Güzelleme ile KKM örtbası

Ekonomi Servisi

Kur korumalı mevduat (KKM) uygulamasında bütçeden ödenen kur farkı beş ayda 60,6 milyar lirayı bulmuşken Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 9 ayda KKM hesaplarının hacminin 1,3 trilyon liraya ulaştığını açıkladı.

Sosyal medya hesabından açıklama yapan Nebati, “Sistemin çarkları Türk lirası ile besleniyor. Bu bizim paramız, bizim tasarrufumuz ve bizim yatırımımız. Bugün gelinen noktada, kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarında gerçek ve tüzel yatırımcı sayısı toplamda 2 milyon 138 bin 489'a ulaştı. Biz Türk liramıza güvendikçe, ülkemizi her türlü şoktan, her türlü gerilim ve krizden korumayı başarırız" ifadelerini kullandı.

Temmuz ayı bütçe gerçekleşmesine göre kur korumalı mevduat hesapları için kur farkı olarak bütçeden bir ayda 23 milyar 362 milyon lira çıktı. KKM hesapları için martta 11,7, nisanda 4,6, mayısta 4,8, haziranda 16,1 milyar lira ödenmişti. Temmuzdaki rekor ödemeyle birlikte 23 Mart-31 Temmuz günleri arasında vadesi dolanlar için Hazine’den 60,6 milyar lira ödendi. Bu tutar, kur korumalı mevduat hesabına doğrudan TL yatırarak katılanlara bütçeden yapılan ödemeyi gösteriyor. Döviz tevdiat hesabını TL’ye döndürmek suretiyle KKM’ye katılanlara ise ödemeyi Merkez Bankası yapıyor.

Kur korumalı mevduatların para kompozisyonu ilgili olarak yapılan en son açıklamalardan yola çıkıldığında bu mevduatların yüzde 55-60’ının döviz veya altından dönen mevduatlardan yüzde 40-45’inin ise TL mevduatlardan oluştuğu tahmin ediliyor.

Merkez Bankası'nın da ağustos sonuna kadar 75-90 milyar lira arasında KKM için ödeme yaptığı tahmin ediliyor.

Şubat ayında döviz mevduatından kur korumalı mevduata geçen şirketlere sağlanan kurumlar vergisi avantajı nedeniyle vazgeçilen kurumlar vergisi tutarının ise 10,1 milyar lira olduğu açıklandı. Buna göre sistemin şimdiye kadar kamuya toplam maliyetinin 145- 160 milyar lirayı bulduğu tahmin ediliyor.

DOLARİZASYONU ARTIRDI

Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, sürekli KKM’nin dolarizasyonu kırdığını ve Türk Lirası mevduatlarını artırdığını ileri sürüyor. Ancak Merkez Bankası, şirketlerin kur riskini hesaplarken, bu mevduatları “döviz varlığı” olarak kabul ediyor. Bu açıdan da bakıldığında KKM’nin ekonomideki dolarizasyon eğilimini kırmayıp aksine artırdığı ve bu kesimlerin kur riskinin Hazine ve Merkez Bankası’nın üzerine yıkıldığı görülüyor.

Döviz mevduatlarının toplam mevduattaki payını gösteren dolarizasyon oranı tüm mevduatlar için 54,9 olarak hesaplandı. Dolarizasyon oranı gerçek kişilere ait mevduatlarda ise yüzde 58,5 oldu. Kur korumalı mevduat uygulaması kapsamında açılan mevduatların döviz kuruna endeksli olması nedeniyle gerçek dolarizasyon oranı ise yüzde 71,7’ye ulaştı.