Dezavantajlı hayatların çerçevesini yalnızca fiziksel ya da ekonomik koşullar belirlemiyor. Duygusal sorunlar, onarılamaz kalp kırıklıkları, her şey yolunda giderken ani gelişen kazalar, beklenmedik kayıplar da dezavantajlı hayatın ölçütlerini etkiliyor. İnsanın kalbinde kapanması güç, çevresi hınç, içi keder dolu yaralar açıldığında yaşama kaldığı yerden devam etmesi zorlaşıyor. Duygularını tanıyan ve yönetebilen bireyler için kötü hatıraların kasvetini dağıtmak biraz daha kolay oluyor. Yaşam sevinciyle dolu günlere ulaşmayı hedefleyen bir bilinç yazgıya küsmek yerine ona fütursuzca pençe savuran kötülüklerin üzerine sevginin kararlı ve umutlu diliyle yürüyor.

Hayatın sert darbeleriyle erken yaşta tanışmış olan çocukları ayağa kaldırmak toplumun, sosyal kurumların, eğitimcilerin öncelikli görevlerinden biri. Sevgiden yoksun uygulamalarla sonuç almak ise imkânsız. Zorluklar içinde büyüyen, travmalar yaşayan, mizacı gereği içe dönük, hayata karşı kırılgan olan çocuklara resimli çocuk kitapları aracılığıyla destek olmak mümkün. Çocukların deneyimledikleri hisler tazeyken çabucak sonuç beklemek doğru olmasa da en azından onlara yapayalnız olmadıkları hatırlatılabilir. Bugün çaresiz hisseden, teselliye ihtiyaç duyan kalpleri ısıtacak kitaplardan örnekler vermek istiyorum. Hayatın taşıdığı güçlü mesajları okumak, yaraları onarmak, kayıpları anmak ve hayata tutunmak için sağlam gerekçeler bulmak isteyenlere seslenen, sözün ve çizginin duygu bütünlüğü içinde bulunduğu yedi kitaba kısaca göz atalım.

***

ÖRDEK, ÖLÜM VE LALE

Çocuklara açıklamakta zorlandığımız ölüm kavramını Ördek ile Ölüm karakteri arasındaki zarif diyaloglarla işleyen kitapta nazik ve yalın bir anlatım yolu benimsenmiş. Ördek’in kıyısına gitmek istediği göl, Ölüm’ün elinde taşıdığı lale metnin derinliğinde öne çıkan semboller. Ölüm’ün ilk kez işittiği etkileyici teklifin ne olduğunu ve kimden geldiğini öğrenmek ister misiniz? Yazarın hayata ve ölümün kederine dair edebi bakışını yumuşak kar tanelerinin gökten usulca inişine benzetebilirsiniz. Hep Kitap – Yazan ve Resimleyen: Wolf Erlbruch

BACA KASABASININ ÇÖP ADAMI

“İnan. Bir tek sen olsan bile” ifadesiyle açılan kitapta, parıldayan yıldızlar hakkında hiçbir şey bilmeyen insanların yaşadığı kasvetli bir şehirde çöp yığınları üzerinde soluk alan gizemli bir adam beliriyor. Adamın yolu babasını kaybetmiş küçük bir çocukla kesişiyor. Okurlar, balonlarla göğe yükselen düşsel bir gemide acıdan doğan ve yaşam sevincine ters düşen istekleri okuyor, değişen ifade şekli ve mistik boyutlarıyla sevginin gücüne tanık oluyor. Yediveren Çocuk - Yazan ve Resimleyen: Akihiro Nishino

GUGUKLU SAATİN KÜÇÜK KUŞU

Bazen yaşlı bir saat ustası evden çıkarken kapısını açık unutabilir. Guguklu saatin küçük kuşu ötmek için yuvasından çıkabilir. Bir kedi sıçrayabilir, kuş kanat çırpıp ormana kaçabilir, usta guguklu saati onarır gibi yaşamın ihmalden doğan hasarlarını sükûnetle onarabilir. ‘Olan’ ile ‘olması istenen’ sevgi dolu bir hikâyede çocuk aklını gıdıklar. Gerçek ile düş karışır. Umudun şakıması önce kulağa sonra kalbe ulaşır. Yapı Kredi Yayınları- Yazan ve Resimleyen: Feridun Oral

hayatin-tasidigi-guclu-mesajlar-1072329-1.

İYİLİK TOHUMU

Etrafındaki güzellikleri göremeyecek kadar öfkenin ve üzüntünün içine gömülmüş kalpleri yaşama tutunduran şey nedir? Kızgınlık ve nezaketin toprakta açtığı belli belirsiz çatlağın etrafında gelişen hikâyede çocuklar iyi ile kötünün hayatta bırakacağı izleri sürebilirler. Özenli sözler, samimiyet, bir başkasının gününü güzelleştirmek için ayrılan vakit nasıl bir mucize yaratır? Sevgi dolu bir gelecek için ihtiyacımız olan şey vaatler değil el ele verip ortak hayaller kurmaktır. Puis Yayınları- Yazan ve Resimleyen: Britta Teckentrup

MALENA’NIN AYNASI

Ruhundaki aynaların gösterdiği duygulardan kaçan küçük bir kızın gülüşünü aramak için içindeki karanlığına doğru yürüdüğü şiirsel yolculuğun kitabı. Kendi derinliklerine daldığında matruşkaları andıran zırhlar, güvensizlikler, karmaşık alışkanlıklarla karşılaşan Malena elbette orada sıkışıp kalmayacak ama nasıl? Kitabı, darmadağınık hisseden, umutsuzluğa sürüklenen, kalbi acı dolu olan çocuklara içlerinde sevince açılan pencereler yaratmak için armağan edebilirsiniz. Yapı Kredi Yayınları- Yazan ve Resimleyen: Elena Ferrândiz

EYVAH KALBİM KIRILDI!

