın güzelliğine üstün geliyor. Öte yandan vulvanın görünürlüğü bu kadar azken kadınlar ideal vulva fikrini nereden elde ediyorlar? En büyük kaynak gittikçe ulaşılması kolaylaşan porno sektörü ve reklamlar ki burada görülenler de çoğunlukla dijital olarak oynanmış görüntüler. Kadınlar, ellerinde sahip olmak istedikleri vulvanın resimleriyle doktor ofisine gelebiliyorlar, istenilen saç modelini kuaföre göstermek gibi… Normdan uzaklaşmanın endişesi bazen o kadar yoğun olabilir ki kadının günlük yaşamını, ilişkilerini, cinsel yaşamını olumsuz etkileyebilir…

Kadınların genital estetik cerrahiye başvurmalarının, sürtünmeye bağlı rahatsızlık, dar kıyafetler giyememek, spor taytlarla ve mayo giyerken görüntüden rahatsız olmak gibi nedenleri de var. Gerçekten şunu merak ediyorum: Erkek genital organları daha fazla yer kaplamalarına rağmen nasıl rahatsızlık nedeni olmuyor ve farklı çözüm yolları bulunabiliyoır?

Bu tip cerrahi girişimlerin uzun dönem sonuçlarıyla ilgili yeterli sayıda çalışma yok. Çoğunlukla günübirlik işlemler olmaları güvenlik algısı yaratsa da kanama, enfeksiyon, yara yeri ekartmanı, renk değişiklikleri, kronik vulva ağrısı, kaşıntı gibi çok da bahsedilmeyen komplikasyonları olabilir. Cinsel hazzı arttırdığına dair olan bulgular olsa da bunlar cerrahinin etkisi mi yoksa norma uymamanın endişesinin ortadan kalkmasından mı kaynaklanıyor belli değil; çünkü aslında tüm vulva sinir uçlarından oldukça zengin ve cinsel ilişki sırasında uyarılmaya katkısı olduğu bir gerçek.

Başlangıç sorusuna geri dönersek, kadınlar bu cerrahileri gerçekten kendi özgür iradeleri ile mi seçmektedir? Yoksa, dayatılan güzellik anlayışı, bunun belirlediği normlar, farklılıkların güzelliği yerine normdan uzaklaşma endişesinin yarattığı baskı nedeniyle aslında bu cerrahilere rıza mı göstermektedir?