Gıda işletmelerinde durum fecaat

DİSK Gıda-İş Sendikası, koronavirüs salgınıyla ilgili 45 gıda işletmesinde alınan ve alınmayan önlemleri raporlaştırdı. Rapor, 150 ile 4 bin arasında işçi çalıştıran işletmelerde üretimin ve iş yükünün arttığını, hak gasplarının yaşandığını, virüse karşı gerekli önlemlerin ise alınmadığını ortaya koyuyor.

GIDA ÜRETİMİ ARTTI MESAİLER UZADI

Raporda öne çıkan tespitlerden bazıları şöyle:

►İşletmelerin yüzde 70’inde üretim artmış durumda. Restoran zincirlerine doğrudan satış yapan işyerlerinde sorunlar yaşanıyor.

►Türkiye’de uluslararası alanda faaliyet sürdüren gıda tekelleri, yerli firmalara göre daha tedbirli davranıyor ve önlem alıyor.

►Gıda üretimi artışı ve stok nedeniyle yoğun mesailer başladı, işletmeler işçi almak yerine fazla üretimi aynı işçilerle yapıyor. Üç vardiya çalışmanın yanı sıra, günde 12 saat iki vardiya çalışan işletmeler var, bazı işletmelerde iş yoğunluğundan dolayı haftalık izinler verilmiyor.

►Hastanelerde yemek dağıtan işçilerin iş yükü arttı. Hastane yemekhanesinde eldiven ve maske sorunu yaşanıyor. Servis yok.

►Taşeron işçilerinin çalışma koşulları daha da zorlaştı.

İŞÇİLER KENDİLERİNİ GÜVENDE HİSSETMİYOR

►İşçilerin büyük çoğunluğu kendilerini koronavirüse karşı güvende görmüyor.

►Üretim sürecinde sosyal mesafe korunmuyor. Maske, eldiven ve koruyucu malzeme sağlanıyor ama yetersiz. Kimi işletmelerde kâğıt havlu, sabun ve temizlik malzemeleri bulunmuyor.

►İşyerlerinin yüzde 75’inde yemekhaneler, soyunma odaları gibi alanlar dezenfekte edilmedi ya da bu işlemler göstermelik yapıldı.

►Servislerde hiçbir önlem alınmıyor. Yemekhanelerde halen toplu yemek yeniyor ve sosyal mesafe korunmuyor. Soyunma odalarında topu giriş ve çıkışlar yaşanıyor.

►İşyerlerinde havalandırma sistemleri yetersiz.

►Su fabrikalarında geri dönüşüm damacanaları risk taşıyor.

►Ateşi çıkanlar sağlık kuruluşlarına yönlendirilmek yerine evlerine gönderiliyor.

İŞÇİLER ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARILIYOR

►Gıda üretimi artışı nedeniyle işten atmalar yaşanmıyor; ancak ücretsiz izin uygulamaları yaygınlaşıyor. Sadece 50 yaş ve üstü, risk grubunda olan işçilere yıllık izin kullandırılıyor, izin hakkı olmayanlar ücretsiz izne çıkarılıyor. Beyaz yakalı işçiler ise evden çalıştırılıyor.

►Tahin pekmez üretimi yapan işletmelerde üretim arttı, fazla mesai yaptırılıyor, fazla mesai ücreti düşük ödeniyor.

►Bir işletmede, özel istihdam bürolarından makine temizliği, depolama ve paketleme için günlük yevmiyeci çağrılıyor.

►İş yükünün artması ile işçiler eğitim almadıkları makinelerde çalıştırılıyor.

►Fırınlar, ekmek satış büfeleri ve pastanelerin yüzde 80’inde çalışma koşulları açısından hijyen, dezenfekte koşullarına uyulmuyor. İşçiler uzun saatler çalışmak zorunda kalıyor. Kayıt dışı çalışma sürüyor.