Gıda fiyatları dünyanın gündemi

HABER MERKEZİ

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) küresel gıda fiyatları göstergesi 2022’de yüzde 1 geriledi. Türkiye’de ise son açıklanan enflasyon verileri 2022’de gıda enflasyonunun yüzde 77 arttığını gösterdi.

FAO’ya göre 2022’de küresel gıda fiyatları, 9 aylık düşüşe rağmen yıllık bazda rekor seviyeye yükseldi. Uluslararası piyasalarda yaygın olarak işlem gören gıda emtiasının aylık fiyat değişimlerini izleyen endeks, Aralık ayında yüzde 1,9 düşüşle 132,4 puana indi. Ancak endeks 2022’de yıllık bazda, bir önceki yıla kıyasla yüzde 14,3 yükselişle 143,7 puana yükseldi.

FAO, bunun kayıtların başladığı 1990 yılından bu yana en yüksek seviye olduğunu açıkladı. Bu artış ağırlıkla Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgale başlamasına bağlanıyor. Aylık bazda kaydedilen düşüş başta bitkisel yağ fiyatlarındaki değişimden kaynaklanırken şeker ve süt ürünlerinin fiyatlarında yükselme oldu. Gıda fiyatlarında Covid-19 pandemisinden bu yana yoğun değişkenlik yaşanıyor. 2021’de küresel ekonominin canlanması ve artan taleple fiyatlar bir önceki yıla kıyasla yüzde 28 oranında yükselmişti. Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle bu yükseliş devam etti. İlerleyen aylarda tahıl ve diğer gıda ürünlerinin Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına ulaştırılabilmesi için BM destekli Tahıl Koridoru Anlaşması ile fiyatlarda bir dengelenme yaşandı. FAO Baş Ekonomisti Maximo Torero, "Çok değişken iki yılın ardından daha sakin gıda emtia fiyatları memnuniyetle karşılanıyor" dedi ve ekledi: "Ancak küresel gıda fiyatlarının yüksek seviyelerde seyrettiği, birçok temel ürünün rekor seviyeye yaklaştığı, pirinç fiyatlarının arttığı ve hala gelecekte tedarikle ilgili birçok belirsizliğin olduğu bu dönemde uyanık olmak ve küresel gıda güvensizliğini azaltmaya odaklanmak önemli."

PİRİNÇ FİYATLARI ARTTI

Aralık ayında palm, soya, kolza ve ayçiçeği yağlarının fiyatlarında; azalan küresel talep, Güney Amerika’da soya üretiminde mevsimsel artış ve ham petrol fiyatlarındaki azalma nedeniyle düşüş kaydedildi. Hasat mevsiminin sürmesi ise buğday fiyatlarında düşüşe neden oldu. Et fiyat endeksinde de Aralık ayında 1,2 puanlık düşüş kaydedildi. Öte yandan Asya bölgesinde talep artışı ve para biriminin değer kazanmasıyla uluslararası pirinç fiyatları yükseldi.

***

TÜRKİYE ÖN SIRADA YER ALIYOR

Türkiye’de ise gıda fiyatlarında 2022 yüksek artışla tamamlandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre gıda fiyatları 2022’de yüzde 77,87 arttı. Bu oranla Türkiye en yüksek gıda enflasyonuna sahip ülkeler sıralamasında 7’nci sırada yer aldı. Birinci sırada Zimbabve’nin yer aldığı listenin ilk 7’si şöyle:

Zimbabve: 376
Butan: 287
Lübnan: 171
Venezuela: 158
Arjantin: 92,4
İran: 81,2
Türkiye: 77,87