Günde 24 bin 650 icra dosyası açıldı: Borçlar dönmüyor

Havva Gümüşkaya

Salgın döneminde gelirsiz ve işsiz kalan milyonlarca yurttaş ucuz krediler aracılığıyla borçlandırıldı. Yaz aylarında dağıtılan düşük faizli krediler nedeniyle yurttaşın bankalara ve finans şirketlerine borcu ocak itibariyle 836 milyar liraya yükseldi. Yaklaşık bir yıldır ekonomik bunalım içerisinde olan milyonlarca kişi bu borçları döndüremiyor, böyle olunca borçlunun varlıkları icra yoluyla haczediliyor.

UYAP verilerine göre 5 Şubat itibariyle icra ve iflas dairelerinde halen derdest olan dosya sayısı da geçen yılın aynı günündeki dosya sayısına göre 1 milyon 674 bin adet artarak 22 milyon 160 bin 776’ya çıktı.

KONUT VE TARIM ARAZİLERİ SATIYOR

İcra yoluyla el konulan mülk veya gayrimenkuller Basın İlan Kurumu’na bağlı ilan.gov.tr adresinden satışa çıkarılıyor. Güncel verilere ilan.gov.tr’de 5 bin 850 emlak ilanı bulunuyor. İlanlar içerisinde en fazla 2 bin 714 ilan ile konut satışları dikkat çekiyor. Konut satışlarının ardından tarla, tarım arazisi statüsündeki alanların satışı dikkat çekiyor. Bin 437 adet tarım arazi icra müdürlükleri tarafından satışa çıkarılmış durumda. Salgın döneminde tarım sektörünün bankalara olan kredi borçları geçen yıl 2019’a göre 21,4 milyar lira artarak 125,4 milyar liraya kadar yükseldi. Sektörün ödeyemediği için takibe aldığı kredi borcu da temerrüt sürelerinin uzatılmış olmasına rağmen 2020 yılı sonunda 5 milyar lira olarak gerçekleşti. Bu da önümüzdeki günlerde icradan tarla ve tarım arazi satışlarında meydana gelebilecek artış ile ilgili endişe yaratıyor.

BATIKLAR MAKYAJLANDI

Bankaların donuk alacaklarına ilişkin 90 gün olan asgari gecikme süresinin, salgına karşı alınan önlemler kapsamında 31 Aralık 2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere 180 güne çıkarılmıştı. Salgının henüz kontrol altına alınmaması nedeniyle bu tarih 31 Haziran 2021’e kadar uzatıldı ve taksit öteleme ve yeniden yapılandırma uygulamaları hayata geçirildi. Bu nedenle, takibe düşmesi muhtemel kredilerin büyük bölümü batık kredi olarak görünmüyor. 90 gün uygulamasına geri dönülüp dönülmeyeceği ise henüz bilinmiyor.

İCRALAR BU YIL DAHA DA ARTACAK

İcra ve iflasların bu yıl daha da artacağına dikkat çeken Avukat Çağan Yazıcı, hacizlerin önümüzdeki günlerde artacağını şöyle anlattı:
“Mart ayında adli sürelerin durdurulması kararı ile birlikte açılan icra takiplerinde borçluların borca itiraz vb. süreleri de uzadığı için takip resmi olarak açılsa dahi fiili olarak ilerlemiyordu. Ancak bu dönemde özellikle yaz aylarında pandemi destek kredileri ile borçluluk arttı, dükkânlar yeniden kapandı. Yapılan ötelemelerin de sonuna gelindi. Yani sonuç olarak bu borçlanmalar nedeniyle hem yeni icra dosyaları açılıyor, hem de mevcut dosyalar da borçlular ödeme yapamadığı kapanmıyor. Sayı arttırıyor. Özellikle icralık olan borçlar taksitli telefon alımları vesaire. Adliyeler açıldıktan sonra da avukatlar salgın nedeniyle gidip icra dosyaları açmıyordu. Bir de avukatların icra dairelerinde işlem yapabilme hızı azaldı. İcra daireleri karantinaya alınıyor sık sık. Memurlar sağlık nedenleriyle izne çıkıyor. Genel olarak icra dairelerinde bir yığılma ve mesai/personel azlığı söz konusu. Bu nedenle önümüzdeki günlerde icra ve iflas sayısında ciddi artışların meydana geleceğini düşünüyorum.”

***
Saatte bin icra dosyası

İcra dairelerine UYAP üzerinden 1 Ocak ve 5 Şubat arasında 862 bin 747 adet icra ve iflas dosyası açıldı. Bir başka ifade ile yılın ilk 35 gününde icra dairelerine günde 24 bin 650 icra ve iflas dosyası geldi. Ancak salgın nedeniyle geri ödemelerde sağlanan ötelemenin sonuna gelindi bu da önümüzdeki günlerde çok sayıda iflas haberleri geleceği anlamına geliyor.

***

Borcun başkenti İstanbul

Ülkede toplam bireysel kredi kartı harcamalarının yüzde 33’ü İstanbul’da gerçekleşti. Bireysel kredi kartı harcamaları İstanbul’da yüzde 20 artarken ülke genelinde yüzde 23 arttı. İstatistik Ofisi, İstanbul’a ilişkin finansal piyasaların değerlendirildiği Şubat 2021 Finansal Piyasalar İstanbul Ekonomi Bülteni’ni yayınladı. Buna göre kredi kullanımı yıllık yüzde 33, takibe düşen krediler yüzde 10 arttı. Öte yandan kişi başına düşen nakdi kredi, yıllık yüzde 30 artarak 90 bin 322 TL’ye çıktı.

***

3 MİLYON KİŞİNİN ELEKTRİK VE DOĞALGAZI KESİLDİ

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in verdiği bilgiye göre 2020’nin ilk 10 ayında 2 milyon 530 bin elektrik faturası, 579 bin 642 doğalgaz faturası ödenmediği için bu abonelere geçici olarak kesinti uygulandı. Aynı dönemde 53 bin 840 elektrik abonesi ile 123 bin 657 doğalgaz abonesinin faturalarını ödeyemediği için haklarında yasal işlem başlatıldı.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in soru önergesini yanıtlayan Bakan Dönmez, şu ifadeleri kullandı:

“Eylül sonu itibariyle üretilen 269 milyon 203 bin 49 elektrik faturasından, sözleşmesine göre yükümlülüklerini yerine getirmeyen muhtelif elektrik abone gruplarının yüzde 0,94’ünde,

Eylül sonu itibariyle üretilen 128 milyon 809 bin 427 doğal gaz faturasından, sözleşmesine göre yükümlülüklerini yerine getirmeyen muhtelif doğal gaz abone gruplarının yüzde 0,45’inde mevzuata bağlı kalınarak geçici olarak kesinti uygulanmış olup, mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getiren bütün abonelere tekrar elektrik ve doğal gaz arzı sağlanmıştır.

GÜRER: NEREDE SOSYAL DEVLET?

CHP’li Gürer, pandemi nedeniyle uygulanan kısıtlamalar nedeniyle insanların evine ekmek bile götüremez bir duruma geldiği dönemde, elektrik ve doğalgaz faturalarını ödeyemediği için kesinti uygulanması ve hatta haklarında yasal işlem başlatılması üzüntü vericidir. Sosyal devletçilik anlayışı gereği böyle durumlarda hayati öneme sahip elektrik ve doğalgaz kesintisi yapılmamalı ve faturalarını ödeyemedi diye insanlar hakkında yasal takip başlatılmamalıdır” ifadelerini kullandı.