Hava kirliliği en çok düşük gelirli ülkeleri vuruyor
HABER MERKEZİ
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), hava kalitesi standartları ve kriterlerini içeren ‘Yeni Küresel Hava Kalitesi Kılavuzları’nı (AQG) açıkladı. Son 15 yılda atmosferde azot ve metan gazlarının belirgin bir şekilde arttığı belirlenen açıklamada hava kirliliğinin önceden düşünülenden daha tehlikeli olduğu konusunda uyardı. Her yıl yaklaşık yedi milyon insanın hava kirliliğine bağlı hastalıklardan erken öldüğünü duyuran DSÖ, özellikle düşük ve orta gelirli ülklerde milyonlarca kişinin büyük bir risk altında olduğunu kaydetti.
Kirliliğin tüm ülkelerde sağlığa yönelik bir tehdit olduğu ancak en çok düşük ve orta gelirli ülkelerdeki insanları etkilediğine dikkat çekildi. Açıklamada, önerilen standartlar yakalandığı ve kriterlere uyulduğu takdirde PM 2.5 olarak bilinen ince partiküllerle bağlantılı ölümlerin yaklaşık yüzde 80'inin önlenebileceği belirtildi.
DSÖ hava kirliliği kılavuzlarıyla ilgili yaptığı açıklamada, hava kirliliğinin, iklim krizinin yanı sıra insan sağlığına yönelik en büyük çevresel tehditlerden biri olduğuna dikkat çekildi. Her yıl hava kirliliğine maruz kalmanın 7 milyon kişinin erken ölümüne neden olduğu aktarılan açıklamada, çocuklarda akciğer büyümesi ve akciğer işlevlerinde azalma, solunum yolu enfeksiyonları ve ağır astım şeklinde görüldüğü belirtildi.
Yetişkinlerde dış mekân hava kirliliğinin neden olduğu en yaygın ölüm nedenleri iskemik kalp hastalığı ile inme olurken, kılavuzlar, hava kirliliği temelli diyabet ve beyindeki sinir hücrelerinin işlevini engelleyen çeşitli hastalık gibi diğer etkilere dair kanıtları da ortaya koydu.
Açıklamaya göre, hava kirliliğine maruz kalmadaki eşitsizlikler dünya genelinde arttı. Hava kalitesinde güçlü politika odaklı iyileştirmeler yapılan ülkelerde, hava kirliliğinde genellikle belirgin bir azalma görüldüğüne dikkat çekildi.
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus yaptığı açıklamada, hastalık yükünün dünya genelinde eşit olmadığını vurguladı: “Hava kirliliği tüm ülkelerde sağlığa yönelik bir tehdit ancak en çok düşük ve orta gelirli ülkelerdeki insanları etkilemekte. DSÖ'nün yeni Hava Kalitesi Kılavuzları, yaşamın bağlı olduğu hava kalitesini iyileştirmek için kanıta dayalı ve pratik bir araçtır. Tüm ülkeleri ve çevremizi korumak için savaş veren herkesi, kirliliğin yol açtığı acıları azaltmak ve hayat kurtarmak için bu kılavuzları kullanmaya çağırıyorum” ifadelerini kullandı.