Hatay’da ÇED’e gerek görülmüyor
Depremde büyük hasar gören Hatay, son aylarda adeta bir şantiye alanına dönüşmüş durumda. Bakanlık da maden projelerine ve beton tesislerinde ÇED’i gerekli görmedi, şirketlere ise sadece idari yaptırım uyguladı.
Aycan Karadağ
aycankaradag@birgun.netHatay, Maraş merkezli depremin yaralarını hâlâ sarılamadı. Kentin her yeri ise adeta şantiye alanına döndü. Doğayı ve yaşamı tehdit eden yeni maden projeleri birbiri ardına hayata geçirilmek isteniyor.
Ekim ayında 10 farklı maden projesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı’na başvuruda bulunulurken, Bakanlık bu projelerden 5’i için "çevresel etki değerlendirme (ÇED) gerekli değildir" kararı verdi. Ancak bu projelerin birçoğu orman, tarım ve yaşam alanlarının içerisinde yapılmak isteniyor.
ÇED gerekli değildir kararı verilen bazı projeler şöyle:
• Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü - İskenderun ilçesinde Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi projesi
• Karin Madencilik Hassa ilçesinde Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi projesi
• Öztaş Sahir Arslanlar Madencilik - Antakya ilçesinde Kırma Eleme Tesisinde Kapasite Artırımı projesi
• Hatay Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı - Yayladağ ilçesinde Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi projesi
• Eti Toprak Endüstrisi ve Tic A.Ş. - İskenderun ilçesinde Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi Kapasite Artışı projesi
SADECE İDARİ YAPTIRIM
Hatay’da hazır beton tesislerinin sorunları da devam ediyor. Ekim ayında 3 yeni hazır beton tesisi için çalışmalar başlatıldı. Ancak Bakanlık, bu tesislerin çoğuna usulsüzlük nedeniyle idari yaptırımlar uyguluyor.
Son bir ayda, 8 hazır beton dökümü üzerine faaliyet gösteren şirket hakkında idari yaptım yapıldı. Bakanlık şirketlerin birçoğuna, 7223 Sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunugerekçe göstererek yaptırım uyguladı.
Bakanlığın yaptırım uyguladığı şirketler şöyle:
• OYAK Çimento Fabrikaları
• Mimaray İnşaat
• Özaykut Yapı A.Ş./3 tane yaptırım cezası
• Eryılmazlar Metal Sanayi
• Çimsa Çimento
• Kendirliler Haddecilik
• Kılıçlar Hurdacılık
• Yetimoğlu Hazır Beton İnşaat
∗∗∗
BAKANLIK İSTATİSTİKLERİ GEÇİŞTİRDİ
CHP Bursa Milletvekili Prof. Dr. Kayıhan Pala, geçtiğimiz mart ayında Çevre ve Şehircilik Bakanlığına çevre etki değerlendirmesi (ÇED) hakkında sorular yöneltti. Bakanlık 6 ay sonra verdiği yanıtta, Pala’nın sorularına bilgi vermekten ziyade, bilgilerin bulunmasının mümkün olmadığı bir internet sayfasına yönlendirme yaptı.
Pala “Milletvekili olarak görev yaptığım 16 ay içinde, verdiğim soru önergelerinin sadece yüzde 38’ine yanıt verildi. Kabaca her 10 soru önergemizden 6’sı yanıtsız kalıyor, yanıt verilen 4 soru önergemiz ise mevzuat ve yönlendirmeler işaret edilerek geçiştirilen yanıtlardan oluşuyor. Bakanlar sorulara yanıt verebilmekten aciz” diye konuştu. Pala, “ÇED sürecinin şeffaf ve hesap verebilir olması, çevrenin korunması ve sürdürülebilir çevre politikalarının olmazsa olmazıdır. Bakana sorduğumuz başvuru ve onay istatistikleri, ÇED sürecinin işleyişi ve etkinliği hakkında fikir verirken; olumlu/olumsuz karar oranları ise çevresel kaygıların ne ölçüde dikkate alındığını gösterir. Son olarak; davaların hangi taraf lehine sonuçlandığı, çevresel değerlerin hukuk nezdinde nasıl korunduğunun bir göstergesidir. Ne yazık ki, Bakanın verdiği yanıt geçiştirmeye yönelik" dedi.
∗∗∗
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 1993-2023 yılları arasındaki ÇED karar sayıları dikkat çekiyor.
• ÇED Olumlu: 7.737
• ÇED Olumsuz: 77
• ÇED Gerekli Değildir: 77.434
• ÇED Gereklidir: 1.358
∗∗∗
7223 SAYILI KANUN NEDİR?
Avrupa Birliğine uyum kapsamında hazırlanan 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu, ile piyasada kaliteli ve güvenli ürün arz eden imalatçılar, ihracatçılar ve ithalatçıların rekabet gücünü artıracak önemli düzenlemeler getirildi, ayrıca gelişmiş ülkelerdeki önemli tüketici hakları da Kanun kapsamına alındı.