Gezi ruhuyla mücadeleye

Haber Merkezi

İktidarın baskı, talan, yasak politikalarına karşı başlayan ve kısa sürede büyüyen Gezi Direnişi, 10 yaşında. Bundan 10 yıl önce iktidar, İstanbul’un kalbindeki talandan zor kurtulmuş ve ayakta kalabilmiş ağaçları kesmek için harekete geçti. Amaç Taksim Gezi Parkı’ndaki ağaçların kesilmesi ve parka Topçu Kışlası’nın yapılmasıydı. Fakat bunun ne büyük bir direnişi başlattığının farkında değillerdi. Gezi Parkı’nı savunmak için başlatılan protesto, ülke çapında yayılarak adalet, özgürlük ve eşitlik isteyen milyonların sesine dönüştü. Ülkenin 81 ilinden 79’unda kitlesel protestolar yapıldı. Medeni Yıldırım, Berkin Elvan, Ali İsmail Korkmaz, Ethem Sarısülük, Abdullah Cömert, Mehmet Ayvalıtaş, Ahmet Atakan, Hasan Ferit Gedik polis şiddeti sonucu hayatını kaybetti. On binlerce kişi ise yaralandı.

Hukukun işlemediği yargılamalar sonucu işinsanı Osman Kavala ağırlaştırılmış müebbet, mimar Mücella Yapıcı, Av. Can Atalay, Dr. Tayfun Kahraman, belgeselci Mine Özerden, yapımcı Çiğdem Mater, akademisyen Hakan Altınay 6kişi bir yılı aşkın süredir, Osman Kavala ise tam 5,5 yıldır tutuklu…

Peki, yaşamını yitirenler ile polis şiddetine maruz bırakılanların davalarında ne oldu? Failler korundu, dosyalar sürüncemede kaldı, aranan ‘adalet’ gelmedi. Gezi aileleri, direnişin 10’uncu yılında hem mücadelelerini hem de düşüncelerini paylaştı.

KARAMSAR OLUNMAMALI

Sami Elvan (Berkin Elvan'ın babası): Bizim için, benim için hatırlaması acı veren bir tarih Gezi’nin yıldönümü… Biz bu ülkede hâlâ varız. Bu ülkede iki kişiden biri, bu sisteme itiraz edebiliyor. Hâlâ umudumuz ve inancımız bu nedenle yüksek. Son seçimde de gördüğümüz gibi, ülkemizin kaderini arasında yurtdışından gelen oylar, devşirme oylar belirledi. Bu nedenler adaletin geri geleceğini, umudun tüm ülkede tekrar yeşereceğine eminiz. Biz bu ülkede kalıp mücadelemizi sonuna kadar sürdüreceğiz. İlerleyen zamanlarda demokrasi ve insanlık adına tekrar haykıracağız. Bu nedenle karamsar olmamak lazım. Eğer ben hâlâ umutluysam, kimse umudunu kaybetmemeli. Biz Elvan Ailesi olarak ne bu ülkeyi terk edeceğiz ne de mücadelemizden vazgeçeceğiz.

ARTIK KAZANIM VAKTİ

Muharrem Ayvalıtaş (Mehmet Ayvalıtaş'ın ağabeyi): Göllerimiz, nehirlerimiz kuruyor. Bu ülkede yaşamak bize günden güne mutsuzluk, umutsuzluk veriyor. Yine de umut edebileceğimiz yarınlar var. Gezi Parkı’nda mesele yalnızca ağaçlar değildi. Mesele, karar alınırken yok sayılan gerçekliğimizdi. Biz varız ve buradayız. Bu ülkenin istikbalinde yok sayılmak istemiyoruz. Demokrasi istiyoruz ve bunun “bir kişi fazla olan, diğer tarafı yok saymasın” şeklinde, çoğulcu olmasını istiyoruz. Muhalif olduğumuz için ‘terörist’ ilan edilmek istemiyoruz. Eşit haklar istiyoruz. Devlette kadrolarına bu ülkenin bütün halklarından insanların, liyakate göre alınmasını istiyoruz. İfade özgürlüğü ve toplu gösteri hakkı demokrasi için olmazsa olmazdır. Haklarımızı kullanırken bize engel olunmasından bıktık, usandık. Artık kazanım alma vaktidir. Sokakta, sendikada ve sandıkta ilerleme vaktidir.

