Gıda fiyatlarında yeni rekor

Ekonomi Servisi

Aydan aya yükselmeye devam eden enflasyon, hem üreticiler hem de tüketiciler için olumsuz bir grafik çizmeye devam ederken bu durumun ne kadar süreceği belirsizliğini koruyor.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının Ukrayna-Rusya savaşının arzı kesintiye uğratması nedeniyle bitkisel yağlar ve tahıl ürünleri öncülüğünde martta tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığını bildirdi.

FAO'dan yapılan açıklamaya göre, gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, martta şubat ayına kıyasla yüzde 12,6 artış göstererek ortalama 159,3 puan oldu. Artış oranı geçen yılın mart ayına göre ise yüzde 33,6 olarak gerçekleşti.

TÜM ZAMANLARIN ZİRVESİ

Endeks, söz konusu değerle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Küresel gıda fiyatlarının tahıl ürünleri ve bitkisel yağlar kaynaklı olarak artış göstermesi dikkati çekti.

Tahıl Fiyat Endeksi, Karadeniz bölgesindeki iki büyük buğday ihracatçısı olan Ukrayna ve Rusya’nın savaşta olmasının etkisiyle aylık yüzde 17,1, yıllık ise yüzde 37 artış gösterdi. Geçen ay küresel buğday fiyatları aylık yüzde 19,7 ve mısır, arpa fiyatları da yüzde 19,1 artarak rekor kırdı.

Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, ayçiçek tohumu yağı fiyatlarının artması ve artan petrol fiyatları nedeniyle aylık yüzde 23,2 artış kaydetti. Ukrayna ve Rusya, küresel ayçiçek yağı ihracatının yaklaşık yüzde 80'ini gerçekleştiriyor. Şeker Fiyat Endeksi, büyük ihracatçılardan Brezilya realinin değer kazanması ve yüksek ham petrol fiyatları nedeniyle bir önceki aya göre yüzde 6,7 arttı.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Asya’dan artan talebin tereyağı ve süt tozu fiyatlarını etkilemesiyle yüzde 2,6 yükseldi. Et Fiyat Endeksi'nde ise yüzde 4,8 yükseliş gerçekleşti.

FAO, Rusya ve Ukrayna'nın son üç yılda küresel buğday ve mısır ihracatının sırasıyla yüzde 30'unu ve yüzde 20'sini gerçekleştirdiğini vurguladı.

Ukrayna-Rusya savaşında 45'inci güne girilirken, Rusya’nın bombalamaya devam etmesi Ukrayna'nın ihracatını durduruyor. FAO, 11 Mart’ta Ukrayna’daki savaş nedeniyle ortaya çıkacak arz açığıyla uluslararası gıda ve yem fiyatlarının yüzde 8 ile yüzde 20 arasında artabileceğini uyarısında bulunmuştu.

***

Savaş nedeniyle buğday üretim tahmininde değişim

FAO, küresel üretim, tüketim, ticaret ve stok eğilimlerine ilişkin değerlendirmelerin ve tahminlerin yer aldığı Tahıl Arz ve Talep Özeti Raporu'nu da yayımladı. Raporda, 2022'de küresel buğday üretimini tahmini Ukrayna'nın savaş nedeniyle kışlık mahsul alanının en az yüzde 20'sinin ekilmemesi olasılığını hesaba katarak 790 milyon tondan 784 milyon tona düşürdü. FAO, 2021/2022'de dünya tahıl ticareti tahminini aylık 14,6 milyon düşürerek 469 milyon tona revize etti. Bu arada, FAO, 2022 yılının sonuna kadar dünya tahıl stokları tahminini, ihracatın kesintiye uğramasının Ukrayna ve Rusya'da daha büyük birikimlere sebep olacağı gerekçesiyle şubat ayına göre 15 milyon ton artırarak 851 milyon tona çıkardı.