Hava kirliliği sağlığı tehdit ediyor
Fotoğraf: AA

Haber Merkezi

Mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları ile atmosferdeki yüksek basınç ve fosil yakıt tüketimi hava kirliliğinin artmasına neden oldu. Başta İstanbul olmak üzere birçok ilde hava kirliliği alarm verirken uzmanlar kritik uyarılarda bulundu.

Hava kirliliğindeki durumu ve sağlık etkilerini sorduğumuz Temiz Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Çevre Mühendisi Deniz Gümüşel, her yıl 35-40 bin arası hava kirliliğine bağlı erken ölüm vakası yaşandığını hatırlattı.

İstanbul’da Esenyurt, Kağıthane, Göztepe ve Kadıköy’de kirlilik değerleri zirve yaparken Düzce’de de durum farklı değil.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün 5 Ocak’a akdar Trakya, İstanbul, Çanakkale, Balıkesir, Bursa'nın batısı ve Manisa'da özellikle gece ve sabah saatlerinde yer yer yoğun olmak üzere sis beklendiği uyarısında bulunduğunu hatırlatan Gümüşel, “Özellikle kış mevsiminde, yüksek basıncın hakim olduğu sakin gecelerde yeryüzü radyasyon kaybı nedeniyle havadan daha çabuk soğur ve yere yakın seviyelerde soğuk, yerin biraz üstünde ise sıcak hava bulunur. Bu durumda yerdeki soğuk hava hapsolur ve yükselemez, Bu durum yer düzeyinde sis oluşmasına neden olur. Ayrıca, yer düzeyindeki havadaki hava kirleticiler de yükselerek dağılamaz ve özellikle ulaşımdan, ısınmadan, sanayi ve enerji üretim santrallerinden kaynaklanan hava kirleticiler de bu bölgelerde atmosferin soluk aldığımız yer düzeyinde yoğunlaşır” dedi.

İSTANBUL’DA KİRLİ HAVA

Hava kalitesi izleme ağı verilerine göre 3 Ocak Salı öğle saatleri itibariyle İstanbul Kağıthane, Göztepe, Sancaktepe gibi bazı bölgelerde hava kalitesi ‘hassas’ olarak raporlandığını belirten Gümüşel, “Esenyurt’ta ise yurttaşlar sağlıksız düzeyde kirli hava soluyorlar. Özellikle Esenyurt’ta havadaki partikül maddenin (PM10) son 24 saatteki ortalama yoğunluğu DSÖ’nün insan sağlığı için belirlediği metreküpte 45 mikrogram düzeyinin 6 katı, Türkiye’deki yürürlükte olan hava kalitesi yönetmeliğinin sınır değerlerinin ise 5 katından fazla. İstanbul’un geri kalanında ise hava kalitesi “orta” olarak raporlanmış.

Hava kirliliğinin özellikle termik santralların bulunduğu illerde tehlikeli seviyelere ulaştığına dikkat çeken Gümüşel, “Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün uyarı yaptığı diğer bölgelere bakıldığında ise özellikle termik santrallerın bulunduğu Düzce’de Manisa’da ve Bursa’da hava kalitesinin ‘orta’dan ‘hassas’a doğru bir eğilim içinde olduğu gözlemleniyor. Örneğin Düzce’de ince partikül maddelerin (PM2.5) hava içindeki yoğunluğu Dünya Sağlık Örgütü’nün insan sağlığı için önerdiği üst limitin 10 katı daha yüksek” diye konuştu.

ERKEN ÖLÜM VE DOĞUM

Gümüşel, hava kirliliğinin insan sağlığına zararlarına ilişkin ise şöyle konuştu: “DSÖ, verilerine göre dış ortam hava kirliliği her yıl dünyada 4.2 milyon erken olum nedenidir. Türkiye’de de durum ciddi. Temiz Hava Hakkı Platformu’nun hesaplamalarına göre her yıl 35-40 bin arası hava kirliliğine bağlı erken ölüm vakası yaşanıyor. Hava kirliliği başta kalp-damar ve solunum yolu hastalıklarına neden oluyor DSÖ, partikül maddeyi insanda kanser yapan birinci grup et menler arasında sınıflandırdı.”