İZİNDEN YÜRÜYORUZ

Emsal Atakan (Ahmet Atakan annesi): Gezi Direnişi’nin 10’uncu yılındayız. 10 yıldır çocuklarımızın katilleri cezalandırılsın diye adalet talep ettik ama kendi ülkemizde adaleti bulamadık. Oğlumun dosyasını dahi açmadılar. Bu nedenle üst mahkemeye taşımıştık ancak bundan da hâlâ cevap gelmedi. Bir de daha yeni depremi yaşadık. Enkaz altında kalan avukatımız Hatice Can maalesef hayatını kaybetti. Çok üzgünüm… Bu ülkede adalet sadece yukarılarda tanıdığı olanlara işliyor. Biz yandık, başka anne ve babalar yanmasın diye mücadelemizi sürdüreceğiz. Adalet istemekten asla vazgeçmeyeceğiz. Oğlum demokrasi, özgürlük, barış içinde yaşamak için haykırdı ve katledildi. Biz de oğlumuzun izinden mücadele gücünü yaşayacağız. Adalet yoksa, insanlık da yoktur. Adalet herkese lazım.

YANGIN HİÇ SÖNMEDİ

Emel Korkmaz (Ali İsmail Korkmaz'ın annesi): 10 yıl geçmesine rağmen ülkede hâlâ maalesef bir şey değişmedi. Evlatlarımızın canı gitti ama hesap soramadık, onun acısı var. Depremi de yaşadık, acılarımız katlandı. İçimizdeki yangın sönmeden, başka acılar, kayıplar yaşadık. Her yönüyle mağdur olduk. Ancak, Gezi’nin ateşiyle umudumuzu yitirmedik, zaten yitirsek yaşayamazdık. Umut varsa mücadele de her zaman olacaktır. Her ne kadar ara ara umutsuzluğa düşsek de, çocuklarımızın geleceği için mücadeleye etmeye devam etmemiz lazım. 10 yıl oldu, o içimizdeki yangın sönmedi… Can’ın (Can Atalay) cezaevinden çıkacak olması, biz mutlu etti. İnşallah cezaevinde olan arkadaşlarımız da bir an önce tahliye edilecek. Örneğin Mücella abla (Mücella Yapıcı) her zaman yanımızdaydı. Basın açıklamasını her yıl Mücella Abla yapıyordu. Bunu bile hazmedemeyen bir devletle karşı karşıyayız. Maalesef şu an cezaevinde. Ancak onların dışarı çıkması için mücadele etmeye devam edeceğiz. Er ya da geç mücadelemizin sonucunu alacağız.

ONLARA BORCUMUZ VAR

İkrar Sarısülük (Ethem Sarısülük’ün kardeşi): Ne denir, nasıl söylenir bilmiyorum. Gezi bizler için on yıldır sönmeyen ateş ve dinmeyen acıdır. Hâlâ çok öfkeliyiz. On yıldır kardeşlerimizin katillerini yargılatıp ceza verdirmek için mücadele ediyoruz… Başka Berkinler, Ethemler, Aliler olmasın diye mücadelemiz hâlâ ilk günkü gibi. Bu adaletsiz düzende, her geçen gün adalet sistemi daha da içler acısı oluyor. Azmettiriciler, katillerini koruyup kollamaya devam ediyorlar. Ama bizim Gezi’ye ve kardeşlerimize yaşam borcumuz var. Onlara verilmiş sözlerimiz var. Belki şimdi değil ama bir gün mutlaka bu ülkeye yeniden baharı, yaşama umudu ve kardeşliği getireceğiz. 

