Grev ertelemeleri Anayasa’ya aykırı
130 binden fazla metal işçisi adım adım greve giderken MESS’in lokavt kararını değerlendiren iş hukuku uzmanı Dr. Murat Özveri, “Lokavt hak değil, endüstriyel bir silahtır” dedi. Özveri, grev ertelemelerinin Anayasa’ya aykırı olduğunu da vurguladı
Mahir Bağış
Türkiye’nin dört bir yanında bulunan 186 fabrikadan 130 bin metal işçisini ilgilendiren grup toplu iş sözleşmesi (TİS) sürecinde MESS’in yüzde 8’lik zam teklifini kabul etmeyen işçi sendikaları greve hazırlanıyor. Grev kararının üzerine MESS zam teklifini yüzde 10’a çıkarsa da Türk Metal ve Birleşik Metal-İş sendikaları bu teklifi kabul etmeyerek görüşmeden çekildi. Ardından MESS lokavt kararı aldığını ilan etti. Aralarında Türk Traktör, TOFAŞ, Borusan Mannesman, Aygaz, Ford Otomotiv ve Otokar’ın da aralarında bulunduğu büyük şirketlerin patronları, lokavt tarihinin önümüzdeki günlerde açıklanacağını duyurdu.
İş hukuku uzmanı Murat Özveri, MESS’in lokavt kararını BirGün’e değerlendirdi. TİS sürecinin olumsuz sonuçlandığı şartlarda işçi sendikaları için uygulanabilecek tek hakkın grev olduğunu belirten Özveri, “Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), kolektif hakların görünmezliği çerçevesinde sendika hakkını grev ve TİS hakkına bağlıyor” diye konuştu. Yasal sistemin ise grevi, ‘kanuni’ ve ‘kanuni olmayan’ şeklinde ikiye ayırarak tanımladığını ifade eden Özveri, “Kanuni grev, toplu pazarlığın sonuçlanmaması halinde uygulanabilecek bir hak olarak tanımlanırken diğer bütün durumlardaki grevler kanuni olmayan olarak ifade ediliyor” dedi.
LOKAVT HAK DEĞİL, TEHDİT
Grevin işçiler açısından anayasal bir hak olduğunu vurgulayan Özveri, şöyle devam etti: “Lokavt ise endüstriyel bir silah olarak kanun rolündedir; yani lokavt bir hak değil, tehdittir. Grev erteleme kararının 60 gün sonunda kalkması gerekiyor; fakat bu öyle bir erteleme ki ertelemeyi gerektiren durum ortadan kalktıktan sonra grevin devamı sağlanamıyor. Başkanlık sistemi sonrası artık kararlar Cumhurbaşkanlığı’nca veriliyor. Türkiye’de grevin uygulanabilmesi Cumhurbaşkanı’nın subjektif yorumlarına bağlı.”
‘Milli güvenliği tehdit ettiği’ gerekçesi ile ertelenen grevlerin gerçekte ekonomik nedenlerle ertelendiğine dikkat çeken Dr. Özveri, “Hâlbuki ekonomiyi olumsuz etkilemeyen eylem sosyolojik olarak grev sayılamaz. Grev erteleme kararları Anayasa’yı tanımamaktan başka bir şey değildir” değerlendirmesinde bulundu.