Kitapta hayalleri suya düşen küçük bir çocuğun kalbinden gelen kırılma sesini işiteceksiniz. Mutluluğu gün ışığının yarattığı gölgelerde arayan çocuk, süt içen kedilerin, savrulan çiçeklerin mutluluğunu örnek alıyor fakat nafile. Bir duygu tarafından güçlü bir şekilde sarıldığında bunun sonsuza kadar süreceği yanılgısını kimler taşımıyor ki? Kitapta ışık ve desenler dile geliyor, bir deniz kabuğu yavaşça fısıldıyor. Galiba mutlu olmak için önce mutlu etmeyi tercih etmek gerekiyor. Redhouse Kidz- Yazan ve Resimleyen: Elif Yemenici

KIZIL AĞAÇ

Umut edecek hiçbir şeyin olmadığı kasvetli sabahlar anlaşılmadığımızı düşündüğümüz, nefes alamadığımız neredeyse distopik bir dünyaya dönüşür. Shaun Tan sözden çok çizgilerin ifadesine yer verdiği kitabında “dünyayı sağır bir makine” olarak gördüğümüz anlara, çaresiz bekleyişlerimize yer veriyor. Tüm dertlerin bir anda aklımıza geldiği o anlarda günün başladığı gibi biteceğini kim iddia edebilir? Hayallerin yaşamdaki işlevi üzerine tasarlanmış etkileyici bir çizgi şiir. İthaki Çocuk- Yazan ve Resimleyen : Shaun Tan

hayatin-tasidigi-guclu-mesajlar-1072330-1.

***

Sevgiyi en samimi biçimde ele alan sanat dallarından biri de şiir. Şiirsiz bırakılmazlar ise, sevdiklerini bir hiç uğruna yitirmiş, dünyası kararmış ve belki de bir daha gülemeyeceğini düşünen gözü yaşlı güzel çocukların kalplerindeki sevgi tohumları kendilerine sığınabilecekleri aydınlık bir köşe bulabilir. Bugün çocuklar için kaleme alınmış iki şiir kitabından şiirler de paylaşmak istiyorum.

Hediye
Nehrin üzerinden geçip rüzgâr
Biraz balık pulu pırıltısı
Biraz su şırıltısı aldı yanına.
Sonra kırlarda dolaşıp
Renk renk çiçeklerin gülümsemelerinden
Yaz kelebeklerini sevinçlerinden topladı.
Gece olurken evlerin üzerinde
Hepsini sessizce bıraktı
Açık kalan pencerelere
Fulya Yılmaz, Dans Eden Ağaç, Tekir Kitap

Kış Sıcağı
Hem kuşların gidecek
Hem yapraklarım dökülecek
Yapayalnız kalacağım diye
Sakın üzülmeyin ağaçlar
Poyrazlar şarkı söyleyecek size
Yağmurlar öpecek dallarınızdan
Gövdenizi saracak yumuşak kar
Önümüzde sıcacık kış var
Bahar Ulukan, Evimizde, Redhouse Kidz

Çocuk kitapları yazarı sevgili Aytül Akal’ın geçen haftaki davetinde tanıştığım ve hikâyesinden etkilendiğim Sona Polat Bilgin’in tümceleriyle yazıma nokta koymak istiyorum. Kültür sanat alanındaki çalışmalarından kazandığı bütün ödülleri kendisi gibi eğitimi yarıda kalmış çocuklara bağışlayan, hikâyelerini tamamlamalarına olanak sağlayan, yazdığı öykülerden oyunlaştırdığı “Alkışlanacak Kadınlar Müzikali” ile UNESCO tarafından ödüle layık görülen yazar, sert koşullara boyun eğmiyor, hayatın çetin yönlerini sevgiyle yorumlamayı seçiyor!

hayatin-tasidigi-guclu-mesajlar-1072423-1.

Yarınlar

Gönlümüzün müzesinde saklarız yarınlarımızı, acıların yüzölçümü kaç olursa olsun yazgımızın başımıza çorap örmesine izin vermeyecek, şimşeklerin gözlerinde şakıyacağız.

Hayat…

Heveslerimizi kanatlandırmaya, bakışlarımızda kartallar uçurmaya, çağlayanlarla coşmaya, türkülerle buluşmaya, çiçeklerle konuşmaya, kuşlarla lokmamızı paylaşmaya, çakıl taşları arasında beştaş aramaya… değer!

Kardelenin Hayali, SONA

Sevgiyle kalın.