***

10 YILDIR KORKUYORLAR

SOL Parti Başkanlar Kurulu Üyesi İsmail Hakkı Tombul, Gezi’nin 10’uncu yılına ilişkin yaptığı açıklamada, ‘Haziran İsyanı’nın tüm ülkeye yayıldığını anımsattı. Tombul, şu değerlendirmeyi yaptı: “Gezi AKP eliyle inşa edilmek istenen yeni rejimin en önemli dinamiklerinden olan kentin yağmalanması, rant-talan ekonomisi, baskı ve zora karşı öncelikli bir itiraz olarak başladı. Bütün Türkiye’ye yayılan bu itiraz, AKP’nin Türkiye’de inşa etmek istediği yeni rejime yönelik ilk isyandı. Ancak toplum yeterince örgütlü olmadığı için Gezi’nin biriktirdiği mücadele isteği yeterince dönüştürücü olamadı. Yalnız toplumdaki bu mücadele ve itiraz potansiyeli kaybolmadı. Kuşkusuz tam da şu anda, AKP’nin galip ilan edildiği seçimlerden sonra, her şeye rağmen itiraz eden ve teslim olmayan toplumun önemli bir kesiminin mücadele arzusunu yansıtıyor. Şimdi topluma düşen örgütlü bir biçimde bu itiraz ve mücadele potansiyelinin dönüştürücü etkisini kullanmak. Eşitlikten yana, laiklikten yana şekillenen toplum hayali nedeniyle Gezi ile başlayan itirazı kazanımla sonuçlandırmalıyız.”

TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz da açıklama yaptı. İktidarın 10 yıl sonra bile Gezi’den korktuğunu vurgulayan Koramaz, şunları ifade etti: “Gezi’yi unutamayan sadece biz değiliz. Siyasi iktidar da aradan geçen 10 yıla rağmen Gezi Direnişi’ni unutabilmiş değil. İktidar, Gezi ile yüzleşmekten korktuğu için, Gezi’yi bir heyulaya, bir suça dönüştürmeyi tercih etti. Bunu yapabilmek için de komplocu zihnin ürünü olan iddialar ve uydurma delillerle arkadaşlarımızı mahkûm ettiler.  Gezi bu ülkenin onurlu geçmişi, umutlu geleceğidir. Gezi bu ülkenin başına gelmiş en güzel şeydir. Gezi Direnişi, bu topraklarda ağaca, doğaya ve kamusal mekânlara sahip çıkma iradesi, geleceği kazanma mücadelesidir. Bundan 10 yıl önce Gezi Parkı’nı nasıl savunduysak, 10 yıldır Gezi Direnişi’ni nasıl savunuyorsak, Gezi Davası nedeniyle tutuklu bulunan arkadaşlarımızı da aynı kararlılıkla savunmaya devam edeceğiz.”

***

DÜŞLERİ YAŞATALIM

SOL partiler, Gezi’den bu yana sokaklarda halkın mücadelesinin devam ettiğini vurguladı. SOL Parti’den yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Gezi Direnişi bugün de halkın birleşerek neler başarabileceğini gösteren bir umut ışığı olarak parlamaya devam ediyor. Ülkeyi büyük bir enkaza çeviren iktidar hile ve zorbalıkla ayakta kalmaya devam ederken, Gezi direnişinden bu yana karşısında yer alan ülkenin en az yarısının mücadele kararlılığı sürüyor. Bugün de birleşerek ve örgütlenerek toplumsal yaşamın her alanındaki direnişleri büyüterek Gezi’nin izinde yeni yollar bularak yürüyüşümüz sürecek. İstanbul’da Ankara’da, Uşak’ta, Fatsa’da memleketi için, bağımsız, laik, demokratik bir gelecek için hâlâ mücadele azmiyle dolu olan milyonlarla solda buluşarak yarım kalan hikâyeyi tamamlamak olacak. 10’uncu yaşında Ali İsmail, Abdullah, Ethem, Mehmet, Ahmet, Medeni, Hasan Ferit ve Berkin’in mücadelesiyle yeni bir ülkeyi kurma yolunda: Bu daha başlangıç mücadeleye devam!”

EMEP “Gezi Direnişi halkın mücadelesinde yaşıyor, yaşayacak” başlıklı bir açıklama yaptı, Gezi ile ortaya çıkan toplumsal mücadelenin önemine dikkat çekti: “Gezi, ‘birleşe birleşe kazanma’nın ne demek olduğunu gösteren bir deneyimdir. Bütün itibarsızlaştırma çabalarına karşın, muhtemel bir Gezi iktidarın korku kaynağıdır.”

