Irak, İran ve Lübnan'da yurttaşlar elektrik gibi karşılanması gereken temel bir ihtiyaçtan yoksun durumda. Zengin nüfus aşırı sıcaklara karşı jeneratörle klimalarını açarken yoksul halk yalnızca ışıklarını açabiliyor

Halkı elektriksiz bırakanlara öfke

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Aşırı sıcakların ve hayatı felç eden elektrik kesintilerinin yaşandığı Ortadoğu ülkelerinde halk bugünlerde zor zamanlar geçiriyor. Irak, İran, Suriye ve Lübnan'da farklı nedenlerle haftalardır süren elektrik kesintileri sonucu yurttaşlar jeneratörlere yönelmek zorunda kaldı. Ancak jeneratörlerin fiyatları yoğun talep sonucu neredeyse iki katına fırladı ve zengin kesimler klimalarını çalıştırmak için binlerce dolarlık jeneratörler elde ederken yoksul bırakılan onbinlerce yurttaş yalnızca ışıklarını açabilmek için jeneratör kullanmak zorunda. Örneğin, Lübnan'da hemen hemen hiç durmadan çalışan jeneratörlerin havayı sekiz kat daha hızlı zehirlediği tespit edildi. Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Amerikan Üniversitesi'nde bir kimyager ekibi, yoğun jeneratör kullanımı devam ettiği müddetçe her yıl 550 yeni kanser ve 3 bin yeni kalp ve damar hastalıklarının ortaya çıkabileceği konusunda uyardı.

YÖNETİMLERE TEPKİ

Tüm bunlar yaşanırken halkın elektrik ihtiyacını karşılayamayan hükümetlere dönük öfke de giderek artıyor. Irak ve İran'da elektrik santrallerine dönük sabotaj ihtimalleri ve yetersiz planlama üzerinde durulurken Lübnan'da ise enerji şirketlerine döviz bazlı ödeme yapılamadığı için kesintiler mevcut. İran'da elektrik kesintileri yüzünden pek çok şehirde protesto düzenlenirken, Huzistan eyaletinde su kesintisi de halen kriz konusu. Irak'ın Basra kentinde yurttaşlar elektrik kesintilerine karşı lastik yakarak yolları trafiğe kapattı. Lübnan'da da yine halk mazot kısıtlaması ve elektrik kesintilerine karşı benzer gösteriler yaptı. Suriye'de ise Şam'ın kuzeyinde yaşayan halk elektrik kesintilerinin günde 20 saate ulaşmasından şikayetçi.

ELEKTRİKSİZ ÖLÜRÜZ

ABD merkezli Washington Post (WP) gazetesi Irak'ta elektrik kesintileriyle boğuşan yurttaşlarla görüşerek çarpıcı gözlemlere yer verdi. Buna göre, bölgedeki işyerlerinin ayakta kalma mücadelesi verdiği ve bazı şehirlerde sokak lambalarının hemen hemen hiçbir zaman çalışmadığı aktarıldı. Irak'ın başkenti Bağdat'ta meyve suyu satan Abdülkerim El Zubi, jeneratör kullanmak zorunda kaldıklarını ancak elektrik ihtiyacını karşılayacak kadar bütçesi olmadığını vurguladı. Iraklı yurttaş, "Elektrik kesilirse her şeyimizi kaybederiz. Bu yüzden ışıkları açık tutmalıyız. Meyveler çürür ve millet hastalanır. Elektrik olmadan burası ölür" dedi.

Iraklı Tahsin Muhammed de "Sıcaklık o kadar kötü ki canını acıtıyor. Bunu yaşamamış birine yaşadıklarımı anlatmak bile zor" diyerek yaşadıkları durumu dile getirdi. WP'nin iddiasına göre, İran'ın başkenti Tahran'da da elektrik kesintileri nedeniyle hastanelerde yoğun bakım ünitelerindeki bazı hastalar hayatını kaybetti. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise bütün hastanelerde acil durum jeneratörleri olduğunu öne sürerek bu iddiaları reddetmişti.

KRİZE MAZOT EKLENDİ

Almanya merkezli haber ajansı DPA da Lübnan'da elektrik kesintilerinin yanı sıra mazot kıtlığının da dayanılamaz boyutlara ulaştığını belirten bir habere yer verdi. Habere göre,

Lübnan'da hanelere günde yalnızca iki saat elektrik verilmesi sonucu ülkenin neredeyse tamamının jeneratörlerle elektrik sağladığına dikkat çekildi. Özel elektrik jeneratörü sahipleri, mazotun bitmesi nedeniyle çoğu bölgede jeneratörleri günde sekiz saatten fazla kapatma kararı alırken bazıları ise jeneratörleri kalıcı olarak kapattı. Lübnan’ın güneyinde yer alan Habboş kasabası sakinleri ise kasabanın karanlığa gömülmesine karşı her gün eylemler düzenlerken ülkenin güneyindeki Sayda kentinde de çok sayıda öfkeli yurttaş hafta sonu sokaklara çıktı. Lübnan'da Beyrut Limanı patlamasından bu yana istifa eden Hasan Diyab hükümeti yerine yenisi kurulamadığı için yurttaşlar yöneticileri durumdan sorumlu tutuyor.

***

Ekonomik krize ve işsizliğe isyan

Tunus'ta pandemi dönemi giderek kötüleşen ekonomik kriz ve işsizlik sorunu halkı dün sokaklara döktü. Başta başkent Tunus olmak üzere birçok kentte düzenlenen eylemlerde Başbakan Hişam el Meşişi'nin istifası talebi öne çıktı. Meclis'in feshedilmesini de isteyen eylemcilere polis şiddetli müdahalede bulundu, onlarca kişi gözaltına alınırken çok sayıda kişi saldırılarda yaralandı. Sosyal medyada yayımlanan görüntülere Gafsa, Sidi Bouzid, Monastir, Nabeul kentlerinde yüzlerce eylemcinin protestoları yansırken Sousse’de ise protestocular, ülkenin en büyük partisi konumundaki gerici Ennahda’nın merkez binasına baskın yapmak istedi. Eylemlere katılan 28 yaşındaki işsiz genç Nurettin Selmi, “Sabrımız tükendi. İşsizliğe bir çözümleri yok. Salgını kontrol altına alamıyorlar ve bize aşı veremiyorlar” tepkisi gösterdi. Başbakan Meşişi geçen hafta sağlık bakanını görevden almış, hastanelerde aşı stoklarının tükenmesi de tepkilere neden olmuştu.