Girdi fiyatı makul seviyeye çekilsin
Ekonomi Servisi
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar yaptığı açıklamada, 2022 yılını değerlendirdi, 2023 yılından beklentilerini paylaştı. Bayraktar, sektöre yönelik 2023 destek bütçesinin 54 milyar, olarak planlandığını hatırlatarak, şu ifadeleri kullandı:
"Her ne kadar destek bütçesi artsa da girdi fiyatlarındaki artışlar ve enflasyon dikkate alındığında bunun daha da artırılması gerekir. Organik tarım ve iyi tarım uygulamalarında destek miktarları artırılmadı. Genelde hayvancılık desteklerinde artış sağlanırken, yem bitkileri destekleri aynı kaldı. Tarımsal üretimi planlamada önemli bir rolü olan kalem bazında destek miktarlarının doğru belirlenmesi tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından önemlidir."
2022 tarımsal destekleme programında pamuk ve ayçiçeğinde primlerin artırıldığını ama bunun üreticiyi tatmin etmediğini belirten Bayraktar, "Bu durum, bu 3 üründe 2023 sezonunda ekiliş alanlarına olumsuz yansıyacaktır. Halihazırda arz açığı verdiğimiz bu ürünlerde ithalat artacak ve kısır döngü devam edecektir" değerlendirmesinde bulundu.
Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin çiftçinin düşük faizli kredi ihtiyacının tamamını karşılaması gerektiğini aktaran Bayraktar, "Tarım Kredi Kooperatifleri, faizlerini Ziraat Bankası seviyelerine çekmelidir. Devlet desteği her iki kurumda da eşit şartlarda çiftçiye ulaşmalıdır" ifadesini kullandı.
TAZMİNATLAR YETERSİZ
Çiftçilerin, başta kuraklık olmak üzere, her türlü afetle karşılaştıklarında, aldıkları tazminatın zararlarını karşılaması gerektiğini vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
"2022'de çiftçilerimizden gelen en önemli şikayetler de sigortadan ödenen tazminatların yetersiz kaldığı yönündedir. Tarım sigortalarının geliştirilmesi ve çiftçinin karşılaştığı her türlü riskin kapsama alınması adına, TARSİM tarafından bu konularda devam eden projeler ve yapılacak her türlü çalışma birliğimizce destekleniyor. Çiftçi gelirlerinin yetersizliği, bazı afetlerde çiftçi zararının karşılanmasında beklentilerin altında kalınması, ortalama işletme ölçeklerinin küçüklüğü, küçük alanlarda tarım yapan çiftçilerin sigortaya ilgi göstermemesi, işletme başına düşen hayvan sayısının azlığı ve bu işletmelerin gelirinin düşük kalması gibi sebeplerle tarım sigortası yeteri kadar gelişemiyor. Yaşanan ve gelecekte beklenen afetlere karşı ülkenin gıda güvencesini korumak ve çiftçiyi tarımda tutmak için yaşanan afet sonrasında devlet yardımlarının devam etmesi ve bu alana daha fazla kaynak ayrılması zorunluluktur."
2023'TEN BEKLENTİLER
Türkiye'de girdi fiyatlarının üreticilerin alım gücünün çok üstünde olduğuna dikkat çeken Bayraktar, bitkisel üretimden, küçük aile işletmelerine, gençlerin istihdamının artırılmasından, çeşitli koruma tedbirleri ve desteklere kadar sektöre ilişkin beklentilerini şöyle sıraladı:
•Destek bütçesi, Tarım Kanunu'nda belirtildiği gibi gayrisafi yurtiçi hasılanın en az yüzde 1'i oranında olmalıdır. Destekler ekimden önce açıklanmalı ve zamanında verilmeli.
•Üzerinde tarımsal üretim yapılan fakat çeşitli nedenlerle Çiftçi Kayıt Sistemi'ne dahil edilemeyen araziler de tarımsal destekleme sistemine dahil edilmeli.
•Organik tarım ve iyi tarım uygulamalarında destekler artırılmalı.
•Zeytinyağı ve pamuk prim desteğine getirilen dekara verim sınırlaması kaldırılmalı.
•Hayvansal üretim kayıt altına alınmalıdır. Hayvancılığın yoğun yapıldığı yerlerde devlet destekli yem fabrikaları kurulmalı.
•Et ve Süt Kurumu özerk yapıya kavuşturulmalı, piyasayı etkin regüle etmesi sağlanmalı.
•Yem piyasasında istikrar sağlamak için Toprak Mahsulleri Ofisi, Tarım Kredi Kooperatifleri ve üretici örgütleri kanalıyla üreticilere sözleşmeli üretim kapsamında uygun fiyattan yem satışı yapılmalı.
•Buzağı kayıplarını azaltacak ve kaba yem piyasasına yönelik 'Ulusal Eylem Planı' hayata geçirilmeli.
***
GİRDİLER BİR YILDA 85 PUAN ARTTI
Çiftçinin tarım yapabilmesi için gerekli olan girdi fiyatlarındaki artışı gösteren tarımsal girdi fiyat endeksi, kasım 2022’de aylık yüzde 2,38 artış gösterirken yıllık yüzde 121,49 oldu. Endeks kasım 2021’de yüzde 36,20 seviyesindeydi. Bir yılda 85,29 puan artan girdi fiyatları açıklanan son veri ile 7 ayın en düşük seviyesine geriledi.
Yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, yüzde 172,05 ile enerji ve yağlar, yüzde 151,15 ile bina bakım masrafları ve yüzde 142,70 ile gübre ve toprak geliştiriciler oldu.