Haber alma hakkı ihlal edildi

Hüseyin ŞİMŞEK

İstanbul İstiklal Caddesi’nde meydana gelen bombalı saldırıdan kısa süre sonra Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) tarafından internete erişim büyük oranda engellendi. Saldırıdan sonra internete bağlanmak isteyen vatandaşlar, yavaşlayan bağlantı nedeniyle büyük oranda bu isteklerini gerçekleştiremedi. Sosyal medya sitelerine ise yaklaşık 10 saat boyunca kesintisiz erişim sağlanamadı. BTK tarafından hızla internete getirilen erişim engeli tepkilere neden oldu.

CHP Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, BirGün’e yaptığı açıklamada, BTK’nin jet hızıyla aldığı internet bant daraltma ve sosyal medyaya kısıtlama kararını eleştirdi. “Bu dönemde yanlış algılanabilecek paylaşımlar oluyor ama tüm interneti, sosyal medya mecralarını sınırlayarak aslında toplumun haber alma hakkının önüne geçmiş oluyorlar” diyen Adıgüzel, “Bu tür saldırılar, halkı korku ve paniğe sevk etme amacı taşır. Bu noktada ülkeyi yönetenlerin açık, şeffaf olmaları gerekirken interneti kısıtlamaları, vatandaşı bilgisiz kaldığı için daha çok paniğe ve korkuya sevk ediyor” dedi.

Demokratik ülkelerde bu tür uygulamalara gidilemeyeceğini anlatan Adıgüzel şunları söyledi:

“Son deneme akıllara çok sayıda konuyu getiriyor. Seçimler için olsun ya da olmasın, iktidarın işine gelmeyen olaylarda sosyal medya mecralarını ve interneti ne kadar hızlı ve uzun süreli engelleyebildiğini görmüş olduk. İstenirse BTK eliyle her durumda bağlantılar engellenebilir, internete girme hakkı vatandaşların elinden alınabilir. BTK’ye verilen sınırsız yetkileri her fırsatta eleştirmek gerekiyor çünkü bu kurum bir istihbarat birimi değildir. Mahkeme kararı olmadan çok rahat faaliyet göstermeleri son derece endişe vericidir.”

OHAL’E DAYANIYOR

İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz de bant daraltma uygulamasının hukuksuz olduğuna işaret etti. Kişisel sosyal medya hesabı üzerinden internete erişimin engellenmesini değerlendiren Prof. Dr. Akdeniz, şu tespitleri yaptı:

“İstanbul’daki bombalı saldırı sonrasında sosyal medya platformlarına uygulanan bant daraltma yaptırımının Türk mevzuatında genel bir yasal dayanağı yok. Fakat, mevzuatta bant daraltma yaptırımının keyfiyete izin verecek şekilde ve sansür amaçlı kullanılmasına izin veren yasal bir düzenleme mevcut. Bu düzenlemenin tarihçesi OHAL dönemindeki KHK’lere kadar uzanıyor. Ağustos 2016 içinde ve OHAL devam ederken 671 sayılı KHK ile Elektronik Haberleşme Kanunu’nun Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun yetkisi ve idarî yaptırımlarla ilgili 60. maddesine 10. paragraf eklendi. Bu madde ile Cumhurbaşkanlığına geniş yetki verildi.

Cumhurbaşkanlığı, milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık, genel ahlakın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak gerekli gördüğü tedbirleri alıp, BTK’ye bildirebiliyor. BTK Başkanı da, Cumhurbaşkanlığı tedbirlerine ilişkin kararını derhal işletmecilere ve erişim sağlayıcılara bildiriyor. Bu kararın gereği, derhal ve kararın bildirilmesi anından itibaren en geç 2 saat içinde yerine getiriliyor. Bant daraltma uygulaması da bu şekilde yapılıyor. Uygulamada aslında hakim onayı şartı var. Madde ‘Bu karar, 24 saat içinde sulh ceza hakiminin onayına sunulur. Hakim kararını 48 saat içinde açıklar, aksi halde karar kendiliğinden kalkar’ diyor. Fakat, kısa süreli bant daraltma uygulamalarında hakim onayına gerek kalmıyor.”

SUÇ DUYURUSU

İnternete erişim engeli uygulamasını eleştiren CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin, BTK yetkilileri hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını açıkladı. CHP’li Tekin, konuyla ilgili açıklamasında, “Ülkenin en büyük şehrinin merkezinde bir patlama olmuş. İnsanlar ölmüş, yaralanmış, herkes merak içinde ama toplumun buna ilişkin haber alma hakkı yok. Neden? BTK Başkanı uygun görmüyor da ondan… Burası muz cumhuriyeti değil, Türkiye Cumhuriyeti. AKP’nin seçim ofisi gibi görev yapamazsınız. Herkes milletin haber alma hürriyetine saygı gösterecek. Bu uygulama açıkça sansürdür, hukuka ve kanuna aykırıdır” ifadelerini kullandı.