Göçmene darp TİHEK kararında

Ülkede göçmenlere yönelik Geri Gönderme Merkezi’nde (GGM) yaşanan ihlaller, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun (TİHEK) kararlarına da yansıyor.

TİHEK’e yapılan başvuruda, Tunus asıllı göçmen M.M.’nin İstanbul’da bulunan Tuzla Geri Gönderme Merkezi’nde kötü muameleye maruz bırakıldığı ortaya çıktı. Yapılan başvuruda, M.M.’nin 25 Nisan’da Arnavutköy Geri Gönderme Merkezi’nden, Tuzla Geri Gönderme Merkezi’ne gönderildiği, burada ise Arap asıllı olması nedeniyle ırkçılığa maruz bırakıldığı ifade edildi.

28 Nisan’da M.M.’nin tuvalette olması nedeniyle sabah sayımına geç kaldığı ifade edilen başvuruda, olayın akşamında 6 jandarma personeli tarafından işkenceye maruz bırakıldığı aktarıldı. Başvuruda, M.M.’nin darp sonucu parmağının kırıldığına dikkat çekildi. Ayrıca M.M.’nin avukat görüşü sırasında elinin alçıda olduğu, vücudunda yara ve darp izlerinin olduğu, olaydan bir gün sonra ise hastaneye götürüldüğü belirtildi. TİHEK tarafından oy birliğiyle “kötü muamele yasağının ihlal edildiğine” karar verildi.

KAYITLAR VERİLMEDİ

M.M.’nin sabah sayımına geç kalması nedeniyle, aynı günün akşam saatlerinde görevli personel tarafından kamera olmayan bir odaya götürüldüğü ifade edilen başvuruda, burada kötü muamele gördüğü ve kameranın yalnızca odanın bağlı olduğu koridorda olduğuna dikkat çekildi. Ayrıca M.M.’nin söz konusu olaya karışan personelden birinin ismini verdiği ancak bu isimde üç personel olması nedeniyle ‘tespit edilemediği’ belirtildi.

TİHEK, başvurunun ardından Tuzla GGM’den olayın yaşandığı yer ve zamanı içeren güvenlik kamerası kayıtlarını istedi. Ancak merkez söz konusu kayıtları “güvenlik kameralarının elektrik kesintisi yaşandığı anlarda kayıt almadığı” iddiasıyla teslim etmedi. TİHEK kararında kurumun, “kesintiye” ilişkin örnek olması için çeşitli tarih ve saatlere ilişkin tutanak ilettiği aktarıldı. Ancak söz konusu tutanakların, başvuru konusu olayın gerçekleştiği tarih ve saatle ilgili olmadığı, bazı tutanaklarda tarih ve saatlerin karalanarak değiştirildiği görüldü. Ayrıca kararda, tutanakların resmi makamlara sunulduğunu ya da işleme alındığını gösterir bir üst yazının tespit edilemediği belirtildi. Aynı zamanda 6 Haziran tarihli bir tutanakta 24 Mayıs tarihinde yapılan kontrollerde 37 güvenlik kamerasının geçmişe ait kayıt tutmadığının tespit edildiği aktarıldı.

SUÇLU GÖÇMENMİŞ!

TİHEK kararında aynı zamanda şu tespitlere yer verildi: “28 Nisan saat 21.00 sıralarında M.M.’nin jandarma personeli ile görüşmek istemesi üzerine jandarma güvenlik odasına getirildiği, görüşme sırasında M.M.’nin serbest bırakılmayı talep ettiği, odasına dönmeyi reddettiği ve avluda bulunan diğer tutulanları isyana teşvik ettiği; bunun üzerine Jandarma Nöbetçi Amiri’nin bilgisi dahilinde M.M.’nin bir odaya alındığı ifade edilmektedir. Ancak tutanakta yer alan ifadeleri doğrulayan bir güvenlik kamerası kaydı bulunmamaktadır.”

İŞKENCE SABİT

M.M.’nin kötü muameleye maruz kaldığı 28 Nisan’dan bir gün sonra götürüldüğü Tuzla Devlet Hastanesi tarafından gönderilen raporda ise M.M.’ye “el bileğinde ve el düzeyinde eklem ve ligamentlerin çıkık, burkulma ve gerilmesi” tanısı konulduğu ve elinin alçıya alındığı tespit edildi. Ayrıca Tuzla Geri Gönderme Merkezi’nde görevli Hekim K.E.’nin olaydan yaklaşık 20 gün sonra hastaneye sevk için bilgi notu yazdığı ve notta M.M.’nin sağ el başparmağında travması olduğu ve ağrısının arttığının belirtildiği görüldü.

M.M.’nin Arnavutköy Geri Gönderme Merkezi’nden Tuzla Geri Gönderme Merkezi’ne gönderilmeden önce yapılan adli muayenesinde herhangi bir darp izine rastlanmadığına dikkat çekilen TİHEK kararında, M.M.’nin sağ elinin Tuzla Geri Gönderme Merkezi’nde zarar gördüğüne karar verildi. Kararda ayrıca İl Göç İdaresi Müdürlüğü’nden M.M.’nin sağ elindeki zararın nasıl gerçekleştiğine dair bir açıklama sunulmadığı belirtildi.

TİHEK’in Tuzla Geri Gönderme Merkezi Ziyareti Raporu’na da değinilen kararda şunlar aktarıldı: “Alıkonulmuş kişilerin kötü muameleye maruz kaldıklarını iddia ettiği, kapısında ‘tadilattadır’ yazan bir oda bulunduğu, bu odadaki güvenlik kamerasının bantla kapatılmış olduğu, odanın giriş ve çıkışlarını gösteren bir güvenlik kamerası bulunmadığı, konuya ilişkin yapılan görüşmede odanın jandarma personeli tarafından giyinme odası olarak kullanıldığının ifade edildiği belirtilmektedir.”