Hava kirliliği akciğer kanserini tetikliyor
Türkiye’de görülen akciğer kanserinin yüzde 90’ı sigara kullanımına bağlı. Ancak son yıllarda hava kirliliğinin kanser üzerindeki etkisi artış gösteriyor. Uzmanlar ise kirliliğe karşı acil önlem çağrısı yapıyor
RABİA YILMAZ
Tüm dünyada her yıl 1 milyon 69 bin kişi akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybediyor. 17 Kasım Dünya Akciğer Kanseri Farkındalık Günü nedeniyle uzmanlar sigaranın hastalık üzerindeki olumsuz etkisine dikkat çekerek bir kez daha uyardı. TÜSAD Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ülkü Yılmaz, “Etkin bir tütün kontrolü sağlandığında akciğer kanserleri dahil olmak üzere her yıl yaklaşık 110 bin ölüm önlenebilecek” dedi.
Ancak, sigara yanında akciğer kanserinin en önemli nedenlerinden biri de hava kirliliği. Soma, Yatağan ve Dilovası’nda her yıl onlarca insan akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybediyor. Resmi bir veri bulamadıklarından yakınan uzmanlar ise, hava kirliliğinin tehlikeli boyutlarına dikkat çekiyor.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Halk Sağlığı Kolu Yürütme Kurulu Üyesi Dr. Ahmet Soysal
Yılda 34 bin kişiyi öldürüyor
Kanser ve diğer solunum yolu hastalıklarındaki etki oranı gittikçe artan hava kirliliğine ilişkin Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, açıklama yaptı. Temiz Hava Platformu üyesi de olan Prof. Dr. Pala, geçen hafta Dünya Sağlık Örgütü’nün düzenlediği Küresel Hava Kirliliği ve Sağlık Konferansı’na katıldığını belirterek, şunları söyledi:
“Konferansta, hava kirliliğinin artık en az sigara kadar sağlığı tehdit ettiği açıklandı. Sigara dediğimiz zaman başta akciğer kanseri olmak üzere birçok soruna yol açtığını herkes kabul ediyor. Ama hava kirliliği nedense çok önemli bir sorunmuş gibi henüz algılanmıyor. Halbuki, DSÖ hava kirliliğine bağlı olarak her yıl 7 milyondan fazla insanın hayatını erken kaybettiğini belirtiyor. Bu çok önemli bir rakam. Türkiye’de ise aynı nedenle 34 bin kişinin hayatını kaybettiğini tahmin ediyoruz. Türkiye’de temel etmenin, kömür ve kömürlü termik santraller ile çimento ve demir-çelik endüstrisi gibi kirletici endüstrilerin olduğunu belirtelim. İkincisi, dünya fosil yakıtlardan geri adım atarken, biz de kömür çıkartılmasına ve kömürlü termik santrallere teşvik veriliyor. 2013’ten bu yana hava kirliliğinin özellikle havada asılı partiküller yoluyla akciğer kanserine neden olduğu ve mesane kanserinin görülme sıklığını artırdığı biliniyor. Toplum olarak bütün kirletici kaynaklara yönelik örgütlü mücadele vermek zorundayız.”
Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala
Kanserojen kabul edildi
Dünya Sağlık Örgütü’nün hava kirliliğini birinci derece kanserojenler içine aldığını aktaran Türk Tabipleri Birliği (TTB) Halk Sağlığı Kolu Yürütme Kurulu Üyesi Dr. Ahmet Soysal, “Sigara bugün hemen hemen herkesin bildiği, ortak düşman olarak karşımızda duruyor. Ama toplum, hava kirliliği konusunda sigara kadar bilinçli değil. Hava kirliliğine neden olan sanayi ve enerji gibi sektörlerin etkisiyle, bu konu hiç gündeme gelmiyor. Temiz Hava Platformu’nun yaptığı projeksiyonlara göre, Türkiye’de hemen hemen bütün illerin havası, Dünya Sağlık Örgütü’nün tespit ettiği limitlerin üzerinde ve kirli. Yani hava kirliliğini önlersek, ölüm yükünün 9’da birini ortadan kaldırabiliriz” diye konuştu.
Hava kirliliği ölüm saçıyor
Dünya Sağlık Örgütü’nün son verilerine göre, hava kirliliğinin akciğer kanserine etkisi şöyle:
>>Yılda 4.2 milyon insanın ölümü tamamen dış ortam hava kirliliğine bağlı. 3.8 milyon insan da iç ortam hava kirliliğine bağlı olarak ölüyor. Yani 8 milyon insan hava kirliliği nedeniyle yaşamını yitiriyor.
>>Kentlerin yüzde 91’i Dünya Sağlık Örgütü’nün tespit ettiği hava kalitesi limitlerinin üzerinde kirli hava soluyor.
>>Hava kirliliği nedeniyle ortaya çıkan akciğer kanseri ölümleri, tüm akciğer kanseri ölümlerinin yüzde 29’unu oluşturuyor.
>>Felçler nedeniyle ölümlerin yüzde 24’ü hava kirliliği nedeniyle oluyor. Kalp hastalıklarından ölümlerin yüzde 25’i yine hava kirliliği nedeniyle oluyor.
>>Akciğer kanseri dahil olmak üzere tüm akciğer hastalıklarından ölümlerin (kronik obstruktif akciğer hastalığı, astım vb.) yüzde 43’ü yine hava kirliliği nedeniyle yaşanıyor. Bu rakamlar dünyadaki toplam ölüm sayısının 9’da biri ediyor.
**
2 yılda 20 kişi öldü
Muğla’nın Yatağan ilçesinde aralarında ülkenin 5’inci büyük termik santralinin de olduğu kömürle çalışan 3 termik santral bulunuyor. Ölüm saçan santraller nedeniyle son 2 yılda 20 kişi akciğer kanseri nedeniyle yaşamını yitirdi. Bölgede, son 2 ayda da Turgutlar köyünde bulunan sigara ve alkol tüketmeyen Selma Aktaş, Osman Kocakır ve Osman Binnazoğlu akciğer kanserinden dolayı yaşamını yitirdiği aktarıldı.