Kur korumalı mevduat sistemi zengini daha da zenginleştirmeye devam ediyor. Finansal piyasalar uzmanı İris Cibre, “Hiçbir alın teri harcamadan gelir kişilere otomatik aktarılıyor. Bu durum adaletsizlik” diye konuştu.

Halkın cebinden zenginlere kaynak
Fotoğraf: AA

Aycan KARADAĞ

AKP iktidarı, yükselen doları tutabilmek için devreye soktuğu kur korumalı vadeli mevduat hesabı sistemindeki adaletsizlik gün geçtikçe büyüyor. Sistem için bütçeden harcanan para 2022’nin ilk altı ayında, yaklaşık 37,2 milyar TL’ye ulaşırken işin kaymağını da büyük şirketler yiyor.
Bir ticari firma 11 Şubat'ta, 16 bin 675 dolarını çeşitli bankalarda TL’ye çevirerek 226 bin 88 TL olarak kur korumalı mevduata yatırdı. 6 ayda kurdaki değişiklik nedeniyle firmanın 73 bin 519 TL Hazine’den para aldığı görüldü. Diğer bir deyişle halkın cebinden bu firmaya 73 bin 519 TL yatırıldı. Firmanın 6 ayda kazandığı para modelinin halka maliyetini tekrar gözler önüne serdi. Finansal piyasalar uzmanı İris Cibre, “Benim tuttuğum tabloya göre, ödenmiş ve ödenecekler dâhil 158 milyar TL’lik bir kur farkı oluşmuş durumda. Bu farkın 90 milyar TL’si hazineden ödendi ve ödenmeye devam edilecek” dedi.


Cibre, bu sistemin birikimli insanlara hitap ettiğini söyledi. Cibre, “Bu sistemin dövize endeksli bir mevduat ürünü olduğunu biliyoruz. Üstelik bedava opsiyonu da var… Hiçbir riski yok. Risksiz getiriden faydalanmak için kişinin sermayesi olması gerekiyor. Sermayesi olmayanlar, ay sonunu zor getirenler, asgari ücret ile yaşamını sürdürenler bu avantajlı üründen faydalanamıyor. Fakat bu avantajlı ürünün Hazine tarafından ödenen kur farkı kısmını ise avantajlı üründen faydalanamayanların vergileriyle karşılanıyor. Bu vergi gelirleri elde edilmesi için yurttaşlar çalışıyor. Çalışmaları karşılığında gelir ve dolaylı vergiler ödüyor. Fakat bu vergi verenler bu kur korumalı mevduattan faydalanmıyor. Çünkü ay sonunu zor getirdikleri için bir birikimleri yok” diye konuştu.

ADALETSİZLİK YARATIYOR

Cibre sözlerine şunları ekledi: “Dolasıyla kişi gelirini, ekonomi yönetiminin verdiği bu avantajlı ürün sayesinde otomatik, hiçbir alın teri göstermeden geliri olarak kişilere otomatik aktarıyor. Bu durum adaletsizlik yaratıyor. Gelir aktarımı, servet aktarımı dediğimiz bir mekanizma oluyor.”

Hükümetin, şirketleri yatırıma teşvik etmesi gerektiğine vurgu yapan Cibre, şöyle konuştu: “Yaratılmış yanlış ekonomik ekosisteminden doğal olarak şirketler faydalanmak istiyorlar. Geçen gün bir haber gördük. Şirketin ortağı gidiyor ve bu kur korumalı mevduat sistemden faydalanıyor. Yaptığı işlemi teminat göstererek kredi alıyor. Bu durum insanlar yatırıma yönlenmek yerine rant yaratmaya yöneltiyor. Hükümetin yapması gereken aslında yatırımı teşvik etmesidir. Gelirleri artıracak önlemler almasıdır.”