Görülmeyen dram: Yaşlı intiharları
Yaşlı intiharlarının sayısı her yıl artıyor. Uzmanlar bu durumun ciddi bir halk sağlığı sorununa dönüştüğü uyarısında bulundu
BURCU CANSU - @burcu_cansu
burcucansu@birgun.net
Adli tıp uzmanları Erdem Hösükler, Zehra Erkol, Veyis Gündoğdu, Semih Petekkaya, Hakan Samurcu ve Bilgin Hösükler’in yaşlı intiharları ile ilgili hazırladıkları rapor, Türkiye’de çok bilinmeyen önemli bir gerçeğe dikkat çekti.
Rapora göre, yaşlı yetişkinlerin intihar nedenleri arasında eşleri ve yakınlarını kaybetmek, yalnız yaşamak, fiziksel ve psikiyatrik hastalıklar, ekonomik sorunlar, sosyal statü kaybı ilk sıralarda yer alıyor.
65 yaş üzeri kişilerin birçok ülkede intihara en yatkın grup olarak görüldüğü belirtilen rapora göre, Türkiye’de de 1970 yılında yüzde 4,4 olan yaşlı nüfusun tüm nüfusa oranı 2015 yılında yüzde 8,2’ye çıktı. 2006 yılında Türkiye’de yaşanan tüm intiharların yüzde 8,7’si 65 yaş ve üzeri iken bu oran 2015 yılında yüzde 11,7’ye yükseldi. Raporda, “Bu veriler, günümüzde üzerinde çok durulmayan yaşlı intiharlarının, eğer gerekli tedbirler alınmazsa gelecekte ciddi bir sağlık sorununa dönüşebileceğini göstermektedir” denildi.
Türkiye’de yapılan bir çalışmanın intihar riski yüksek olarak tanımlanan 110 yaşlı olgunun yüzde 68,2’sinin düşük eğitim seviyesine sahip olduğunu gösterdiği kaydedildi.
‘Hassas ve savunmasızlar’
Raporda, insanların yaşlanmaya bağlı olarak, birçok fiziksel ve ruhsal değişikliğe maruz kaldığı belirtilerek, gençlik yıllarına oranla daha düşük fiziksel ve mental beceriye sahip olma, eş, aile ve yakın arkadaş kayıpları, ekonomik problemler, fiziksel ve psikolojik kökenli sağlık sorunlarının bu yaş grubunu daha hassas ve savunmasız kıldığı ifade edildi. Her geçen yıl artan yaşlı nüfusun 2075 yılında tüm nüfusun yüzde 27,7’sini oluşturacağına dikkat çekilerek, şu tespitlerde bulunuldu: “Artan yaşlı nüfusa paralel olarak, bu yaş grubundaki intihar sayısında da belirgin bir artış görülmektedir. Ülkemizde 2006 yılında 65 yaş ve üzeri popülasyonda intihar sayısı 247 iken 2015 yılında 376’ya yükselmiştir Literatürde yaşlı intiharlarında erkek cinsiyet, risk faktörleri arasında gösterilmektedir.
65 yaş ve üstü intiharların yüzde 47,8’i 75 yaş ve üzeri yaş grubunda meydana gelmektedir.
İntihar amacıyla en sık kullanılan yöntem yüzde 47,2 ile ası olup, bunu yüzde 26,9’la ateşli silah kullanımı takip etmektedir. Yaşlılık döneminde, intihar amacıyla birden fazla yöntem bir arada da kullanılabilmektedir.
Yaşlılarda ölümle sonuçlanan en yüksek intihar yöntemleri olan ası veya ateşli silah kullanımının fazla olması, yaşlıların gençlere oranla yaşamlarını sonlandırmada daha kararlı olduklarını göstermektedir.”
‘Paylaşmıyorlar’
Yaşlıların gençlere oranla intihar düşüncelerini daha az kişiyle paylaşması, psikiyatrik hizmetlerden daha az oranda faydalanması ve daha ölümcül metotlar kullanmasına bağlı olarak, yaşlılık döneminde intihar riskinin belirlenmesinin güçleştiği ve tamamlanmış intihar oranının da arttığı bildirildi.