Göstermelik kare
Biden ile Erdoğan bir araya geldi. Beyaz Saray, görüşmede S400’lere ilişkin endişelerini dile getirdiğini ve hukuk vurgusu yapıldığını duyurdu. Doç. Dr. Berk Esen, “Göstermelik bir görüşme” dedi.
POLİTİKA SERVİSİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden'ın dün İtalya'nın başkenti Roma'da düzenlenen G20 Zirvesi çerçevesinde ikili bir görüşme gerçekleştirdi. İki ülke arasındaki ilişkilerde yaşanan gerilimin gölgesinde yapılan görüşme bir saatten uzun sürdü. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Biden’ın görüşmede ‘güçlü demokratik kurumların önemini’ vurguladığı, ABD'nin S-400'lere dair endişelerini ‘not ettiği’ duyuruldu. Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada ise görüşmenin pozitif atmosferde geçtiği ifade edildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Osman Kavala'nın serbest bırakılması çağrısında bulundukları için ABD büyükelçisi dahil 10 Batılı ülkenin elçisinin ‘istenmeyen kişi’ ilan edilmesi talimatı verdiğini açıklaması üzerine ABD ile Türkiye arasında ilişkiler tekrar gerildi. Kriz büyükelçiliklerin Türkiye’nin içişlerine karışmadıkları taahhüdü sonrası yatışmıştı. Dün gerçekleşen Zirve’de beklenen görüşme gerçekleşti. Görüşmenin ardından Beyaz Saray’dan açıklama yapıldı.
Açıklamada, ‘Biden savunma ortaklığını ve Türkiye'nin bir NATO müttefiki olarak önemini teyit etti ancak Türkiye’nin Rus yapımı S-400 hava savunma sistemleri almasına dair ABD’nin endişelerini de not etti. Biden aynı zamanda, güçlü demokratik kurumların, insan haklarına saygının, barış ve refah için hukukun üstünlüğünün önemini vurguladı’ ifadeleri kullanıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha sonra Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile de bir araya geldi.
ABD’Yİ İKNA ETMESİ MÜMKÜN DEĞİL
Biden-Erdoğan görüşmesini değerlendiren Uluslararası İlişkiler Uzmanı Doçent Dr. Berk Esen, “ABD Başkanı Biden, iktidara geldiğinden beri Türkiye’ye yönelik Trump döneminden çok farklı bir politika izliyor. ABD’nin sanayi, iktisadi ve siyasi üstünlüğü var. Bunu rahatlığıyla, AB üyelerinden de farklı olarak daha serbest hareket ediyor. Üstelik AB ülkeleri gibi göç konusunda borcu da yok Türkiye’ye. Görüşmeyerek belli konularda geri adımlar atmasını istediler. Bunu da başarmış olabilirler” dedi.
“Erdoğan, uzun süredir Biden’i masaya çekmeye çalışıyordu” diyen Esen, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kısa bir süreliğine olsa da bunu başardı. ABD, sahip olduğu pozisyonu aynen koruyor. Türkiye’nin ara formüllerini kabul etmiyor. ABD’nin AB kadar adaleti önemsediğini düşünmüyorum ama Kavala gibi konuları gündeme getirmiş görünüyorlar. Kavala konusunda Erdoğan yakın zamanda adım atabilir. S400 konusunda ise iktidarın eli kolu bağlı. ABD’yi ikna etmeleri çok mümkün değil. Var olan sıkıntılar devam ediyor. ABD yönetimi, kaygılarını, isteklerini bildirdi. Erdoğan’ın bu görüşmede geri bildirim yaptığını bile sanmıyorum. Erdoğan açısından tek artı, Biden’le sonunda görüşmüş olması. Bu durumunu iç siyasette kullanacaktır.”
SAVAŞI GENİŞLETMEK ARTIK İŞE YARAMIYOR
Öte yandan İsrail’in ana akım medya kuruluşlarından Haaretz’de çıkan bir makalede, bozulan Türkiye ekonomisi ışığında yaklaşan genel seçimler ve Erdoğan’ın giderek zayıflayan kamuoyu desteğine ilişkin çarpıcı tespitler yer aldı. Zvi Bar’el imzasıyla Haaretz’de çıkan makalede, Erdoğan’ın, ekonomik kriz tırmandıkça kamuoyu desteğini artırmak için Suriye’deki savaşı genişletme yoluna gittiği, ancak artık bunun da işe yaramadığı vurgulandı.
Makalede bu durum şu sözlerle ifade edildi: ‘‘Türkiye’de manşetler ekonomik kriz haberleriyle dolduğunda veya muhalefet lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Erdoğan’ı ‘Türkiye’yi açlığa sürüklemekle’ itham ettiğinde, Erdoğan, kamuoyunu arkasına alabilmek için Suriye’deki savaşı genişletebileceğini ima ediyor. Fakat piyasalar, alışveriş merkezleri ve Türk tüketiciler ikna olmakta zorlanıyor. Bir yıl içerisinde ev kiralarının iki katına çıkması, market fiyatlarının şişmesi, Erdoğan’ın güç gösterilerinin etkisini er geçen gün daha fazla yitirdiğini gösteriyor.’’