Halk alternatif siyaset arıyor
Spectrum House’un araştırmasına göre yurttaş iktidardan umudu kesti, halkın yarıdan fazlası erken seçim istiyor. Kararsız ve oy kullanmayacakların birinci parti haline gelmesi ise halkın alternatif arayışını gösteriyor.
Politika Servisi
Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi Türkiye genelinde seçmenlerin siyasal eğilimlerini ölçmek amacıyla, 1-9 Ekim 2024 tarihleri arasında, 18 yaş ve üzeri 2 bin 235 katılımcı ile bir araştırma gerçekleştirdi. Araştırma İstanbul, İzmir, Adana, Diyarbakır, Bursa, Ankara, Zonguldak, Kayseri, Van, Balıkesir, Trabzon ve Ağrı olmak üzere 12 ilde yürütüldü. Araştırmaya göre halkın büyük çoğunluğu neredeyse tüm kamuoyu yoklamalarında olduğu üzere yine ekonomik krizi en büyük problem olarak görüyor.
Yurttaşın yarısından fazlasının erken seçim talebinde bulunduğu görülürken, siyasi liderlerin beğeni oranının düşük kaldığı dikkat çekiyor. Oy tercihlerine bakıldığında ise CHP’nin hala birinci parti olmasının yanı sıra kararsızların ve oy kullanmayacağını söyleyenlerin toplam oranının yüzde 32 ile birinci sıraya yükselmesi de dikkat çeken bir başka konu başlığı. Araştırmadan çıkan sonuçlara göre halkın ezici bir bölümü iktidardan umudu kesmiş durumda. Ancak muhalefet parti ve liderlerini beğendiği ya da desteklediğini söylemek zor görünüyor. Araştırmadan öne çıkan bulgular şöyle:
Erken seçim: Erken seçim tartışmaları Türkiye’de siyasetin merkezinde yer almaya devam ederken katılımcılara “Erken seçim yapılmalı mı?” sorusu yöneltildi. Katılımcıların yüzde 58,5 oranında bir çoğunluğu erken seçim yapılmasını destekledi. Buna karşın, yüzde 41,5’lik bir kesim erken seçim istemediğini belirtti. Son bir yılda ekonomik durumunuz nasıl değişti sorusuna katılımcıların yüzde 71,7’si kötüye gitti derken yüzde 16,4’ü değişmedi, yüzde 11,9’u ise iyiye gitti yanıtını verdi. Bu sonuçlar, halkın önemli bir kısmının mevcut siyasal ve ekonomik gidişattan memnun olmadığını ortaya koyarken, diğer bir kesimin ise statükonun devamından yana olduğunu gösteriyor.
Sperectum House’den yapılan değerlendirmeye göre araştırma verileri ışığında elde edilen bulgulara bakıldığında eğitim düzeyi arttıkça erken seçim talebinin yükseldiği, gençlerin diğer yaş gruplarına kıyasla erken seçimi daha fazla istediği görüldü. Gençler, özellikle gelecek kaygısı ve değişim talepleri doğrultusunda erken seçimi bir çıkış yolu olarak görüyor. Yaşlı seçmenler ise geçmiş deneyimlerinin etkisi ve istikrar arayışı nedeniyle daha az erken seçim talebinde bulunuyor.
Siyasi liderlerin beğeni oranları: Siyasi liderlerin beğeni ve beğenmeme oranları, Türkiye’deki kutuplaşmayı derinleştiren önemli bir gösterge olarak ön plana çıktı. Araştırma bulguları, liderlerin halk nezdindeki olumsuz algısının oldukça yüksek olduğunu ortaya koyarken bu durum halkın değişim arzusunu yansıtması açısından dikkat çekici.
Şirketin değerlendirmesine göre beğeni oranlarının yüzde 35’i aşmaması, geniş halk kitleleri tarafından tam desteklenen bir liderin bulunmadığını ve liderler arasındaki siyasi rekabetin bölünmüş bir kamuoyuyla şekillendiğini ortaya koyuyor.
Oy Tercihleri: Bu pazar seçim olsa katılımcıların oy tercihleri incelendiğinde, 14 Mayıs 2023 genel seçim sonuçlarıyla karşılaştırıldığında önemli değişiklikler dikkat çekiyor. Araştırmada bu pazar seçim olsa birinci partinin “kararsızım veya oy kullanmayacağım” diyen seçmen kitlesi yüzde 32,1 olduğu görülüyor. Araştırma bulguları, Türkiye siyasetindeki kutuplaşmanın derinleştiğini ve halkın mevcut liderlerden memnuniyetsiz ortaya koyuyor. Erken seçim talebi ve ekonomik durum hakkındaki olumsuz değerlendirmeler, halkın siyasal değişimle ilgili arayışını yansıtması bakımından önemli.
Araştırmadan çıkan sonuçlara göre ayrıca, Zafer Partisi, Yeniden Refah Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi en yüksek seçmen konsolidasyonuna sahip partiler olarak öne çıkıyor. Bu partiler mevcut seçmenlerini korurken yeni seçmen kazanarak tabanlarını genişletmeyi başarmış görünüyor. İYİ Parti en düşük seçmen konsolidasyonuna sahip parti olarak görülürken İYİ Parti’nin ciddi bir seçmen kaybı yaşadığını ortaya çıkıyor.
AKP ve MHP de önceki seçimlere kıyasla önemli ölçüde seçmen kaybetmiş partiler arasında yer alıyor. Özellikle bu partilerin seçmenleri arasında oy kullanmama ve kararsızlık eğiliminin oldukça yüksek olması dikkat çekici bir bulgu olarak alternatif arayışları ve gri alanı şekillendirmesi bakımından önemli. DEM Parti ise son genel seçimlerle kıyaslandığında oylarını büyük oranda koruyor.