Yeşil Sol Parti Gezi’nin baskıcı ve otoriter zihniyete karşı demokratik bir tepki olduğunu belirterek, “Gezi tutuklularının yanında olmaya ve Gezi'yi savunmaya devam edeceğiz” açıklaması yaptı.

TKP ise ‘‘Hiçbir seçim Erdoğan’ı Haziran günlerindeki kadar korkutmadı. Gezi’yi hatırlayın… AKP’den kurtulmanın anahtarı orada… Boyun eğmeyeceğiz’’ ifadelerini kullandı.

***

HUKUKSUZLUĞUN ÖZETİ

Gezi Direnişi’yle ilgili ilk iddianame, 2014’ün Mart ayında kabul edildi ve 26 kişi hakkında “örgüt kurmak ve yönetmek” suçlamasıyla dava açıldı. Bir yıl sonra tüm sanıkların beraatına karar verildi. “Gezi olaylarını finanse etme” suçlamasıyla 18 Ekim 2017’de gözaltına alınan Kavala, 1 Kasım’da tutuklandı. 4 Mart 2019’da, Gezi’ye ilişkin soruşturmaları başlatan ancak daha sonra “FETÖ soruşturmaları” sebebiyle görevden alınan dönemin savcısı Muammer Akkaş tarafından hazırlanan ikinci iddianame kabul edildi.

Kavala, tutuklanmasından 16 ay sonra hakkında hazırlanan iddianamede Gezi ile 15 Temmuz Darbe Girişimi ilişkilendirildi. Takvimler 10 Aralık 2019’u gösterdiğinde AİHM, Kavala’nın ‘derhal serbest bırakılması’ gerektiğine hükmetti. Bu hükümden yaklaşık iki ay sonra, 18 Şubat 2020’de 9 kişi hakkında beraat kararı verildi. Fakat davadaki tek tutuklu sanık olan Kavala’nın tahliyesi gerçekleşmedi.

İstinaf, 21 Ocak 2021’de, 9 kişi hakkında verilen beraat kararını bozdu. Mahkeme heyeti, 25 Nisan 2022’de Osman Kavala’nın “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlamasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi. Diğer sanıklar ise “yardım” suçlamasından 18’er yıl hapis cezasına çarptırıldı.

TAHLİYESİ BEKLETİLİYOR

Gezi davası tutuklularından Can Atalay, 14 Mayıs’ta yapılan seçimlerde Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) Hatay Milletvekili seçildi. Atalay’ın mazbatasını avukatları alarak Yargıtay’a tahliye başvurusunda bulundu. Meclis yemin törenine 2 gün kalmasına rağmen Milletvekili seçilen Can Atalay’ın tahliye işlemlerine hâlâ başlanmadı.

***

GEZİ RUHUNUN KÖKENİ

Ülkeyi, her yaştan insana umudun sesi olan Haziran Direnişi’ne götüren çeşitli faktörler meydana gelmişti. 2011’de Artvin Hopa’da başlayan ve Metin Lokumcu’nun ölümüyle ülkeye yayılan protestolar yaşanmıştı. Hemen devamında 27 Aralık 2012’deki ‘ODTÜ Ayakta’ eylemleri düzenlenmişti. Gezi Direnişi’nin ardından ülkede yeni bir döneme girildi; üniversiteler, sokaklar birer eylem alanlarına dönüştü. Gezi’nin ardından AKP’nin türlü skandalları da ortaya çıktı.  2015’teki seçimlerde kaybedeceğini anlayan iktidar, ülkeyi daha da karanlığa sürüklemeye çalıştı, neredeyse her kentte bombalar patladı. Hopa’dan başlayıp yolu Gezi’den geçen ve bugünlere ulaşan direniş hâlâ sürüyor.

***

2013 HAZİRAN İSYANINDA NELER YAŞANDI?

UNUTULMAYACAK

Gezi Direnişi’nde yitirilenler bugün anılacak. Taksim Dayanışması, saat 19.00’da Taksim’de buluşmak için çağrı yaptı, TMMOB de Ankara Mimarlar Odası önünde saat 18.00 için eylem çağrısında bulundu. İzmir’de TMMOB  İl Koordinasyon Merkezi önünde açıklama yapılacak.